Đầu tư dàn trải, thất bại khó lường – [Câu chuyện kinh doanh #1]

Đang hăm hở với dự án tư vấn thương hiệu cho một doanh nghiệp mới với một khách hàng mới, tôi nhận cuộc điện thoại của anh bạn làm trong lĩnh vực cửa nhựa khung nhôm lõi thép. Anh nói rảnh không, café đi. Tôi chợt nhận thấy có gì đó bất ổn trong câu anh mời tôi, nên tôi nhận lời, và chạy ngay đến chỗ hẹn gặp anh.

Mặt mày ủ rũ, anh tâm sự đang chết vốn ở hai căn nhà mới mua lại với mục đích cải tạo và nâng cấp để bán sang tay kiếm vài trăm triệu, nhưng mãi không bán được. Nợ đọng vốn, tiền không xoay được trong khi hai nhà xưởng kiêm cửa hàng và 15 công nhân đang mỗi tháng ngốn của anh hơn 100 triệu. Nghe anh than thở tôi cũng đâm lo cho anh.

Câu chuyện của anh bạn cũng giống như nhiều doanh nghiệp khác tại Việt Nam, đang làm ăn ở một lĩnh vực khác nhưng khi tích lũy chút vốn là nghĩ ngay đến đầu tư thêm một mảng mới và kiếm tiền từ việc kinh doanh mới đó, đúng theo kiểu triết lý là “trứng không nên để chung một giỏ”. Nhiều người cứ nghĩ nhìn vào mảng kinh doanh này sẽ rất thắng lợi mà đâu biết rằng người trong cuộc đang sống và chết không dõ trạng thái, bởi bên ngoài thi vẫn xe hơi, áo đẹp nhưng bên trong trống rỗng nợ trăm tỷ, tối thao thức ngủ không yên.

Anh đang có 2 cơ sở sản xuất lắp đặt cửa nhựa khung nhôm lõi thép, cơ sở của anh đặt tại quận Tây Hồ và thị trường chính của anh là các nhà dân, khu chung cư nơi phổ cổ Hà Nội đầy náo nhiệt. Một địa điểm vàng để kinh doanh vì mật độ dân cư cao, mức sống cao và không quá khó tính, sau 3 năm gây dựng anh mua được ô tô, mua được nhà đẹp, công nhân 15 người. Mỗi tháng riêng tiền thuê địa điểm và trả lương anh hết tròn 100 triệu, anh có lãi được tháng ít khoảng 70 triệu đồng, tháng cao điểm được 120 triệu.

Tôi hỏi anh là công ty hiện tại của anh quản trị thế nào?

"Như tơ vò, canh hẹ việc gì cũng đến tay. Từ đo đạc, tư vấn, thiết kế báo giá và đòi tiền (sản xuất và lắp đặt anh có thợ) việc gì anh cũng phải nhúng tay vào mới xong được", anh trả lời.

"Thế bây giờ đầu tư sang mảng mới anh có kinh nghiệm gì chưa?" Tôi hỏi tiếp.

"Chưa có kinh nghiệm gì cả, thấy nó rẻ quá tính cải tạo và nâng cấp lên bán sang tay có tiền thì làm thôi". Anh trả lời tiếp

"Thế thời gian để quản lý cải tạo, nâng cấp kia mất nhiều thời gian không?"

"Nhiều chứ, còn phải kiếm khách, rồi tư vấn chán chê 4 tháng nay vẫn chưa bán được". Anh trả lời

"Thế bây giờ 2 cái xưởng đầu tư toàn tâm cho nó mà còn rối thế nữa thì thời gian đâu để làm việc cải tạo, nâng cấp rồi kiếm khách để bán?"

Anh lặng im.

Thực sự không ổn, bây giờ anh không lo quản trị và xây dựng bộ máy hoạt động thì công ty sẽ không thể hoạt động hiệu quả, khách hàng sẽ thấy anh không còn như lời anh hứa nữa, vì chưa có kinh nghiệm và vốn đọng trong đó quá nhiều nên anh sẽ phải dành nhiều thời gian cho nó. Khách hàng, họ sẽ tìm sản phẩm và dịch vụ của đối thủ để thay thế, uy tín anh đánh mất và anh sẽ xuống rất nhanh đấy. Nếu công ty với 2 cái xưởng, tiền thuê mặt bằng và trả lương hết mỗi tháng 100 triệu. Hai cái nhà kia 5 tháng không bán được thì coi như số tiền tích góp được sẽ cạn nhanh chóng vì phải trả tiền thuê mặt bằng, trả lương, các chi phí duy trì hoạt động kinh doanh. Anh sẽ phải đi vay ngân hàng để duy trì hoạt động kinh doanh của công ty và chờ để bán được 2 căn nhà kia, đó là chưa kể đầu óc anh sẽ bị chi phối rất nhiều thứ khiến anh không còn minh mẫn và chuyên tâm vào công việc chính nữa.

Anh lặng im nhìn tôi như muốn tìm ở tôi lời khuyên cho anh.

Sao Anh không dồn tâm lực, tiền bạc vào hai cái xưởng sản xuất kia, giải bài toán quản trị và xây dựng chiến lược cho nó để nó trở thành số 1 ở Hà Nội, rồi miền Bắc, rồi cả nước, rồi tính chuyện xuất khẩu sang Lào, Campuchia, Philippines... Hay nhanh chóng bán hai căn nhà kia để thu hồi vốn, hãy tập trung lại để quản trị tốt và tiến hành cổ phần hóa nhanh chóng để tận dụng sức mạnh về vốn, công nghệ, trí tuệ, quan hệ... một mình anh đi thì nhanh nhưng không đi xa được. Còn anh có tiền nhàn rỗi, hãy nghĩ đến các khoản đầu tư khác như trái phiếu, thành lập quỹ đầu tư, mua cổ phiếu, cổ phần, góp vốn đầu tư với một công ty khác để khai thác thị trường với một thương hiệu khác. Vừa sinh lời nhanh vừa an toàn và quan trọng là anh không mất tập trung.

Sau một hồi nghe tôi phân tích và ra các điểm yếu, các điểm mạnh của công ty anh, tôi thấy anh rạng rỡ hẳn ra, khuôn mặt tươi vui và cười nhiều hơn. Hoàn toàn khác anh với 3 tiếng trước đây, anh đã hiểu được vấn đề và tìm được hướng đi cho công ty của mình. Anh biết đặt ra chiến lược và cụ thể hóa thành các mục tiêu.

Hãy tập trung lại, đặt chiến lược cho công ty của mình với sản phẩm và dịch vụ là số 1 thị trường.

Trong kinh doanh, đôi khi chúng ta mất tập chung chỉ vì thấy được cái lợi trước mắt mà quên đi những kế hoạch lâu dài. Hãy tập trung lại, đặt chiến lược cho công ty của mình với sản phẩm và dịch vụ là số 1 thị trường, lúc đó anh sẽ thấy rằng con đường kinh doanh trở thành con đường dễ đi hơn, và khi trở thành số 1 rồi thì anh muốn gì mà chả được.
Starbuck chỉ cà phê, Nike đồ thể thao, Apple đồ công nghệ, HSBC là một ngân hàng, McDonald đồ ăn nhanh, Cocacola nước giải khát, ...

Còn anh, anh muốn mình là gì trong tâm trí khách hàng?

Mai Quang Quỳnh
Giám đốc sáng tạo thương hiệu AzlogoBrand
https://www.facebook.com/maiquangquynhbrand