Xu hướng FinServ trên thế giới và tại Việt Nam năm 2025

Dịch vụ tài chính (Financial Services - FinServ) đang bước vào một giai đoạn đổi mới chưa từng có, trở thành động lực không thể thiếu của nền kinh tế hiện đại. Trong bối cảnh công nghệ phát triển vượt bậc, hành vi tiêu dùng thay đổi nhanh chóng, và nhu cầu về tính minh bạch, bền vững ngày càng tăng, FinServ đã vượt xa vai trò truyền thống, mở rộng để trở thành nền tảng cho sự phát triển kinh tế và xã hội.

Tại Việt Nam, sự bùng nổ của các công ty công nghệ tài chính (FinTech) đã đưa lĩnh vực này vào thời kỳ tăng trưởng vượt bậc, mang lại những giải pháp tối ưu, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của cá nhân và doanh nghiệp.

FinServ: Nền tảng của kinh tế hiện đại và động lực của tương lai

Trong thế giới ngày nay, FinServ không còn chỉ đơn thuần là những hoạt động giao dịch tại ngân hàng truyền thống hay những hợp đồng bảo hiểm phức tạp. Thay vào đó, nó đã mở rộng ra nhiều lĩnh vực với sự góp mặt của các công ty công nghệ tài chính (FinTech), mang lại những giải pháp tài chính tiên tiến, nhanh chóng và minh bạch.

Thay vì chỉ tập trung vào các giao dịch cơ bản như gửi tiết kiệm hay vay vốn, FinServ hiện tại đã tích hợp các sản phẩm đầu tư thông minh và các công cụ thanh toán số tiên tiến. Các ví dụ điển hình như ví điện tử, ngân hàng số, hay hệ thống thanh toán không tiếp xúc không chỉ tạo sự thuận tiện mà còn giúp tối ưu hóa chi phí và thời gian giao dịch. Đặc biệt, công nghệ blockchain đã mang lại sự minh bạch và an toàn cho các giao dịch, trong khi trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) giúp các tổ chức tài chính hiểu rõ hơn nhu cầu của khách hàng và đưa ra các giải pháp phù hợp.

Không dừng lại ở đó, FinServ còn là động lực thúc đẩy sự đổi mới và phát triển kinh tế, góp phần định hình lại cách các doanh nghiệp vận hành và tạo ra những cơ hội phát triển mới cho cá nhân, doanh nghiệp… từ việc quản lý tài chính đến xây dựng các chiến lược đầu tư dài hạn. Tại Việt Nam, sự phát triển mạnh mẽ của các nền tảng như MoMo, ZaloPay, hay các ngân hàng số đã minh chứng cho khả năng thích nghi và đổi mới của FinServ trong việc phục vụ nhu cầu người tiêu dùng.

Lịch sử phát triển và hình thành của FinServ

Dịch vụ tài chính (Financial Services - FinServ) không chỉ đơn thuần là một ngành công nghiệp mà còn là nền tảng vận hành của nền kinh tế toàn cầu. Từ những giao dịch thủ công đơn giản trong lịch sử, FinServ đã không ngừng phát triển để trở thành một hệ thống tài chính tinh vi, kết hợp giữa công nghệ và đổi mới sáng tạo, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của xã hội.

Thời kỳ tài chính sơ khai (Pre-Financial Revolution Era)

Trước thế kỷ 20, dịch vụ tài chính chủ yếu xoay quanh các giao dịch thủ công cơ bản như gửi tiền, vay vốn và giữ tài sản. Các dịch vụ này chỉ phục vụ tầng lớp giàu có và doanh nghiệp lớn, với quy trình hoàn toàn dựa vào sổ sách giấy tờ. Mặc dù giới hạn về phạm vi và khả năng tiếp cận, thời kỳ này đã đặt nền móng cho hệ thống tài chính hiện đại.

Kỷ nguyên tiêu chuẩn hóa tài chính (Financial Revolution Era)

Thế kỷ 20 đánh dấu bước ngoặt lớn khi các công cụ như thẻ tín dụng, bảo hiểm, và thị trường chứng khoán ra đời. Công nghệ như máy tính cơ học và máy tính điện tử giúp tự động hóa quy trình, mở rộng phạm vi phục vụ tới tầng lớp trung lưu. Đây cũng là giai đoạn các tổ chức tài chính bắt đầu hội nhập toàn cầu, tạo tiền đề cho những cải tiến sau này.

Kỷ nguyên kết nối tài chính (Globalization of Finance Era)

Cuối thế kỷ 20, sự xuất hiện của internet và công nghệ số đã thay đổi cách thức hoạt động của ngành tài chính. Internet Banking và ATM cho phép khách hàng giao dịch mọi lúc, mọi nơi, trong khi các ngân hàng mở rộng hoạt động ra quốc tế, thúc đẩy giao dịch xuyên biên giới và thương mại toàn cầu.

Kỷ nguyên tài chính kỹ thuật số (Digital Finance Era)

Thế kỷ 21 chứng kiến sự trỗi dậy của các công ty FinTech, mang đến những giải pháp sáng tạo như ví điện tử, ngân hàng số và blockchain. Những công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu lớn (Big Data) không chỉ giúp tối ưu hóa dịch vụ mà còn cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng. Tại Việt Nam, các nền tảng như MoMo, ZaloPay và Timo đã góp phần quan trọng trong việc phổ cập tài chính số, đặc biệt tại các khu vực chưa được phục vụ đầy đủ.

Kỷ nguyên tài chính thông minh (Smart Finance Era)

Dự đoán từ năm 2025, FinServ sẽ bước vào kỷ nguyên mới, nơi các dịch vụ tài chính không chỉ nhanh chóng mà còn thông minh, minh bạch và tự động hóa cao. Công nghệ AI sẽ được cải tiến để dự đoán nhu cầu của khách hàng chính xác hơn, trong khi blockchain và hợp đồng thông minh sẽ trở thành tiêu chuẩn trong giao dịch.

Hành trình phát triển của FinServ là minh chứng rõ ràng cho sự đổi mới và thích nghi liên tục. Từ những giao dịch thủ công ban đầu, ngành tài chính đã tiến hóa để trở thành một hệ thống toàn cầu, nơi công nghệ và sáng tạo đóng vai trò trung tâm.

Mỗi giai đoạn lịch sử không chỉ phản ánh sự thay đổi về công nghệ và cách vận hành mà còn thể hiện nỗ lực không ngừng để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của xã hội. Với sự tiến bộ của trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới, tương lai của FinServ hứa hẹn sẽ tiếp tục mở ra những chương mới, định hình một thế giới tài chính thông minh, hiệu quả và toàn diện hơn.

Các yếu tố định hình FinServ năm 2025

Ngành dịch vụ tài chính (Financial Services - FinServ) đang trải qua những thay đổi lớn trong bối cảnh kinh tế và công nghệ toàn cầu. Sự phát triển của FinServ được chi phối trực tiếp và gián tiếp bởi nhiều yếu tố từ công nghệ, quy định pháp lý, hành vi khách hàng, hay xu hướng toàn cầu hóa cho tới các yếu tố khác như kinh tế, xã hội và cạnh tranh cũng đóng vai trò hỗ trợ, tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển của ngành.

1. Công nghệ dẫn dắt đổi mới

Công nghệ là yếu tố trọng tâm định hình FinServ, giúp ngành này không ngừng đổi mới và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. Từ số hóa toàn diện đến trí tuệ nhân tạo (AI), các tiến bộ kỹ thuật không chỉ tối ưu hóa quy trình mà còn nâng cao trải nghiệm người dùng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường hiện đại.

• Ngân hàng số và Fintech: Các nền tảng số tiếp tục phát triển mạnh mẽ, tập trung vào cá nhân hóa dịch vụ và cải thiện hiệu suất vận hành.

• Trí tuệ nhân tạo (AI): Tự động hóa quy trình, phân tích hành vi khách hàng và cá nhân hóa dịch vụ.

• Blockchain: Đảm bảo tính minh bạch, bảo mật, và giảm thiểu rủi ro trong các giao dịch tài chính phức tạp.

• Điện toán đám mây: Hỗ trợ mở rộng dịch vụ một cách nhanh chóng và tối ưu chi phí.

• Big Data: Tạo ra những hiểu biết sâu sắc về hành vi tiêu dùng, giúp tối ưu hóa sản phẩm tài chính.

• Và nhiều xu hướng công nghệ tài chính khác

Tất cả những đổi mới này đang thúc đẩy FinServ bước vào kỷ nguyên số hóa toàn diện, nơi công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn là nền tảng định hình tương lai của ngành.

2. Hành vi khách hàng: Thay đổi kỳ vọng và trải nghiệm trong FinServ

Millennials và Gen Z là nhóm người tiêu dùng chính, đòi hỏi dịch vụ tài chính phải minh bạch, nhanh chóng, và tiện lợi. Họ ưu tiên sử dụng ví điện tử, ngân hàng số và các giải pháp thanh toán không tiếp xúc.

Khách hàng cũng kỳ vọng trải nghiệm liền mạch trên mọi kênh (Omni-channel) và các sản phẩm tài chính cá nhân hóa, từ tiết kiệm đến đầu tư. Sự thay đổi này không chỉ thách thức mà còn mở ra cơ hội lớn cho các tổ chức tài chính trong việc cải tiến dịch vụ và xây dựng lòng trung thành của khách hàng.

3. Quy định pháp lý thúc đẩy đổi mới

Quy định pháp lý không chỉ là hành lang bảo vệ mà còn là động lực thúc đẩy sự đổi mới và cạnh tranh trong ngành dịch vụ tài chính. Từ tài chính toàn diện, Open Banking đến bảo mật dữ liệu và chống gian lận, các quy định này đang định hình một hệ sinh thái tài chính minh bạch, an toàn và phát triển bền vững, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường toàn cầu.

4. Tài chính bền vững và toàn cầu hóa

Toàn cầu hóa đang thúc đẩy sự phát triển của ngành dịch vụ tài chính (FinServ) thông qua việc tối ưu hóa giao dịch xuyên biên giới và tăng cường hợp tác quốc tế. Công nghệ như blockchain giúp thanh toán quốc tế trở nên nhanh chóng, minh bạch và tiết kiệm chi phí.

Sự hội nhập tài chính quốc tế tạo điều kiện cho các tổ chức tài chính mở rộng phạm vi hoạt động và cung cấp các giải pháp tiên tiến, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Đồng thời, việc xây dựng các hệ sinh thái tài chính mở giúp giao dịch liền mạch, giảm chi phí và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp trên thị trường toàn cầu.

Các yếu tố khác

Bên cạnh các yếu tố chính, các yếu tố kinh tế, xã hội và cạnh tranh cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc thúc đẩy sự phát triển của dịch vụ tài chính (FinServ).

Biến động lãi suất và áp lực chi phí sinh hoạt buộc các tổ chức tài chính phải cung cấp các sản phẩm linh hoạt, hiệu quả hơn để đáp ứng nhu cầu tiết kiệm, vay vốn và đầu tư.

Về mặt xã hội, đại dịch COVID-19 và sự suy thoái hậu COVID-19 đã thúc đẩy giao dịch không tiếp xúc và xu hướng tiết kiệm dài hạn, trong khi tầng lớp giàu nổi ngày càng gia tăng nhu cầu đầu tư bền vững và các dịch vụ tài chính cao cấp.

Cùng lúc đó, sự phát triển mạnh mẽ của FinTech và các ngân hàng kỹ thuật số (neobanks) đang tạo ra áp lực cạnh tranh lớn đối với các ngân hàng truyền thống, buộc họ phải đổi mới, hợp tác và nâng cao chất lượng dịch vụ để duy trì vị thế.

Những yếu tố này không chỉ thách thức mà còn tạo động lực quan trọng, giúp FinServ phát triển mạnh mẽ hơn trong bối cảnh thị trường liên tục thay đổi.

Xu hướng ngành FinServ trong 2024

Theo các báo cáo đa nguồn từ PwC, Deloitte, World Bank, cùng các tài liệu từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Báo cáo Thị trường Thanh toán Điện tử Việt Nam, có thể thấy rằng, đến thời điểm hiện tại, ngành dịch vụ tài chính (FinServ) đang trải qua sự chuyển đổi mạnh mẽ.

Các xu hướng được dự báo trong năm 2024 không chỉ định hình lại cách thức vận hành của ngành mà còn mở ra những cơ hội phát triển mới, từ đổi mới công nghệ đến việc đáp ứng nhu cầu khách hàng ngày càng đa dạng.

Ngành dịch vụ tài chính (FinServ) đã và sẽ tiếp tục được định hình bởi những xu hướng nổi bật như:

• Ngân hàng số và Neobanks: Các nền tảng số như Cake, Timo đang thu hút thế hệ trẻ nhờ tính tiện lợi và chi phí thấp, tạo áp lực lớn lên các ngân hàng truyền thống.

• Thanh toán không dùng tiền mặt: Ví điện tử như MoMo, ZaloPay, và thanh toán qua mã QR đang trở thành tiêu chuẩn, thúc đẩy chuyển đổi số trong thanh toán.

• Đầu tư bền vững (ESG): Sản phẩm như trái phiếu xanh và quỹ ESG ngày càng được ưa chuộng, đáp ứng nhu cầu đầu tư có trách nhiệm của thế hệ trẻ.

• Open Banking: Khuyến khích hợp tác giữa ngân hàng và FinTech, mang lại các dịch vụ cá nhân hóa, linh hoạt hơn.

• Blockchain: Tăng tính minh bạch, bảo mật trong thanh toán quốc tế, đồng thời giảm chi phí giao dịch.

• Tài chính toàn diện: Các sáng kiến tài chính hỗ trợ vùng nông thôn và nhóm chưa được phục vụ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Những xu hướng này không chỉ thúc đẩy sự đổi mới mà còn mở ra cơ hội lớn cho FinServ phát triển bền vững.

Xu hướng năm 2025: Toàn cầu và tại Việt Nam

Kế thừa những đổi mới từ năm 2024, ngành dịch vụ tài chính (FinServ) năm 2025 được dự báo sẽ bước vào giai đoạn phát triển vượt bậc với các xu hướng tập trung vào công nghệ, tính bền vững và sự thay đổi trong hành vi khách hàng.

Ngân hàng số và FinTech đang dẫn đầu thị trường toàn cầu nhờ tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để cá nhân hóa sản phẩm và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Neobanks tăng trưởng nhanh chóng nhờ chi phí thấp và tích hợp nhiều dịch vụ, gây áp lực lên các ngân hàng truyền thống, buộc họ phải đổi mới để duy trì vị thế.

Blockchain và hợp đồng thông minh đang cách mạng hóa giao dịch tài chính, tự động hóa các quy trình phức tạp như bảo hiểm và cho vay, đồng thời tăng cường minh bạch và giảm thiểu rủi ro.

Tài chính bền vững, đặc biệt là đầu tư ESG, trở thành trọng tâm, với yêu cầu minh bạch về khí thải và tác động môi trường để thu hút người tiêu dùng.

Open Banking và hệ sinh thái tài chính mở thúc đẩy sự hợp tác giữa ngân hàng và FinTech, cho phép quản lý tài chính dễ dàng trên một nền tảng duy nhất.

Trong khi đó, thanh toán không tiếp xúc, tích hợp IoT và các giải pháp bảo mật tiên tiến như AI và kiến trúc zero-trust Architecture đang nâng cao an toàn và tiện ích trong giao dịch tài chính.

Tại Việt Nam, 2025 FinServ dự kiến sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, kế thừa những đổi mới từ năm 2024 và định hình bởi các yếu tố như công nghệ, bền vững, và sự mở rộng của tài chính toàn diện.

Ngân hàng số thu hút khách hàng trẻ: Ngân hàng số tại Việt Nam, với các tên tuổi như Cake, Timo, sẽ tiếp tục khẳng định vị thế, thu hút lượng lớn khách hàng trẻ nhờ vào trải nghiệm thân thiện, chi phí thấp và tính tiện lợi của dịch vụ trực tuyến. Tương lai, việc tích hợp AI sẽ cá nhân hóa sản phẩm, từ quản lý tài sản tự động đến tín dụng nhanh, đáp ứng nhu cầu minh bạch và tiện ích ngày càng cao.

Thanh toán không dùng tiền mặt lan tỏa sâu rộng: Sẽ mở rộng từ thành thị cho tới nông thôn với sự gia tăng của các ví điện tử như MoMo, ZaloPay, và các giải pháp thanh toán qua mã QR. Chính phủ Việt Nam đang khuyến khích mạnh mẽ quá trình giảm tỷ lệ giao dịch tiền mặt trong nền kinh tế, hỗ trợ các sáng kiến chuyển đổi số trong lĩnh vực thanh toán.

Tài chính bền vững và hỗ trợ năng lượng tái tạo sẽ là một trong những ưu tiên hàng đầu của các tổ chức tài chính tại Việt Nam. Năm 2025, các sản phẩm như trái phiếu xanh và các gói tín dụng hỗ trợ cho năng lượng tái tạo sẽ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ.Đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Tăng cường tài chính toàn diện tại khu vực nông thôn: Tài chính toàn diện sẽ tiếp tục là trọng tâm trong năm 2025, với các sáng kiến nhắm đến việc giảm thiểu bất bình đẳng tài chính. Các tổ chức tài chính sẽ triển khai nhiều sản phẩm mới, bao gồm:

• Ví điện tử cơ bản: Giúp người dân nông thôn dễ dàng tiếp cận các dịch vụ tài chính.

• Tín dụng vi mô: Hỗ trợ các hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ phát triển kinh tế địa phương.

Những nỗ lực này không chỉ nâng cao khả năng tiếp cận tài chính mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững tại các khu vực khó khăn.

Phát triển công nghệ blockchain và bảo mật

Blockchain có thể sẽ dần trở thành một công cụ quan trọng trong hệ thống tài chính tại Việt Nam vào năm 2025. Công nghệ này sẽ được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực:

• Thanh toán xuyên biên giới: Giảm thiểu chi phí và thời gian xử lý giao dịch quốc tế.

• Quản lý tài sản số: Cung cấp giải pháp an toàn và minh bạch cho việc lưu trữ và giao dịch tài sản.

• Bảo mật thông tin: Tăng cường niềm tin của khách hàng vào các giao dịch tài chính kỹ thuật số.

Việc áp dụng blockchain không chỉ cải thiện hiệu quả vận hành mà còn giúp nâng cao tính minh bạch trong toàn ngành.

Năm 2025, FinServ sẽ tiếp tục được định hình bởi công nghệ, bền vững, và sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng. Trên toàn cầu, các xu hướng như ngân hàng số, blockchain và tài chính bền vững sẽ dẫn dắt sự đổi mới. Tại Việt Nam, sự phát triển của ngân hàng số, thanh toán không dùng tiền mặt, và tài chính toàn diện sẽ là trọng tâm, góp phần nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy nền kinh tế bền vững. FinServ không chỉ là công cụ tài chính mà còn là động lực chính trong việc xây dựng một nền kinh tế hiện đại, thông minh và toàn diện.