9 điều kiện tiên quyết để thiết kế và phát triển bao bì sản phẩm

Bao bì không chỉ đơn thuần là lớp vỏ bọc bên ngoài sản phẩm, mà còn là một phần quan trọng của chiến lược thương hiệu, giống như cách phong cách cá nhân thể hiện giá trị và bản sắc riêng. Một thiết kế bao bì thành công có thể nâng cao hình ảnh thương hiệu, thúc đẩy doanh số và tạo ấn tượng lâu dài trong tâm trí khách hàng. Ngược lại, những sai lầm trong thiết kế bao bì có thể khiến thương hiệu đối mặt với phản ứng tiêu cực từ người tiêu dùng, thậm chí ảnh hưởng đến lòng tin và giá trị thị trường.

Một ví dụ điển hình là chiến dịch bao bì phiên bản giới hạn của Dove, khi thương hiệu này muốn tôn vinh vẻ đẹp tự nhiên của phụ nữ bằng cách thiết kế chai sữa tắm mô phỏng các hình dáng cơ thể khác nhau. Tuy nhiên, thông điệp chưa được truyền tải rõ ràng và thiết kế gây tranh cãi đã dẫn đến phản ứng trái chiều từ dư luận.

Điều này nhấn mạnh rằng, để tránh những “thảm họa bao bì”, các doanh nghiệp cần nắm vững 9 điều kiện tiên quyết để thiết kế và phát triển bao bì sản phẩm. Đây chính là những nền tảng quan trọng giúp đảm bảo bao bì không chỉ đẹp mắt mà còn hiệu quả trong việc truyền tải thông điệp thương hiệu và chinh phục khách hàng.

1. Xây dựng bản tóm tắt dự án rõ ràng

Bản tóm tắt dự án là nền tảng cho mọi thiết kế bao bì thành công. Nếu thiếu đi sự rõ ràng và chi tiết trong bản tóm tắt, quá trình phát triển sản phẩm sẽ giống như nấu ăn mà không có công thức cụ thể – bạn sẽ không bao giờ đạt được kết quả mong muốn.

Để đảm bảo thiết kế cuối cùng đáp ứng đúng nhu cầu, điều đầu tiên doanh nghiệp cần làm là xác định mục tiêu chính. Ví dụ, khi một nhà sản xuất dầu ăn tiếp cận để thiết kế lại nhãn chai, họ đã nêu rõ mục tiêu: tăng khả năng nhận biết thương hiệu và nêu bật công nghệ mới nhất của sản phẩm. Đây là một yêu cầu rõ ràng và cụ thể.

Tuy nhiên, bên cạnh mục tiêu chính, doanh nghiệp cũng cần tổng hợp và cung cấp đầy đủ thông tin liên quan như:

• Kích thước và định dạng bao bì
• Có nhiêu đơn vị sản phẩm (SKUs) cần thiết kế
• Thời gian hoàn thành dự kiến
• Đối tượng khách hàng mục tiêu
• Đối thủ cạnh tranh trực tiếp,…

Tất cả những yếu tố này sẽ giúp nhà thiết kế và đội ngũ phát triển có cái nhìn toàn diện, đảm bảo sản phẩm cuối cùng không chỉ đáp ứng về chức năng mà còn tạo ấn tượng mạnh về mặt thẩm mỹ và thương hiệu.

Bản tóm tắt dự án không chỉ là một tài liệu mà còn là “kim chỉ nam” giúp mọi bước đi sau đó của quá trình thiết kế trở nên chính xác và hiệu quả. Với sự đầu tư đúng mức ngay từ đầu, doanh nghiệp không chỉ sở hữu một bao bì đẹp mà còn đảm bảo sản phẩm nổi bật giữa thị trường cạnh tranh.

2. Tìm hiểu sản phẩm – Hiểu rõ giá trị cốt lõi

Ở giai đoạn này, bạn đang chính thức bắt tay vào nhiệm vụ thiết kế bao bì, và sản phẩm chính là trung tâm của toàn bộ quá trình này. Mỗi chi tiết trong thiết kế bao bì phải phản ánh được bản chất và giá trị độc đáo của sản phẩm. Việc hiểu rõ sản phẩm không chỉ giúp tạo ra thiết kế ấn tượng mà còn đảm bảo sự phù hợp, giúp bao bì trở thành cầu nối hiệu quả giữa sản phẩm và người tiêu dùng.

Những câu hỏi cần trả lời khi nghiên cứu sản phẩm:

• Sản phẩm đến từ đâu? Nguồn gốc sản phẩm là yếu tố quan trọng, nhất là với các sản phẩm nông sản, thực phẩm hay hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), vì người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến tính minh bạch.
• Sản phẩm giải quyết nhu cầu nào của khách hàng? Tính năng và lợi ích chính của sản phẩm cần được xác định rõ ràng để truyền tải qua thiết kế bao bì.
• Điểm khác biệt (USP) của sản phẩm là gì? USP (Unique Selling Proposition) chính là “linh hồn” giúp sản phẩm nổi bật trên kệ bán lẻ. Đây có thể là thành phần tự nhiên, công thức độc quyền, tính năng tiện ích, hoặc bất kỳ yếu tố nào tạo nên sự khác biệt.

Ví dụ thực tế:
Khi Liso Chocolatier – một thương hiệu bơ phết sô cô la thủ công – tiếp cận với nhu cầu thiết kế bao bì, bước đầu tiên là Nhà thiết kế tiến hành nghiên cứu sâu về sản phẩm. Liso không chỉ muốn tạo ra một bao bì đẹp mà còn mong muốn thể hiện sự tỉ mỉ, thủ công và tâm huyết của người sáng lập.

Qua quá trình tìm hiểu, Agency phát hiện rằng:

• Sản phẩm của Liso được chế biến hoàn toàn bằng phương pháp thủ công từ nguyên liệu cao cấp.
• USP là sự khác biệt trong hương vị đậm đà và kết cấu mịn.
• Tầm nhìn thương hiệu muốn nhấn mạnh tính chân thật và sự tinh tế trong từng lọ bơ phết.

Kết quả, bao bì được thiết kế với nhãn in chữ tay, sử dụng gam màu trầm ấm để gợi nhớ đến sự thủ công và sang trọng, cùng chất liệu thân thiện với môi trường. Điều này không chỉ giúp Liso truyền tải được câu chuyện thương hiệu mà còn tạo ấn tượng mạnh mẽ, giúp sản phẩm của họ nổi bật giữa các đối thủ cạnh tranh trên kệ hàng.

Bài học: Một bao bì ấn tượng không chỉ đơn thuần là “lớp áo đẹp” mà còn phải trở thành “người kể chuyện” về sản phẩm. Khi bạn hiểu rõ sản phẩm, bạn có thể truyền tải thông điệp đó qua thiết kế, giúp khách hàng nhận ra giá trị và cảm nhận sự kết nối sâu sắc hơn với thương hiệu của bạn.

3. Hiểu rõ nhóm khách hàng mục tiêu

“Khách hàng là thượng đế” không chỉ là một câu nói sáo rỗng, mà là sự thật rõ ràng trong ngành thiết kế bao bì.

Nhóm khách hàng mục tiêu đóng vai trò như một mảnh ghép quan trọng trong bài toán thiết kế bao bì. Để tạo ra một sản phẩm thành công, chiến lược duy nhất hiệu quả là xác định rõ thị trường mục tiêu và cung cấp giải pháp vượt trội phù hợp với nhu cầu của nhóm khách hàng này.

Tại sao phải hiểu rõ khách hàng mục tiêu?

Khi bạn hiểu rõ về nhóm khách hàng của mình – họ là ai, sở thích, mong muốn và nhu cầu của họ – bạn có thể thiết kế bao bì sao cho vừa mang lại giá trị sử dụng vừa tạo sự kết nối cảm xúc với người dùng. Ví dụ, bao bì của Kinder Joy không chỉ hấp dẫn trẻ em bằng hình dáng, màu sắc tươi sáng mà còn tích hợp một cách hoàn hảo với trải nghiệm sản phẩm: dễ mở, chứa đồ chơi bất ngờ, và kích thích sự tò mò.

Ngoài ra, việc hiểu rõ khách hàng mục tiêu sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định quan trọng như:

• Kích thước bao bì: Phù hợp với nhu cầu sử dụng của khách hàng. Ví dụ, sản phẩm dành cho người hay di chuyển nên ưu tiên bao bì nhỏ gọn.
• Chất liệu bao bì: Tương xứng với phân khúc khách hàng. Một thương hiệu cao cấp như Louis Vuitton sẽ không bao giờ sử dụng chất liệu kém bền hay dễ rách.
• Ngân sách: Phản ánh giá trị mà khách hàng mong muốn nhận được.

Ví dụ thực tế:
Nếu bạn thiết kế một dòng dầu gội dành cho người thường xuyên di chuyển, bao bì dạng chai lớn và nặng sẽ là một thất bại. Ngược lại, các chai nhỏ gọn, dễ mang theo sẽ mang lại sự tiện lợi và hài lòng cao hơn. Tương tự, bao bì cho dòng sản phẩm hữu cơ cao cấp phải thể hiện được sự sang trọng, thân thiện môi trường để phù hợp với nhu cầu của khách hàng yêu thích lối sống bền vững.

Bài học: Một bao bì đẹp không chỉ bắt mắt mà còn phải phù hợp với khách hàng mà nó phục vụ. Khi bạn nắm rõ khách hàng mục tiêu, bao bì không chỉ là công cụ chứa đựng sản phẩm mà còn là cầu nối truyền tải giá trị thương hiệu và đáp ứng kỳ vọng của người dùng.

4. Kênh phân phối sản phẩm

Bao bì của sản phẩm sẽ phụ thuộc vào kênh phân phối mà nó được bán. Bao bì dành cho các cửa hàng nhỏ lẻ khác hẳn so với bao bì dùng cho siêu thị hay cửa hàng trực tuyến. Do đó, việc hiểu rõ kênh phân phối và vòng đời của sản phẩm cho đến khi nó đến tay người tiêu dùng là điều hết sức quan trọng.

Ví dụ thực tế:
Khi Bigsouth Agency bắt đầu thiết kế bao bì trà sữa Oolong Wangcha, các yếu tố của dự án đã khác biệt rất nhiều so với bao bì chỉ bán hàng cho kênh thương mại điện tử. Ngoài những yếu tố thông thường, chúng tôi còn phải tính đến vấn đề trưng bày sản phẩm tại kệ hàng trong siêu thị và tăng trải nghiệm người dùng. Để đảm bảo hộp trà sữa luôn được trưng bày đẹp nhất chúng tôi đã thiết kế 2 mặt chính của hộp ở 2 tỷ lệ ngang và dọc, để tuỳ vào diện tích trưng bày tại kệ siêu thị, sản phẩm của nhãn hàng sẽ luôn được hiển thị một cách đầy đủ và trọn vẹn nhất.

Việc hiểu rõ kênh phân phối không chỉ giúp tối ưu hóa bao bì từ góc độ thiết kế mà còn đảm bảo sản phẩm được bảo vệ trong suốt quá trình vận chuyển và lưu kho, đồng thời cũng giúp tăng cường sự nhận diện thương hiệu và thu hút người tiêu dùng khi sản phẩm xuất hiện trên kệ bán lẻ hay trong các cửa hàng trực tuyến.

Bài học: Kênh phân phối quyết định nhiều yếu tố của bao bì. Bao bì không chỉ là phương tiện bảo vệ sản phẩm mà còn phải phù hợp với môi trường mà nó sẽ được trưng bày và tiêu thụ. Việc lựa chọn bao bì phù hợp với kênh phân phối sẽ giúp sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách an toàn và hiệu quả, đồng thời nâng cao giá trị thương hiệu trong mắt khách hàng.

5. Học hỏi từ đối thủ cạnh tranh

Hiếm khi nào mà thị trường không có đối thủ cạnh tranh bán các sản phẩm tương tự như của bạn. Do đó, bạn có thể chắc chắn rằng sẽ có những sản phẩm tương tự xuất hiện trên kệ và bạn sẽ phải cạnh tranh để tạo ấn tượng trên kệ hàng. Trong tình huống như vậy, chúng tôi đã từng thấy các thương hiệu làm một trong hai điều sau:

• Đặt hết kỳ vọng vào nhà thiết kế, hy vọng sẽ tạo ra được cái gì đó thật khác biệt.
• Bắt chước đối thủ một cách quá đỗi chính xác, đến mức khách hàng không thể phân biệt được sự khác nhau giữa hai thương hiệu.

Trong trường hợp này, lựa chọn con đường ở giữa là chiến lược hợp lý hơn cả. Mặc dù bạn nên để sự đổi mới và sáng tạo cho các nhà thiết kế, nhưng cũng không thể bỏ qua việc học hỏi từ đối thủ cạnh tranh. Chính họ là những người hiểu rõ thị trường và sản phẩm của bạn, có thể nói là không kém gì bạn. Một phân tích cạnh tranh kỹ lưỡng sẽ giúp bạn nhận ra những yếu tố có thể thành công trên thị trường và những gì không thể. Bạn không cần phải mắc phải những sai lầm mà đối thủ của bạn đã từng làm.

Ví dụ thực tế:
Khi Bigsouth Agency thực hiện phân tích cạnh tranh cho bao bì Trái cây sấy Mycospring, điều quan trọng nhất mà chúng tôi nhận thấy là tất cả bao bì trên kệ đều thể hiện sự “có cũng như không” – tức là không có sự khác biệt rõ ràng giữa các sản phẩm. Điều thú vị hơn là mặc dù mỗi sản phẩm này có hương vị rất khác nhau, nhưng bao bì của chúng lại giống nhau đến mức khiến khách hàng không thể nhận ra được sự khác biệt, hoặc có những bao bì lại khác nhau đến mức khách hàng tưởng đây là sản phẩm từ các nhãn hàng khác nhau. Đây chính là thiếu sót lớn khi thiết kế bao bì – không phản ánh đúng nhân cách sản phẩm.

Bài học: Phân tích đối thủ cạnh tranh giúp bạn nhận diện những điểm mạnh và điểm yếu của bao bì trong thị trường, từ đó đưa ra những quyết định đúng đắn hơn trong thiết kế. Việc học hỏi từ đối thủ không có nghĩa là sao chép, mà là lấy cảm hứng từ những điều họ làm tốt và tránh lặp lại những sai lầm mà họ đã mắc phải. Nhờ vào phân tích cạnh tranh, bạn sẽ có một cơ sở vững chắc để phát triển bao bì, từ đó tạo ra sự khác biệt rõ ràng và gây ấn tượng mạnh mẽ trên kệ hàng.

6. Thiết kế bao bì mới và Thiết kế lại bao bì

Luôn có một người mới trong đội ngũ, người đến và thay đổi mọi thứ trong lúc còn hào hứng với công việc mới. Dù nỗ lực có thể là điều tốt đẹp, nhưng kết quả thường dẫn đến việc đội ngũ cảm thấy khó chịu với người mới này. Tại sao lại xảy ra như vậy? Câu trả lời rất đơn giản: não bộ con người được lập trình để chống lại sự thay đổi. Vì vậy, bất kỳ sự thay đổi nào cũng thường đi kèm với cảm giác tiêu cực và sự kháng cự.

Bao bì cũng không ngoại lệ. Việc làm quen với bao bì của một sản phẩm mới là điều khá đơn giản nếu bạn làm đúng ngay từ đầu. Tuy nhiên, việc làm quen với một bao bì được thiết kế lại lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Vì thế, nguyên tắc vàng khi thực hiện các dự án thiết kế lại bao bì là phải tiếp cận một cách cẩn thận và khác biệt.

Một ví dụ điển hình về thiết kế lại bao bì không thành công là Tropicana của PepsiCo, họ đã chi hơn 35 triệu đô la cho chiến dịch quảng cáo nhằm giới thiệu bao bì mới cho thương hiệu nước ép trái cây này. Ban đầu, doanh số bán hàng có sự tăng trưởng đáng kể, nhưng sự hứng thú và doanh số sau đó lại giảm mạnh.

Tại sao lại như vậy? Tropicana là một ví dụ rõ ràng của việc không phân biệt rõ ràng giữa thiết kế bao bì mới và thiết kế lại bao bì. Họ đã thay đổi tất cả mọi thứ, từ logo trên bao bì cho đến nắp chai và các hình ảnh trên bao bì. Sự thay đổi lớn này đã gây ra sự kháng cự từ những người trung thành với nước ép cam bán chạy nhất ở Mỹ. Kết quả là, chỉ trong vòng 2 tháng sau khi phát hành, PepsiCo đã phải quay lại bao bì cũ để tránh thiệt hại thêm.

Lời khuyên: Hãy hiểu rõ lý do tại sao bạn lại thiết kế lại bao bì và nếu có thể, hãy giới thiệu các thay đổi thiết kế một cách dần dần. Việc thay đổi quá mạnh mẽ và đột ngột trong khi bao bì cũ đang được yêu thích có thể khiến khách hàng cảm thấy bối rối hoặc không còn nhận ra sản phẩm yêu thích của mình. Một sự thay đổi nhỏ và từ từ sẽ giúp khách hàng làm quen với bao bì mới mà không cảm thấy mất đi sự quen thuộc và sự gắn kết với thương hiệu.

7. Bạn có muốn bao bì của mình có tính chức năng?

Đến lúc này, bạn đã đi sâu vào quá trình hình thành ý tưởng thiết kế và phát triển bao bì. Trước khi bắt đầu quá trình thiết kế thực tế, bạn cần phải thống nhất về tính năng của bao bì. Một câu hỏi quan trọng cần trả lời ở giai đoạn này là: Tính chức năng quan trọng như thế nào đối với bao bì của tôi?

Ví dụ, một chiếc hộp Amazon, thường là bao bì phụ hoặc bao bì thứ cấp, chỉ thực hiện đúng chức năng của nó: bảo vệ sản phẩm bên trong trong quá trình vận chuyển từ nơi này đến nơi khác.

Tuy nhiên, bao bì không nhất thiết phải chỉ đơn giản như vậy. Heinz là một ví dụ điển hình về việc sáng tạo trong thiết kế bao bì để mang lại sự tiện lợi cho người tiêu dùng. Họ đã cải tiến thiết kế chai tương cà của mình theo hướng chai ngược, giúp người tiêu dùng dễ dàng lấy được tương cà hơn. Sự sáng tạo này đã giúp tăng trưởng doanh số lên đến 6% chỉ trong vòng một năm.

Lời khuyên:
Khi thiết kế bao bì, bạn cần cân nhắc không chỉ về mặt hình thức mà còn về tính tiện dụng và chức năng. Bao bì không chỉ giúp bảo vệ sản phẩm mà còn có thể cải thiện trải nghiệm người dùng, giúp sản phẩm trở nên dễ sử dụng hơn và tạo thêm giá trị cho thương hiệu. Hãy đặt mình vào vị trí của người tiêu dùng và tự hỏi liệu bao bì của bạn có đủ chức năng để mang lại sự tiện lợi, hay thậm chí làm tăng sự hài lòng của khách hàng.

8. Các loại kiểm tra cần thiết

Trước khi bắt đầu quá trình thiết kế, bạn cũng nên xác định các loại kiểm tra mà bạn cần thực hiện để đo lường tính toàn vẹn của bao bì. Điều này rất quan trọng vì khi xác định các kiểm tra, bạn cũng có thể tìm ra phương pháp tiết kiệm chi phí nhất để thực hiện những kiểm tra này. Các kiểm tra cần thiết có thể diễn ra ở các giai đoạn khác nhau của quá trình.

Kiểm tra vật liệu:
Bạn cần kiểm tra xem liệu vật liệu bạn chọn có phù hợp với bao bì hay không. Ví dụ, đối với các sản phẩm thực phẩm có tính axit, vật liệu lựa chọn phải là loại không bị ăn mòn. Điều này cần được xác minh qua các thử nghiệm vật liệu.

Kiểm tra máy móc (Machine Trials):
Ở giai đoạn này, bạn sẽ muốn kiểm tra xem máy móc hiện có có đáp ứng yêu cầu sản xuất theo các thông số kỹ thuật hay không. Thử nghiệm này thường bao gồm việc sản xuất một mẫu lô sản phẩm và kiểm tra tính hợp lệ của nó theo các tiêu chuẩn đã đề ra.

Kiểm tra vận chuyển (Transit Trials):
Cuối cùng, bạn cần xem xét hiệu suất của bao bì trong quá trình vận chuyển bằng cách thực hiện các thử nghiệm thực tế dọc theo tuyến đường vận chuyển dự kiến của bao bì.

Các loại kiểm tra phổ biến bao gồm:

Kiểm tra rơi (Drop Test):
Bao bì sẽ được thả từ một độ cao nhất định để kiểm tra khả năng chịu lực và khả năng bảo vệ sản phẩm khỏi bị hư hỏng khi va chạm hoặc rơi.

Kiểm tra rung (Vibration Test):
Kiểm tra khả năng bao bì chịu được các rung động trong quá trình vận chuyển, đặc biệt là đối với các sản phẩm dễ vỡ hoặc nhạy cảm.

Kiểm tra tác động nghiêng (Inclined Impact Test):
Bao bì sẽ phải chịu tác động từ một góc nghiêng, để kiểm tra khả năng chống lại những lực tác động từ các yếu tố bên ngoài khi bao bì di chuyển hoặc được xếp chồng lên nhau trong quá trình vận chuyển.

Lời khuyên: Việc kiểm tra bao bì là một phần không thể thiếu trong quá trình thiết kế và phát triển. Các thử nghiệm này giúp bạn đảm bảo rằng bao bì không chỉ đẹp mắt mà còn bền vững và có thể bảo vệ sản phẩm tốt nhất trong mọi điều kiện. Đừng bỏ qua bất kỳ giai đoạn kiểm tra nào, vì chúng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và chi phí phát sinh trong quá trình sản xuất và phân phối.

9. Liệu tính bền vững có phải là yếu tố cần xem xét?

Với các mối lo ngại về môi trường ngày càng gia tăng trên toàn cầu, bao bì bền vững đang chiếm một phần quan trọng trong kế hoạch thiết kế và phát triển bao bì. Các thương hiệu đang liên tục tìm kiếm cách để tích hợp bao bì bền vững vào vòng đời sản phẩm của mình. Hiện nay, kinh nghiệm của chúng tôi trong ngành bao bì cho thấy rằng bao bì bền vững thường đi kèm với chi phí cao. Tuy nhiên, điều này không nhất thiết phải luôn đúng.

Một ví dụ điển hình là Clever Little Bag của Puma. Đây là một minh chứng rõ ràng cho việc bao bì có thể được thiết kế một cách có trách nhiệm với môi trường mà không làm tăng thêm chi phí liên quan. Sản phẩm này không chỉ giảm thiểu việc sử dụng vật liệu mà còn cắt giảm được chi phí sản xuất và vận chuyển, đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường.

Lời khuyên: Khi phát triển bao bì, việc cân nhắc tính bền vững là rất quan trọng. Tuy nhiên, việc áp dụng các giải pháp bao bì thân thiện với môi trường không nhất thiết phải kéo theo chi phí cao. Bạn có thể tìm ra các giải pháp sáng tạo giúp tiết kiệm chi phí đồng thời giảm thiểu tác động xấu đến môi trường. Ví dụ, bao bì tái chế, bao bì phân hủy sinh học hoặc bao bì có thể tái sử dụng là những lựa chọn đáng cân nhắc trong quá trình thiết kế. Việc này không chỉ giúp thương hiệu của bạn trở nên thân thiện với môi trường mà còn thu hút nhóm khách hàng quan tâm đến yếu tố bền vững, từ đó nâng cao giá trị thương hiệu.

Như vậy, sau khi thực hiện tất cả các bước chuẩn bị và phân tích cần thiết, bạn sẽ nhận ra rằng kế hoạch chi tiết và sự chuẩn bị kỹ càng trước khi bắt đầu phát triển bao bì chính là yếu tố quyết định sự thành công của dự án.

Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chiến lược sẽ giúp bạn xây dựng bao bì không chỉ đẹp mắt, mà còn hiệu quả, tiết kiệm và bền vững, đồng thời có thể tạo ra giá trị lâu dài cho thương hiệu của bạn.

Nguồn: BigsouthAgency