Câu Chuyện Thành Công Của Một Chuỗi Thương Hiệu Lẩu Nhượng Quyền
Không giống như các chuỗi thức ăn nhanh danh tiếng toàn cầu, tuổi thọ trung bình của một nhà hàng ở Trung Quốc đại lục là dưới ba năm. Làm thế nào để "Little Sheep" phát triển từ một nhà hàng địa phương nhỏ thành một công ty nhượng quyền hiện đại tầm vóc thế giới?
Khi chúng ta nghĩ đến kinh doanh nhà hàng, một số thương hiệu, chẳng hạn như McDonald’s và Kentucky Fried Chicken (KFC) ngay lập tức xuất hiện trong đầu chúng ta. Cả hai gã khổng lồ thức ăn nhanh này đều bắt đầu từ một doanh nghiệp nhỏ khiêm tốn thành một chuỗi trên toàn thế giới. Được thành lập vào năm 1940, McDonald’s đã phát triển từ một quầy bánh mì kẹp thịt gia đình trở thành một đế chế thức ăn nhanh toàn cầu. Tương tự, Kentucky Fried Chicken (KFC) đầu tiên là một nhà hàng ven đường trong thời kỳ Đại suy thoái trước khi cửa hàng nhượng quyền đầu tiên của nó được thành lập vào năm 1952. Giờ đây, nó đã trở thành một thương hiệu nổi tiếng ở YUM! Brands Corporation, một trong những công ty nhà hàng lớn nhất thế giới. Không giống như các chuỗi thức ăn nhanh nước ngoài này, tuổi thọ trung bình của một nhà hàng ở Trung Quốc đại lục là dưới ba năm. Ở Trung Quốc, có rất ít nhà hàng có thể xoay sở để vận hành với quy mô toàn tập như McDonald’s và KFC. Tuy nhiên, Little Sheep nổi bật như một ngoại lệ.
Áp Dụng Chiến Lược Quản Lý
Ngành dịch vụ nhà hàng Trung Quốc bị phân tán đáng kể vì rất khó tiêu chuẩn hóa sản phẩm và chất lượng của nó (trường hợp này cũng giống với ẩm thực Việt Nam), một yếu tố quan trọng để đạt được quy mô hoạt động lớn hơn. Theo AlixPartners 2010 China Restaurant & Food Service Review, số lượng nhà hàng ở Trung Quốc cao hơn rất nhiều so với ở Mỹ (5,1 so với 0,9 triệu nhà hàng); tuy nhiên, 100 chuỗi nhà hàng hàng đầu ở Trung Quốc chỉ có 6% thị phần tổng thể so với 45% thị phần ở Mỹ vào năm 2009.
Phụ thuộc nhiều vào tay nghề đầu bếp, các nhà hàng khó có thể đạt được sự nhất quán. Tuy nhiên, phong cách tự làm ở các nhà hàng lẩu mang lại lợi thế trong việc nhân rộng mô hình kinh doanh của họ.
Với một chiến lược nhượng quyền tích cực, Little Sheep đã mở rộng một cách triệt để; tuy nhiên, giá trị thương hiệu của nó đã bị suy giảm với sự quản lý yếu kém và thiếu tiêu chuẩn hóa trong giai đoạn đầu mở rộng. Năm 2004, nhà quản trị Lu Wenbing đã được người sáng lập Zhang Gang mời để tái cấu trúc Little Sheep. Lu nhận thấy rằng có gần 700 nhà hàng Little Sheep tự tồn tại mà không có sự điều phối từ trụ sở chính. Sau đó, ông khuyên Gang nên hạn chế sự phát triển của công ty và thu hẹp quy mô nhượng quyền thương mại cho đến khi ban quản lý được củng cố.
Lu đã chuyển chiến lược từ định hướng nhượng quyền thương mại sang sự kết hợp giữa nhượng quyền thương mại và giải pháp do công ty sở hữu. Với sự gia tăng các nhà hàng thuộc sở hữu của công ty, Little Sheep dần lấy lại khả năng giám sát hệ thống nhượng quyền. Việc giới thiệu và triển khai hệ thống CNTT cũng cho phép trụ sở chính của công ty giám sát chặt chẽ hoạt động, thiết lập hoạt động mua hàng tập trung và thực hiện kỷ luật tài chính. Lu cũng cải tiến cấu trúc của hội đồng quản trị bằng cách đưa các chuyên gia trong ngành có tầm nhìn xa. Bên cạnh đó, ông đã hạ bệ gần như tất cả các quản lý cấp cao và cấp trung và khuyến khích họ tham gia vào một đợt tuyển dụng mở trên cơ sở fair-play. Dần dần, Lu đã có thể thành lập một đội ngũ quản lý hàng đầu cạnh tranh, những người hiểu biết, có tầm nhìn để xây dựng một tổ chức lâu dài.
Điều đáng chú ý là việc thiếu hụt nguồn tài chính đã khiến Little Sheep phụ thuộc quá nhiều vào nhượng quyền thương mại. Để duy trì sự phát triển của công ty và duy trì quyền kiểm soát, Lu phải thu hẹp khoảng cách tài chính. Ngoài các khoản vay ngân hàng và tài trợ tư nhân từ các nhà quản lý, nhân viên và các đối tác kinh doanh khác, Lu đã xoay sở để sử dụng hai công ty cổ phần tư nhân. Vào tháng 6 năm 2006, 3i và Prax Capital đã đồng ý đầu tư 25 triệu đô la Mỹ cho một cổ phần thiểu số tại Little Sheep, giúp Little Sheep xây dựng hệ thống dây chuyền lạnh tích hợp tiên tiến nhất ở Trung Quốc và mở rộng sang các ngành kinh doanh khác, bao gồm cả chế biến và bán các sản phẩm từ thịt cừu và súp và phân phối bán buôn thực phẩm tươi và khô. Trong khi đó, chuỗi cung ứng và hậu cần cao cấp cũng đảm bảo an toàn thực phẩm và hương vị ẩm thực được chuẩn hóa. Cho đến nay, Little Sheep đã thành công trong việc chuyển đổi thành một công ty hiện đại kiểm soát tập trung hệ thống nhượng quyền của mình.
Các Bước Chuẩn Bị PE và Niêm Yết Chứng Khoán.
Các bước chuẩn bị và niêm yết cổ phiếu thành công giúp Little Sheep sự hỗ trợ tài chính đầy đủ mà còn cả mạng lưới nhân sự quan trọng của họ. Nish Kankiwala, cựu chủ tịch của Burger King International, đã được mời tham gia hội đồng quản trị của Little Sheep. Wang Daizong, bị ấn tượng bởi mô hình kinh doanh của Little Sheep và tư tưởng cởi mở của Zhang Gang, đã từ chức khỏi công ty cũ 3i và trở thành giám đốc tài chính mới của Little Sheep vào tháng 10 năm 2007. Tương tự, Yuka Yeung, một trong những giám đốc độc lập và là cựu CEO của nhượng quyền thương mại KFC tại Hồng Kông, cùng đồng hành công ty với tư cách là COO. Hội đồng quản trị mới được thành lập đã bổ sung thêm chiều sâu cho đội ngũ quản lý. Nhìn chung, PE phần lớn đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiêu chuẩn hóa hoạt động, cải thiện danh tiếng và đẩy nhanh quá trình niêm yết thàng công của Little Sheep.
Người Sáng Lập Đằng Sau Sự Phát Triển Của Little Sheep
Từ một nhà hàng địa phương nhỏ trở thành một công ty nhượng quyền hiện đại, Little Sheep đã có thể phát triển và thích ứng với môi trường kinh doanh đang thay đổi, nhờ người sáng lập Zhang Gang. Tư duy cởi mở và tầm nhìn của anh ấy đối với công ty đã cho phép công ty tận dụng các chuyên gia và tài trợ vốn.
Đối với các doanh nghiệp tư nhân, việc giành được nguồn lực tài chính và các chuyên gia chất lượng cao với chi phí pha loãng vốn chủ sở hữu là một con dao hai lưỡi. Do đó, lo ngại về việc mất quyền kiểm soát đã làm chậm tốc độ tăng trưởng của hầu hết các doanh nghiệp tư nhân. Rõ ràng, Zhang đã nghĩ khác và hành động mạo hiểm. Thiết kế của ông trong cấu trúc sở hữu đã giúp mang lại sự cân bằng phù hợp. Thông qua việc giới thiệu 'nhà đầu tư thụ động' và cấu trúc sở hữu kim tự tháp, Zhang đã cố gắng tận dụng nguồn vốn cổ phần mà không mất quyền kiểm soát.
Ngoài ra, tính cách của Zhang là yếu tố thành công then chốt để nhà hàng của anh ấy phát triển thành một đế chế. Sức hút và sự nhiệt tình của anh ấy trở thành 'trái tim và linh hồn' của chính công việc kinh doanh của anh ấy.
Trong trường hợp này, Zhang đã đưa ra một lựa chọn khôn ngoan và có tầm nhìn xa khi chấp nhận thương vụ tư nhân hóa khi nhận thấy mối quan hệ giữa những người sáng lập và các cổ đông chiến lược không tương thích. Anh ấy đã nhận ra khả năng hạn chế của Little Sheep để đạt được một cột mốc cao hơn và sẵn sàng vượt qua thời đại. Yum! Brands Corporation có thể là giải xổ số tốt nhất để anh ta biến công ty của mình thành một nhà hàng có tuổi đời hàng thế kỷ.
-----------------------------------------
Little Sheep được niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông vào năm 2008. Nó trở thành doanh nghiệp cung cấp thực phẩm có thương hiệu đầu tiên của Trung Quốc được niêm yết tại Hồng Kông.
Little Sheep đạt doanh thu 308 triệu USD trong năm 2010, chiếm 2% doanh thu từ ăn uống ở Trung Quốc.
Năm 2011, Little Sheep được bán cho Yum! Brands Inc, một tập đoàn nhượng quyền thức ăn nhanh có trụ sở tại Hoa Kỳ. Yum đồng ý mua Little Sheep với giá 587 triệu USD vào tháng 5 năm 2011 nhưng thương vụ này đã bị trì hoãn trong bốn tháng bởi một cuộc điều tra chống độc quyền của Bộ Thương mại Trung Quốc. Little Sheep đã bị hủy niêm yết trên Sàn giao dịch Hồng Kông vào tháng 2 năm 2012.
Năm 2016, Yum! tách các hoạt động tại Trung Quốc của họ sang Yum China, bao gồm Little Sheep.
Little Sheep hiện có hơn 300 chuỗi nhà hàng ở Trung Quốc, Hồng Kông, Ma Cao, Đài Loan, Hoa Kỳ, Nhật Bản và Canada.