Fashion Icon #16: Tom Ford – Giám đốc Sáng tạo tài hoa vực dậy những thương hiệu xa xỉ

Từ một khởi đầu đầy khiêm tốn đến biểu tượng quyền lực của thời trang quốc tế, hành trình của Tom Ford dường như hội tụ tất cả các yếu tố của một bộ phim Hollywood. Thật vậy, ông không chỉ là một nhà thiết kế, mà còn là một hiện tượng văn hóa: Từ “phù thủy” của Gucci đến “họa sĩ” của Yves Saint Laurent, từ xây dựng thương hiệu thời trang cá nhân đến tạo ra những bộ phim mang chính tên mình.

Fashion Icon là chuỗi bài về gương mặt đứng sau các biểu tượng thời trang đình đám trên thế giới do Brands Vietnam thực hiện. Thông qua chuỗi bài này, marketers có thể hiểu hơn về lịch sử hình thành và sự phát triển của các đế chế thời trang trên toàn cầu.

Học trái ngành – Làm trái nghề – Tìm đúng đam mê

Tom Ford sinh ngày 27/8/1961 tại Texas, tên đầy đủ của ông là Thomas Carlyle Ford. Sau khi tốt nghiệp cấp 3 tại Santa Fe, Mexico, Tom Ford chuyển đến New York vào năm 1979 và chọn ghi danh vào khoa Art History của New York University (NYU).

Tom Ford (bên phải) và hoạ sĩ Ian Falconer năm 1980.
Nguồn: Getty Images

Năm 21 tuổi, Tom thôi học ở NYU để bắt đầu theo đuổi ngành kiến trúc tại Parsons School of Design. Khi đang hoàn thành năm cuối ngành kiến trúc, ông lại đột ngột quyết định chuyển sang học thời trang. Ông nghỉ học một năm để nắm lấy cơ hội thực tập đầu tiên tại văn phòng của Chloé với vai trò trợ lý. Mặc dù công việc của tại Chloé chỉ dừng ở việc sắp xếp quần áo cho những buổi chụp hình, Tom đã bắt đầu nhìn thấy sự quyến rũ của thế giới thời trang.

Tuy tốt nghiệp với tấm bằng kiến trúc, ông lại luôn khao khát được dấn thân vào lĩnh vực thời trang nhiều hơn và mong muốn tìm được công việc ở một trong số những nhà mốt danh tiếng của Mỹ. Nhưng thách thức lớn nhất ông phải đối diện khi đó là không có trình độ chuyên môn phù hợp. Trong các buổi phỏng vấn xin việc, Ford luôn giấu đi chuyên ngành của mình là kiến trúc.

Sau nhiều nỗ lực, Ford được nhận làm trợ lý cho nhà thiết kế Cathy Hardwick. Sau một thời gian làm việc với nhà thiết kế người Mỹ, Tom nhận ra rằng ông muốn trở thành một phần của một bức tranh lớn hơn – mạng lưới thời trang Châu Âu với tầm ảnh hưởng sâu rộng trong ngành công nghiệp thời trang quốc tế. Thôi thúc này đã dẫn đến những biến chuyển không nhỏ trong sự nghiệp của ông sau đó, Tom quyết định chuyển đến Milan để làm việc tại nhãn hiệu thời trang danh giá – Gucci.

Vực dậy một Gucci đang trên bờ vực phá sản

Trong thế giới thời trang, có những khoảnh khắc đã in sâu vào ký ức văn hóa tập thể như một bước ngoặt và thời đại của Tom Ford tại Gucci chắc chắn là một trong số đó. Chính những thiết kế táo bạo, mắt thẩm mỹ tinh tế và cách làm việc sáng tạo của ông đã thay đổi vận mệnh của Gucci, từ một công ty đứng trên bờ vực phá sản trở thành một tổ chức quyền lực bắt đầu thâu tóm các nhà mốt khác như St. Laurent, Alexander McQueen và Stella McCartney. Vào năm 2004, khi Ford rời công ty, Gucci đã được định giá 10 tỷ USD.

Tom Ford khi làm việc tại Gucci.
Nguồn: Sleek Magazine

Thực tế, ông đã bắt đầu làm việc tại Gucci với tư cách là nhà thiết kế trang phục nữ. Thế nhưng chưa đầy một thập kỷ gắn bó với thương hiệu, Tom đã vươn lên vị trí Giám đốc Sáng tạo. Ông không chỉ là một Giám đốc Thiết kế – ông đã trở thành một người nổi tiếng, một “người có tầm ảnh hưởng” trước cả khi thuật ngữ này xuất hiện phổ biến. Mọi người không chỉ nghĩ về Ford như một người đứng sau hậu trường, công chúng còn nhìn nhận ông như hiện thân của thương hiệu và không chỉ Gucci mà cả bản thân ông cũng được nâng lên tầm các nhân vật quyền lực trong xã hội.

Vì vậy, khi Gucci mở rộng đế chế của mình để thâu tóm các thương hiệu mang tính biểu tượng khác, họ đã tái định vị thành Gucci Group và thực hiện một động thái chiến lược: bổ nhiệm Tom Ford làm Giám đốc của St. Laurent. Ford tiếp quản và gần như ngay lập tức tái định vị St. Laurent thành một thương hiệu với những thiết kế táo bạo và gợi cảm.

Có thể nói, ảnh hưởng của ông không chỉ giới hạn ở việc may đo hay chất liệu, các bản phác thảo nghệ thuật hay các buổi trình diễn thời trang, nó còn là ở các phòng họp hội đồng quản trị và các buổi lập kế hoạch chiến lược. Bởi Ford không hài lòng với việc trở thành một nhà thiết kế, ông còn muốn trở thành một người mang đến sự đổi mới trong lĩnh vực kinh doanh.

Một bằng chứng là vào thời điểm hiện tại, ngành công nghiệp thời trang đã bắt đầu chuyển từ việc sử dụng tên gọi “Giám đốc Thiết kế” sang “Giám đốc Sáng tạo”. Và sự thay đổi này không phải chỉ là về mặt ngôn từ, các Giám đốc Sáng tạo như Ford đã vượt qua những trách nhiệm truyền thống. Họ không chỉ giám sát các thiết kế mà còn định hình hình ảnh thương hiệu, góp phần xây dựng sự nhận thức của công chúng ở nhiều cấp độ khác nhau.

Thời điểm làm việc tại Gucci, tầm ảnh hưởng của Tom Ford mở rộng sang các lĩnh vực như quảng cáo, nơi ông đã “đại tu” hoàn toàn cách quảng bá của Gucci. Trong suốt những năm đầu của thế kỷ 21, Ford là người đã đứng sau thúc đẩy các sáng kiến marketing táo bạo và liều lĩnh, nhận về nhiều sự ngưỡng mộ lẫn hoài nghi.

Tom Ford đã mang đến Gucci làn gió mới mang tên “porno chic” – sự quyến rũ của dục tính, ông thiết kế những chiếc váy cut-out gợi cảm, nội y G-string cùng các chiến dịch quảng cáo khiêu khích.

Những người phản đối thường gán cho cách nghĩ của ông là quá táo bạo hoặc thậm chí gây tranh cãi, nhưng tiếng vang cũng như hiệu quả của các chiến dịch này là không thể phủ nhận bởi không chỉ đơn thuần là bán quần áo, những chiến dịch của ông còn đang “bán” một tầm nhìn, một cách sống.

Nhiều chiến dịch quảng bá của ông nhận nhiều chỉ trích vì bị xem là vượt quá ranh giới với những hình ảnh mà một số người cho là quá lộ liễu. Tuy nhiên, chính sự táo bạo này đã thu hút trí tưởng tượng của công chúng, kích thích các cuộc thảo luận và quan trọng nhất là thúc đẩy doanh số bán hàng.

Gucci Group và LVMH: Hai “ông lớn” ở hai đầu chiến tuyến

Bị thu hút bởi những ảnh hưởng to lớn mà Ford đã làm cho Gucci, Bernard Arnault – CEO của LVMH – đã không thể phớt lờ những thay đổi địa chấn mà Ford tạo ra. Arnault đã nhìn thấy một cơ hội để có thể củng cố quyền lực trong thị trường xa xỉ, ông bắt đầu nỗ lực tính toán để mua cổ phần của Gucci và rồi theo thời gian, cổ phần của ông trong công ty đã tăng lên đến 34%.

Cũng đáng chú ý là sự phức tạp trong mối quan hệ giữa Arnault và Ford trong giai đoạn này. Sự quan tâm của Arnault đối với Gucci không chỉ mang tính tài chính mà còn là một bước đi chiến lược được tính toán kỹ lưỡng trong bàn cờ đầy rủi ro của các thương hiệu xa xỉ. Mặt khác, Ford lại cảnh giác với việc nhường quyền kiểm soát sáng tạo hoặc để Gucci trở thành một tài sản khác trong danh mục của LVMH.

Arnault bị cuốn hút bởi tài năng sáng tạo của Ford và sự hồi sinh tài chính mà ông đã mang lại cho Gucci, trong khi Ford tôn trọng sự nhạy bén trong kinh doanh của Arnault nhưng vẫn muốn bảo vệ quyền tự do sáng tạo của mình.

Tom Ford dù tôn trọng sự nhạy bén trong kinh doanh của CEO LVMH nhưng vẫn muốn bảo vệ quyền tự do sáng tạo của mình.
Nguồn: Getty Images

Thời điểm đó, Domenico De Sole – CEO của Gucci – dành cho Tom Ford một niềm tin lớn, đó không chỉ là sự tin tưởng về khả năng quản lý đơn thuần, đó là một sự ủng hộ nhiệt thành đối với khả năng của Ford. Domenico De Sole và Tom Ford đã cùng nhau thực hiện một cuộc phòng thủ pháp lý và chiến lược chống lại những nỗ lực công khai của Bernard Arnault nhằm thâu tóm Gucci.

Công chúng không chỉ nghĩ về Ford như một người đứng sau hậu trường, mà còn nhìn nhận ông như hiện thân của thương hiệu.

Thay vì chỉ đơn giản là một cuộc trao đổi vốn, các động thái của Arnault được xem như một nỗ lực thâu tóm mạnh mẽ được ngụy trang dưới hình thức quan tâm của cổ đông. Ford và De Sole lập luận rằng nếu Arnault có ý định chân thành, ông nên đưa ra một đề nghị chính thức và minh bạch. Cuối cùng, những nỗ lực của Arnault đã bị chặn đứng. Điều này cũng đặt nền móng cho một sự cạnh tranh âm thầm nhưng dai dẳng giữa Gucci và Louis Vuitton mà vẫn còn tồn tại đến ngày nay.

Bên cạnh cuộc tranh đấu về quyền lực, một “chiến trường” khác cũng diễn ra trong cuộc đời của Tom Ford, lần này là thuần túy về câu chuyện bản sắc thương hiệu. Khi Gucci Group mua lại Yves Saint Laurent, Ford được bổ nhiệm làm Giám đốc Sáng tạo. Thời điểm đó, tình yêu ông dành cho các thiết kế gợi cảm và táo bạo đã được biết đến rộng rãi, bên cạnh những tranh cãi, một bộ phận công chúng cũng dành sự ngưỡng mộ cho những đổi mới táo bạo trong thiết kế của ông.

Tuy nhiên, Yves Saint Laurent – người sáng lập thương hiệu vẫn còn sống vào thời điểm đó – có một tầm nhìn khác biệt rõ rệt về thương hiệu mang tên mình. Những ý tưởng được hình thành qua nhiều thập kỷ của ông đối lập hoàn toàn với những cảm quan hiện đại và táo bạo của Ford. Sự đối đầu giữa Ford và Saint Laurent không chỉ là sự khác biệt thế hệ, đó là cuộc chiến giành giật linh hồn của thương hiệu YSL.

Bạn đọc có thể đọc thêm về mối quan hệ này trong bài viết Fashion Icon #8: Căn nguyên những mối thâm thù giữa các huyền thoại thời trang.

Tuy nhiên, trong thế giới thời trang đầy biến động, đến cuối cùng, lợi nhuận vẫn là câu chuyện cần được đặt lên bàn cân. Bất chấp những hoài nghi của Saint Laurent, với tầm nhìn của Ford, thương hiệu YSL cuối cùng đã có sự hồi sinh về doanh thu.

Một bộ sưu tập do Tom Ford thiết kế cho Yves Saint Laurent năm 2001.
Nguồn: Vogue

Một thương hiệu mang tên mình

Tuy nhiên, dù có tầm nhìn kinh doanh đến đâu, Ford cũng không thể miễn nhiễm với những thăng trầm thay đổi trong công ty. Khoảng thời gian gần một thập kỷ của ông với tư cách là người sáng tạo đằng sau các thương hiệu mang tính biểu tượng này bắt đầu suy tàn khi những người có quyền ra quyết định mới xuất hiện.

Kỳ vọng của họ và hướng đi trong phong cách sáng tạo của Ford bắt đầu khác nhau dẫn đến việc ông ra đi vào năm 2004. Một năm sau khi rời khỏi thế giới thời trang vào năm 2004, Ford đã thực hiện một bước đi táo bạo khác, ông ra mắt một thương hiệu thời trang mang tên mình – Tom Ford.

Ngay từ khi còn là một đứa trẻ, Tom luôn kinh ngạc trước cách mẹ và bà ngoại của mình ăn mặc. Sau này, khi trở thành nhà thiết kế, Ford không ngần ngại sử dụng nguồn cảm hứng từ thời thơ ấu để tạo ra những kiệt tác trở thành chủ đề bàn tán của cả thị trấn. Trong năm đầu tiên thành lập, Tom Ford đã hợp tác với Estée Lauder để ra mắt mỹ phẩm và nước hoa.

Năm 2005, một thỏa thuận tương tự với Tập đoàn Marcolin được thiết lập đã đánh dấu sự gia nhập của Tom Ford vào phân khúc kính mắt thời trang. Tiếp sau đó, vào năm 2006, ông công bố hợp tác với Ermenegildo Zegna để sản xuất trang phục nam sang trọng, phụ kiện cũng như giày dép. Năm 2010, Tom ra mắt bộ sưu tập Private Blend Lip Colour và chúng nhanh chóng gây sốt, theo sau là sự trở lại với mảng trang phục nữ vào tháng 9 cùng năm. Đến thời điểm đó, nhiều ngôi sao nổi tiếng trên toàn cầu đã mặc các thiết kế của Tom Ford, góp phần đưa nhãn hiệu thời trang của ông lên tầm cao mới

Khách hàng của Ford đã mở rộng bao gồm nhiều người nổi tiếng như Đệ nhất phu nhân của Mỹ, các diễn viên Daniel Craig, Anne Hathaway và Gwyneth Paltrow, các ca sĩ Beyoncé Knowles, Lady Gaga và Rihanna cùng nhiều người nổi tiếng khác. Từ những phong cách gây tranh cãi đến những thiết kế đột phá, Tom Ford sớm trở thành lựa chọn yêu thích của các ngôi sao trên toàn cầu.

Trung thành với niềm tin tạo ra các phong cách độc đáo phản ánh cá tính của người mặc, thương hiệu Tom Ford đã trở thành biểu tượng cho phong cách, sự quyến rũ và gợi cảm kể từ khi ra đời. Qua nhiều năm, thương hiệu này đã khẳng định sự thống trị của mình trong nhiều hạng mục thời trang bao gồm cả sản phẩm làm đẹp, kính mắt, mỹ phẩm, nước hoa và phụ kiện.

Ngày nay, Tom Ford đứng vững như một trong những trụ cột quan trọng của ngành thời trang xa xỉ, đồng thời vươn lên một mức độ được coi trọng ngang tầm với những nhà mốt đã tồn tại hơn 100 năm. Có thể nói, bước phát triển này là minh chứng rõ ràng cho tầm quan trọng của vị Giám đốc Sáng tạo này trong ngành thời trang.

Bộ sưu tập Thu/Đông 2015 của Tom Ford.
Nguồn: Grazia Magazine

★★★

Ngoại truyện “thời trang”

Ngoài thương hiệu thời trang cá nhân, Tom Ford còn làm gì sau khi rời khỏi Gucci? Vốn là người đa tài và không bao giờ hài lòng với những thành tựu đã đạt được. Ông hướng mắt sang lĩnh vực điện ảnh.

Mặc dù nhiều người “nhướn mày” trước sự chuyển hướng này, Ford đã làm tất cả những người hoài nghi ông phải im lặng khi ông ra mắt tác phẩm đầu tay của mình vào năm 2009 – “A Single Man”. Bộ phim với sự tham gia của diễn viên hạng A Colin Firth đã nhận về nhiều đánh giá tích cực. Tuy nhiên, hành trình điện ảnh của Tom Ford không dừng lại với “A Single Man”.

Ông tiếp tục với “Nocturnal Animals” vào năm 2016 – một bộ phim kinh dị tâm lý ông không chỉ là đạo diễn mà còn viết kịch bản và sản xuất. Bộ phim nhận được nhiều đánh giá tích cực và Michael Shannon, một trong những diễn viên nổi bật của bộ phim, thậm chí đã nhận được đề cử Oscar cho “Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất”.

Tom Ford tại phim trường “A Single Man”.
Nguồn: East News

Xem thêm bài viết cùng chuyên mục tại đây.

Theo Phố Hương / Brands Vietnam
* Nguồn: Tổng hợp