Khám phá những giải pháp phát triển kỹ năng đặt câu hỏi

23/12/2023
1,176
0

Đặt câu hỏi (Questioning skills) là một kỹ năng quan trọng trong nghệ thuật giao tiếp và tìm hiểu dữ liệu. Kỹ năng đặt câu hỏi không chỉ trợ giúp bạn biết chi tiết hơn về một vấn đề mà còn hỗ trợ bạn đưa ra sự tương tác tích cực với đối phương. Vậy làm sao để thúc đẩy kỹ năng giao tiếp thông qua đặt câu hỏi? Khám phá bài sau để hiểu rõ hơn nhé!

1.Định nghĩa phẩm chất đặt câu hỏi là gì?

Trong trò chuyện, năng lực đặt câu hỏi (Questioning skills) giúp quản lý cuộc đối thoại và kéo dài nó theo hướng chúng ta mong muốn bởi những câu hỏi khác nhau. Qua đó hỗ trợ bầu không khí giao tiếp tích cực và có tính liền mạch. Cuộc giao tiếp khó duy trì nếu bản thân không biết phương thức đặt câu hỏi hoặc đặt những câu hỏi không mang ý nghĩa.

Ngoài ra, phẩm chất đặt câu hỏi là khả năng cho phép bản thân phân tích và đặt ra các câu hỏi đề cập đến tình huống đang thảo luận. Do đó, bản thân sẽ hiểu rõ những phương diện khác nhau của đời sống bằng cách thức đặt ra các câu hỏi đúng.

Khả năng đặt câu hỏi cần thiết giúp làm việc hiệu quả hơn trong công việc, cuộc sống.

2.Ý nghĩa của năng lực đặt câu hỏi

Sở hữu khả năng đặt câu hỏi tốt hỗ trợ ta:

Tổng hợp dữ liệu: tổng hợp, khám phá dữ liệu về một chủ đề cụ thể. Qua đó, nhận được đúng thông tin mình cần.
Kiểm tra tri thức: khi dùng kỹ năng đặt câu hỏi, bản thân có thể đánh giá kiến thức của người đối diện về các chủ đề cụ thể.
Thể hiện sự quan tâm và tôn trọng: thể hiện sự tò mò thông qua những câu hỏi có thể gây ấn tượng và cho thấy sự quan tâm đối với cuộc trò chuyện.
Khuyến khích suy nghĩ: Câu hỏi có thể kích thích người khác tư duy về một chủ đề.
Tạo dựng những quan hệ chất lượng với người xung quanh.

3. Những loại đặt câu hỏi

3.1. Câu hỏi đóng và câu hỏi mở

Câu hỏi đóng (Closed-ended questions):

Chỉ cho người phản hồi đưa ra một phần trình bày hạn chế.
Hoặc thang đánh giá trong các bài khảo sát.
Hữu hiệu với công việc thu thập dữ liệu cụ thể.

Câu hỏi mở (Opened-ended questions):

Đối lập với câu hỏi đóng.
Giúp trả lời chi tiết hơn và các ý tưởng không giới hạn.
Hữu hiệu khi tổng hợp dữ liệu chung, xây dựng cuộc trò chuyện.

3.2. Câu hỏi “phễu” (Funnel questions)

Là chuỗi những câu hỏi.
Bắt đầu bằng những câu hỏi tổng quát, câu hỏi mở. Tiếp đó đi sâu vào chi tiết bởi những câu hỏi đóng và chi tiết hơn.
Hay khởi bầu bởi những câu hỏi đóng và kết thúc bằng các câu trực tiếp hơn.
Thường liên quan về việc đặt nhiều câu hỏi cụ thể hơn cho từng mức độ.

3.3. Câu hỏi thăm dò (Probing questions)

Là chuỗi các câu hỏi mở thường đưa ra những câu phản hồi chủ quan.
Khám phá trực tiếp về một vấn đề.
Hỗ trợ giải thích ý nghĩa hoặc khuyến khích lý luận hơn.

3.4. Câu hỏi dẫn dắt (leading questions)

Thiết kế để dẫn dắt người trình bày vào một hướng chi tiết.
Thường dùng trong tìm kiếm sự đồng ý từ người trả lời.
Nên sử dụng một cách thưa thớt và trong một ngữ cảnh thích hợp.

Câu hỏi dẫn dắt thường sử dụng để đánh vào tâm lý, cảm xúc khách hàng.

3.5. Câu hỏi tu từ (Rhetorical questions)

Đặt câu hỏi một cách nhẹ nhàng, chân thành.
Trợ giúp phác họa một quan điểm hay đưa ra tuyên bố.
Hiếm khi đề nghị trình bày nên thường không hợp cho thu thập thông tin.
Hiệu quả khi thuyết trình hoặc kêu gọi, thuyết phục mọi người.

3.6. Câu hỏi gợi nhớ và xử lý (Recall-process questions)

Câu hỏi gợi nhớ (Recall questions) đề nghị suy nghĩ để nhớ lại thông tin.
Tiếp theo, câu hỏi về quy trình (Process questions) sẽ yêu cầu người trả lời giải thích chi tiết về dữ liệu cụ thể.
Kích thích người khác áp dụng tư duy phê phán và hữu ích cho các tình huống đánh giá chuyên sâu.

3.7. Các câu hỏi khác

Câu hỏi phân kỳ (Divergent questions) không yêu cầu một câu trả lời chi tiết nhằm kích thích tư duy phản biện.
Câu hỏi hội tụ (Convergent questions) là ngược lại với câu hỏi phân kỳ, yêu cầu hợp nhất kiến thức hoặc suy nghĩ để xây dựng câu trả lời thuyết phục.
Làm rõ câu hỏi (Clarifying questions): cho phép ngăn chặn những sự hiểu lầm hoặc mơ hồ và khiến người phản hồi cảm thấy được lắng nghe.
…

4. Cách cải thiện kỹ năng đặt câu hỏi

4.1. Cụ thể hóa câu hỏi

Đặt câu hỏi rõ ràng và cụ thể.
Phụ thuộc vào mục đích và tình huống của cuộc thảo luận, hãy lựa chọn phương pháp đặt câu hỏi phù hợp.

4.2. Tăng tần suất đặt câu hỏi

Đừng ngần ngại hỏi thêm, bước ra khỏi vùng an toàn khi cần và thường xuyên khi thảo luận để xác định sự tương tác và tìm hiểu dữ liệu.
Nhưng hãy nhớ rằng không quá tò mò
- Đặt câu hỏi mà bạn cần biết, không phải tất cả mọi thứ.
- Tôn trọng quyền riêng tư của người xung quanh.

4.3. Khuyến khích các câu trả lời

Thiết lập không gian cho người khác sẻ chia và trình bày không hạn chế bởi các câu hỏi mở, ...

4.4. Lắng nghe sâu

Chú ý đến những điều người khác nói và đặt thêm câu hỏi. Nhờ đó, trợ giúp hiểu rõ ý người trả lời.

4.5. Dùng ngôn từ và thái độ thích hợp

Luôn giữ thái độ tôn trọng và chân thành trong thảo luận.
Hạn chế sử dụng ngôn từ gây xúc phạm hoặc không thích hợp.

Nguồn tham khảo:

Tiếng Việt:

https://lcv.com.vn/ky-nang-dat-cau-hoi

Tiếng Anh: