Có thể bạn chưa bao giờ xem những video “hot” nhất TikTok
Báo cáo hằng năm của TikTok về những video và xu hướng “viral”, một lần nữa khiến chúng ta không khỏi đặt câu hỏi về cách mà nền tảng này phân phối nội dung đến người dùng.
* Bài viết được lược dịch từ bài quan điểm “TikTok’s biggest hits are videos you’ve probably never seen” của tác giả Mia Sato đăng trên The Verge.
“For You” chưa chắc cũng “For Me”
Mặc dù TikTok đang ảnh hưởng lớn đến chúng ta về cả mặt văn hóa lẫn chính trị, thật khó để biết chính xác điều gì đang diễn ra trên toàn bộ nền tảng này. Việc thấy một nội dung gì đó xuất hiện trên trang “For You” của bạn, không có nghĩa là tất cả mọi người cũng thấy điều đó.
Điều này có nghĩa là thuật toán quyết định bạn có thể muốn xem nội dung đó dựa trên những hoạt động mà bạn thường xuyên thực hiện trên ứng dụng. Trong vô số các video được đăng mỗi ngày, bạn có thể xem được từ những đoạn clip của người nổi tiếng với hàng triệu lượt xem, cho đến các video từ những tài khoản ngẫu nhiên không có bất kì lượt thích và bình luận nào. Có thể nói, không có một trang “For You” nào được thiết kế giống nhau.
Dưới đây là danh sách 10 video đứng đầu về số lượt xem và lượt thích tại Hoa Kỳ tính đến thời điểm hiện tại:
- Các bước trang điểm của @dollievision, 504 triệu lượt xem và 37 triệu lượt thích
- Iron Man DIY của @justinflom, 418 triệu lượt xem và 26 triệu lượt thích
- Một em mèo to lớn của @through.the.lleaves, 394 triệu lượt xem, 32 triệu lượt thích
- Quy trình dưỡng da của @selenagomez, 229 triệu lượt xem và 25 triệu lượt thích
- Hát trong gara đỗ xe của @chrishoffish, 206 triệu lượt xem và 28 triệu lượt thích
- ASMR thức ăn của @thezachchoi, 554 triệu lượt xem và 25 triệu lượt thích
- Chú chó Bull Pháp của @kaaaathhhhy, 213 triệu lượt xem và 31 triệu lượt thích
- Video cắt hành tây của @kristy.sarah, 172 triệu lượt xem và 24 triệu lượt thích
- Video hoạt hình affirmation của @tubbynugget, 102 triệu lượt xem và 15 triệu lượt thích
- Làm hỏng những món đồ gốm của @bwpottery, 185 triệu lượt xem và 10 triệu lượt thích
Đến hôm nay, tôi chưa xem được một video nào trong danh sách này, và ngoại trừ Gomez, tôi chỉ mới gặp một nhà sáng tạo trong số những nhà sáng tạo nội dung trên. Đối với cá nhân tôi, chẳng có video nào trong số này là viral — bởi tôi thậm chí không biết chúng tồn tại.
Như tôi đã viết trong bài viết của mình năm ngoái, khi TikTok công bố bảng tổng kết năm 2022, việc xem xét bảng xếp hạng những nội dung có hiệu suất cao nhất (về lượt view và lượt thích) cho thấy sự khác biệt lớn về trải nghiệm cá nhân của mỗi người trên một trong những nền tảng có ảnh hưởng nhất trong thời điểm hiện tại.
Những gì tôi thấy trên TikTok không nhất thiết cũng là những gì bạn đang thấy, và theo tổng kết này, có khá ít sự trùng lặp giữa trang For You của tôi và trung bình toàn bộ người dùng TikTok. Làm thế nào chúng ta có thể đưa ra những kết luận phổ quát về một ứng dụng khi mà rõ ràng, không có sự nhất quán trong cộng đồng người dùng?
Vậy là đôi khi, những điều được coi là “viral” trên nền tảng TikTok, nơi bất kỳ ai cũng có thể đạt được nửa triệu lượt xem, nếu xét về khả năng thu hút và giữ sự chú ý, có thể nội dung “viral” đó vẫn chỉ là một giọt nước trong đại dương và hoàn toàn không phản ánh những điều thật sự đang-diễn-ra trên TikTok?
Mùa xuân năm nay, tôi đã đăng một video lên TikTok và nó bỗng trở nên “viral”, nhưng dĩ nhiên, nó không tạo được ảnh hưởng lâu dài. Tất cả những gì xảy ra có thể hiểu đơn giản chỉ là đã có một nhóm người nhìn thấy video của tôi ở một thời điểm nào đó.
Cần tỉnh táo khi tiếp nhận nội dung được xem là “viral”
Sự mơ hồ về những điều thật sự đang diễn ra trên TikTok, thẳng thắn mà nói, khi nhìn trong bức tranh lớn hơn, có thể thấy đang dần trở thành một sự mâu thuẫn giữa các thế hệ (generational tension), cũng tức là sự khác biệt trong cách tiếp cận, đánh giá và hiểu về các sự kiện hoặc xu hướng trở thành đề tài gây tranh cãi trên TikTok.
Điều này đạt đến đỉnh điểm vào mùa thu năm nay, sau cuộc tấn công của Hamas vào Israel vào ngày 7/10, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và hàng trăm người bị bắt làm con tin.
Trong những tuần tiếp theo, khi Israel tấn công ngược lại Hamas và hàng ngàn người Palestine ở Dải Gaza thiệt mạng, bị thương hoặc phải di tản do các cuộc tấn công của Israel, người ta bắt đầu chú ý đến số lượt xem của các hashtag liên quan đến Israel và Palestine trên TikTok. Một số người nói rằng, sự phổ biến của các hashtag ủng hộ Palestine trên nền tảng này có nghĩa là chính TikTok đang thúc đẩy nội dung đó.
Tuy nhiên, TikTok đã đáp lại rằng chỉ dựa vào số lượt xem (view) hashtag hoặc video được tạo ra với một tag cụ thể, thì không thể hiện được cách mà người dùng đang tiêu thụ và tạo ra nội dung trên nền tảng.
* Thông tin thêm: Theo Đài CNN, đây đều là cuộc tấn công chưa từng có suốt chiều dài cuộc xung đột âm ỉ hơn 70 năm giữa Israel và Palestine.
Tương tự, có nhận định cho rằng chính vì bản tuyên bố “Thư gửi đến Mỹ” (Letter to America) của Osama bin Laden bất ngờ được lan truyền và trở nên “viral” trên TikTok mà nhân vật này đột ngột được giới trẻ quan tâm? Nhưng cái được gọi là sự “viral” này thực tế chỉ là một dòng chảy nhỏ.
Cụ thể, theo The Washington Post, trước khi truyền thông đưa tin và video được lan truyền lại trên Twitter, chỉ có vài trăm video trên TikTok chứa hashtag #lettertoamerica, tương đương với 1,8 triệu lượt xem. Một lần nữa, đây là một chỉ số không phản ánh chính xác và đầy đủ tình trạng thực tế (imperfect metric). Bao nhiêu trong số những người xem đó đã xem video hơn vài giây trước khi lướt qua và xem một video khác? Việc sử dụng hashtag liệu thật sự có nghĩa là người xem đang chấp nhận ý kiến của bin Laden không?
Sự thật là có hàng ngàn ý kiến không tốt, những drama chỉ tập trung vào một chủ đề cụ thể và các xu hướng đang diễn ra đồng thời trên TikTok, và ngay cả khi có một lượng lớn người dùng TikTok (users) tương tác với những nội dung đó, không phải tất cả đều trở nên phổ biến và thu hút được đông đảo sự quan tâm của khán giả đại chúng (audience).
TikTok đã chọn nội dung “girl dinner” (trào lưu “bữa tối của một cô gái”) là “Top trend” ở Mỹ trong năm nay, thế nhưng cũng không thể phủ nhận một sự thật rằng, nhiều người biết đến “girl dinner” là vì tờ The New York Times đã viết về nó, chứ không phải vì họ đã nhìn thấy nó trên trang “For You” của mình.
Khi nền tảng tiếp tục phát triển, một số thế lực chính trị và văn hóa cố gắng sử dụng video trên TikTok như bằng chứng của một phong trào lớn hoặc một sự thật nào đó. Thế nhưng, chúng ta cần phải tìm hiểu về cách mà những nội dung “viral” này đang được nói đến và cả ngữ cảnh xuất hiện của nó.
Hằng ngày, vẫn sẽ có rất nhiều nội dung được tạo ra để thu hút sự chú ý của bạn, và chuyện này sẽ không dừng lại. Đôi lúc, có thể nó sẽ mang đến cho bạn cảm giác, dường như thuật toán cá nhân hóa của bạn chính là cuộc sống thực. Nhưng lần tới, có lẽ chúng ta cần hỏi một người bạn xem họ có thấy những gì chúng ta thấy hay không.
Theo Phố Hương / Brands Vietnam
* Nguồn: The Verge