Kiến thức đầy đủ về Phân khúc thị trường cho các nhà làm kinh doanh

Phân khúc thị trường là một khía cạnh quan trọng của chiến lược tiếp thị trong kinh doanh và tiếp thị. Nó đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về khách hàng, thị trường và cách để tối ưu hóa cơ hội kinh doanh.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về khái niệm và các ví dụ về phân khúc thị trường, các tiêu thức phân khúc thị trường và lợi ích của việc phân khúc thị trường trong kinh doanh.

Phân khúc thị trường là gì?

Phân khúc thị trường (market segmentation) là quá trình chia một thị trường lớn thành các phân đoạn nhỏ hơn dựa trên các đặc điểm, nhu cầu chung của một nhóm khách hàng. Mục tiêu chính của việc phân khúc thị trường là để hiểu rõ hơn về khách hàng và tạo ra chiến lược tiếp thị hiệu quả bằng cách cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ phù hợp với từng phân khúc khách hàng.

Khái niệm phân khúc thị trường (Market segmentation)

Việc phân khúc thị trường giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu của từng phân đoạn khách hàng và phát triển chiến lược tiếp thị tùy chỉnh để đáp ứng những nhu cầu này. Mục tiêu cuối cùng là gia tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh và tiếp thị.

Ví dụ về Phân khúc thị trường ở một số lĩnh vực

Trong từng lĩnh vực khác nhau, việc chia thị trường thành từng phân khúc cũng có sự khác biệt. Các phân khúc thị trường được xác lập cần phải phù hợp với đặc tính của sản phẩm dịch vụ, bao gồm những nhóm người tiềm năng mua sản phẩm hoặc dịch vụ mà bạn cung cấp, những người có khả năng cao mua hàng. 

Chúng tôi sẽ ví dụ về phân khúc thị trường ở một số lĩnh vực tiêu biểu để bạn có cái nhìn khái quát hơn về các tiêu chí phân khúc thị trường. 

Thị trường thời trang

• Phân khúc dựa trên độ tuổi: Có thể có phân khúc cho người trẻ tuổi, người trung niên và người cao tuổi.
• Phân khúc dựa trên giới tính: Thời trang nam và thời trang nữ là hai phân khúc chính.
• Phân khúc dựa trên phong cách: Thời trang casual, thời trang thể thao, thời trang cổ điển và thời trang hiện đại là một số ví dụ.

Thị trường thực phẩm và đồ uống

• Phân khúc dựa trên chế độ ăn uống: Có thể có phân khúc cho người ăn chay, người ưa thực phẩm hữu cơ và người theo chế độ ăn kiêng.
• Phân khúc dựa trên độ tuổi: Thực phẩm cho trẻ em, thực phẩm cho người trung niên và thực phẩm cho người cao tuổi.
• Phân khúc dựa trên sở thích ẩm thực: Thực phẩm phương Đông, thực phẩm phương Tây và thực phẩm địa phương là một số ví dụ.

Công nghiệp sản xuất ô tô

• Phân khúc dựa trên giá trị: Có thể có các phân khúc thị trường cho ô tô cao cấp dành cho những người có thu nhập cao và ô tô giá rẻ dành cho người có thu nhập thấp.
• Phân khúc dựa trên loại xe: Sẽ có phân khúc cho ô tô gia đình, ô tô thể thao, ô tô công nghiệp và ô tô thương mại.
• Phân khúc dựa trên sử dụng năng lượng: Các ô tô điện, ô tô xăng và ô tô hybrid là các phân khúc thị trường khác nhau.

Tại sao phải phân khúc thị trường? Lợi ích là gì?

Bản chất của việc phân khúc thị trường là để doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu, mong muốn và hành vi của từng nhóm khách hàng. 

Điều này cho phép doanh nghiệp thực hiện nghiên cứu và phát triển sản phẩm, dịch vụ và chiến lược tiếp thị dựa trên thông tin chi tiết về khách hàng thay vì các hoạt động R&D mơ hồ. 

Các lợi ích và vai trò của phân khúc thị trường trong hoạt động kinh doanh bao gồm:

• Tối ưu hóa tiếp thị: Phân khúc thị trường giúp doanh nghiệp tiết kiệm tài nguyên tiếp thị bằng cách tập trung vào khách hàng tiềm năng có khả năng cao hơn sẽ mua sản phẩm hoặc dịch vụ.
• Tùy chỉnh sản phẩm hoặc dịch vụ: Doanh nghiệp có thể tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ phù hợp với nhu cầu cụ thể của từng nhóm khách hàng.
• Cạnh tranh hiệu quả hơn: Phân khúc thị trường giúp doanh nghiệp xác định cơ hội cạnh tranh và phát triển chiến lược tùy chỉnh, tránh cạnh tranh trực tiếp với đối thủ mạnh.
• Tạo giá trị cho khách hàng: Bằng cách cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ được tùy chỉnh, doanh nghiệp tạo giá trị cao hơn cho khách hàng.
• Tạo ưu thế chi phí: Doanh nghiệp có thể tối ưu hóa quy trình sản xuất và phân phối, giúp giảm chi phí và tăng lợi nhuận.

Các tiêu thức Phân khúc thị trường cơ bản

Hiện nay có 3 nhóm tiêu thức hay tiêu chí phân khúc thị trường phổ biến nhất đó là: phân khúc thị trường dựa trên địa lý, dựa trên nhân khẩu học và dựa trên tâm lý học. 

Phân khúc thị trường theo địa lý

Phân khúc thị trường theo địa lý là việc chia thị trường thành các vùng địa lý hoặc quốc gia khác nhau để tùy chỉnh sản phẩm, dịch vụ và chiến lược tiếp thị dựa trên sự khác biệt về nhu cầu và điều kiện địa phương.

Các khu vực địa lý thường được phân chia theo cấp độ hành chính như quốc gia và vùng lãnh thổ, các địa phương như: tỉnh/thành phố/quận/huyện/xã… hoặc các phạm vi hẹp hơn được quy định theo bán kính di chuyển hoặc quãng đường (km).

Mỗi một khu vực, đặc biệt là quốc gia hoặc địa phương đều có những đặc điểm văn hóa xã hội khác nhau. Việc hiểu rõ điều này sẽ giúp doanh nghiệp điều chỉnh các hoạt động tiếp thị hoặc sản phẩm của mình phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng ở khu vực địa lý tương ứng. 

Phân khúc thị trường theo nhân khẩu học

Phân khúc thị trường theo nhân khẩu học là việc chia thị trường dựa trên các đặc điểm dân số của khách hàng. Các yếu tố nhân khẩu học này có thể bao gồm tuổi tác, giới tính, thu nhập, vị trí địa lý, dân tộc, học vấn, gia đình, tình trạng hôn nhân và nhiều khía cạnh khác. Mục tiêu của phân khúc thị trường nhân khẩu học là hiểu rõ hơn về những đặc điểm này để tạo ra chiến lược tiếp thị phù hợp và được đón nhận tốt hơn ở từng nhóm nhân khẩu học.

Phân khúc thị trường theo tâm lý

Phân khúc thị trường theo tâm lý là việc chia thị trường dựa trên mô hình tâm lý, thái độ và hành vi của khách hàng. Nó tập trung vào việc hiểu sâu hơn về cảm xúc, mong muốn và nhu cầu của khách hàng để tạo ra sản phẩm, dịch vụ và chiến lược tiếp thị phù hợp với tâm trạng và tâm lý của họ.

Trong thị trường thể thao và giải trí, có một phân khúc dựa trên tâm lý của người yêu thể thao. Ví dụ, một số người tham gia thể thao vì đam mê và cảm giác thăng hoa, trong khi một số người tham gia để thư giãn và tận hưởng thời gian với bạn bè và gia đình. 

Khi đó, các doanh nghiệp cần xác định rõ mong muốn nhu cầu ẩn sâu của từng nhóm khách hàng để thiết kế sản phẩm, đóng gói hoặc truyền tải các thông điệp dựa trên sở thích của họ. 

Cách thức xác định Phân khúc thị trường hiệu quả

Khi xác định phân khúc thị trường, doanh nghiệp cần chú trọng đến các tiêu chí sau:

• Khả thi: Để một phân khúc thị trường có thể hiệu quả, doanh nghiệp cần đảm bảo rằng họ có đủ nguồn lực (bao gồm nhân sự, tài chính, thiết bị và công nghệ) để phục vụ khách hàng mục tiêu đã xác định.
• Có thể đo lường được: Doanh nghiệp cần phải có khả năng đo lường những yếu tố quan trọng như khả năng mua của khách hàng, kích thước phân khúc, doanh thu và lợi nhuận kỳ vọng của phân khúc thị trường. Điều này giúp doanh nghiệp theo dõi và đánh giá hiệu suất của từng phân khúc.
• Có khả năng sinh lời: Mỗi phân khúc thị trường mà doanh nghiệp xác định cần phải đủ lớn để tạo ra lợi nhuận đáng kể. Phải có một lượng đáng kể khách hàng có nhu cầu và khả năng mua sản phẩm hoặc dịch vụ của họ để đảm bảo sự sinh lời.
• Có tính khác biệt: Mỗi phân khúc thị trường của doanh nghiệp cần phải được phân biệt và phục vụ những đối tượng khác nhau. Phân khúc thị trường dành cho người trẻ tuổi sẽ khác với dành cho người trung niên và doanh nghiệp cần phải phát triển sản phẩm, dịch vụ và chiến lược tiếp thị phù hợp để đáp ứng nhu cầu đặc thù của từng phân khúc này.

Các tiêu chí quan trọng khi xác định phân khúc thị trường