65% doanh nghiệp hàng đầu thế giới áp dụng BSC, đâu là sức hút của công cụ quản trị này?

Theo thống kê của Hiệp hội BSC Hoa Kỳ, hiện nay 65% trong số 1000 doanh nghiệp lớn nhất thế giới (qua bầu chọn của tạp chí Fortune) đã ứng dụng BSC vào quản trị chiến lược. Được đánh giá là một trong 75 phát minh có hiệu quả về quản trị công ty, sau 21 năm phát triển kể từ năm 1990, BSC đã xuất hiện tại gần 100 quốc gia.

Vậy tại sao công cụ quản trị này lại được tôn vinh và được hầu hết các tập đoàn lớn trên thế giới quan tâm đến vậy? Và chính xác BSC là gì? Cùng tìm hiểu ngay tại bài viết này.

BSC là công cụ kết nối giữa hành động với tầm nhìn của tổ chức. Từ tầm nhìn chúng ta xây dựng các chiến lược, từ chiến lược chúng ta phân bổ thành những mục tiêu. Từ mục tiêu, chúng ta cần có những hành động cụ thể của các bộ phận, nhân viên. Khi bánh răng hành động cụ thể (Action) của từng phòng ban và nhân viên lăn thì bánh răng mục đích (Strategy Objectives) lăn, dẫn đến bánh răng chiến lược (Strategy) lăn và tầm nhìn về đích. Tóm lại, BSC sẽ kết nối được giữa hành động, mục tiêu với tầm nhìn của doanh nghiệp.

BSC sẽ kết nối được giữa hành động, mục tiêu với tầm nhìn của doanh nghiệp
Ảnh: Toppion

Năm 2003, Học viện BSC Hoa Kỳ ra đời nhằm đào tạo chuyên gia, tư vấn và thiết lập hệ thống BSC trên nhiều quốc gia. Năm 2010, Tổng thống Mỹ Barack Obama khuyến khích các tổ chức phi lợi nhuận, quản lý công tại Mỹ và các dự án nhận tài trợ ODA của Mỹ nên ứng dụng BSC vào quản trị.

Định nghĩa về BSC không quá xa lạ nhưng thực tế hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam không hiểu thấu đáo về BSC. Chính vì vậy, các doanh nghiệp thường không ứng dụng hoặc ứng dụng nhưng không khai thác được giá trị thực sự của BSC. Như vậy BSC phải được hiểu như thế nào?

Một doanh nghiệp được đánh giá tốt khi kết quả kinh doanh cuối cùng thể hiện các chỉ số tài chính tốt. Tuy nhiên, các chỉ số tài chính chỉ mang tính ngắn hạn, hệ quả, không miêu tả được diễn biến của quá trình, không dự báo được tương lai dài hạn, không phản ánh được các bước chiến lược.

Lúc này, rủi ro tiềm ẩn nằm ở sự chưa hài lòng của khách hàng. Nếu doanh nghiệp có chỉ số tài chính tốt nhưng khách hàng không hài lòng thì chắc chắn ở năm kế tiếp, các chỉ số tài chính này sẽ sụt giảm. Trong trường hợp các chỉ số tài chính tốt và khách hàng hài lòng, doanh nghiệp sẽ phải mở rộng quy mô để phát triển. Vậy một nguy cơ khác lại xuất hiện là nếu quy trình và hệ thống không theo kịp tốc độ phát triển, doanh nghiệp lập tức đứng trước khả năng bị gãy quy trình – hệ thống và không kiểm soát được rủi ro. Hậu quả là khách hàng không hài lòng và tài chính đi xuống. Cuối cùng, khi đã có tài chính tốt, khách hàng hài lòng và có được quy trình cùng hệ thống đáp ứng nhu cầu phát triển – điều kiện mơ ước đối mới mọi công ty thì doanh nghiệp vẫn đang đối mặt với cái chết dài hạn khác nữa bởi vẫn còn một yếu tố quan trọng cần đáp ứng. Đó là yếu tố nhân sự sẵn sàng thay thế. Nếu không đào tạo, tái lập lại người lãnh đạo cùng đội ngũ kế thừa có đủ năng lực, đủ khả năng thay thế thì sau khoảng 5-10 năm phát triển, doanh nghiệp sẽ lại gặp khủng hoảng.

Có thể nói BSC là công cụ đo quá trình chứ không phải là đo điểm đến
Ảnh: Toppion

BSC giúp gắn kết công việc hằng ngày của mọi người trong tổ chức theo cùng một hướng với tầm nhìn và chiến lược của tổ chức
 Ảnh: Toppion

Vậy, BSC chính là một hệ thống quản trị, thực thi, đo lường chiến lược dựa trên bốn khía cạnh vừa nêu. Sau đây là các nguyên nhân khiến phát minh này có mặt tại 65% trong số 1000 doanh nghiệp hàng đầu thế giới:

• BSC là một hệ thống đo lường và quản trị chiến lược. Đây là một công cụ gắn kết giữa các kế hoạch thực thi với tầm nhìn của tổ chức. 
• BSC là một hệ thống các đồng hồ được đặt đúng các vị trí để giám sát, đo lường các nhân tố – hoạt động quyết định doanh nghiệp có đạt được tầm nhìn hay không. Nói cách khác, nếu các yếu tố được các đồng hồ này đo lường không hoàn thành được thì tầm nhìn cũng sẽ không hoàn thành. Như vậy, việc xây dựng BSC có thành công hay không tuỳ thuộc vào đặt đồng hồ có đúng vị trí hay không. Từ việc đặt đồng hồ đúng sẽ có được giải pháp trọng tâm ngay tức thời để điều chỉnh các kế hoạch chiến lược trong tổ chức nhằm đạt được tầm nhìn trong tổ chức.
• BSC là một công cụ dự báo, phản ánh quá khứ, phản ánh thực trạng thực tại một cách nhanh chóng, kịp thời qua các chỉ số được đo lường, đồng thời là một công cụ đánh giá sức khoẻ của doanh nghiệp nhằm chuẩn bị cho dài hạn cũng như phản ánh chính xác kết quả ngắn hạn. Điều này được thể hiện qua khía cạnh của con người học hỏi và phát triển như thế nào. Về khía cạnh quản trị, hệ thống phải chuẩn bị trong dài hạn như thế nào để trong dài hạn đạt được sự thoả mãn từ phía khách hàng và đạt kết quả tài chính về lâu dài.
• BSC là một công cụ nhằm định hướng chiến lược của doanh nghiệp theo chiều hướng cân bằng và bền vững qua 4 yếu tố tài chính, khách hàng, quy trình, con người. Không những thế, BSC có thể được điều chỉnh và mở rộng nhiều hơn 4 yếu tố trên, nhằm đạt được độ bền vững và cân bằng hơn. Hiện nay, các tổ chức đã điều chỉnh BSC và đo lường BSC nhiều hơn 4 khía cạnh nhằm cân bằng hơn, bền vững hơn và thích hợp hơn với từng tổ chức.

Mô hình BSC mẫu
Nguồn: Toppion

• BSC là một công cụ lọc tinh gọn, tạo ra sự tập trung hoá của công ty vào các hành động, năng lực lõi cũng như định hướng các hoạt động, kế hoạch chiến lược của doanh nghiệp mang tính ưu tiên và tập trung. Nói cách khác, đây là các công cụ khiến doanh nghiệp “clean” mỡ, loại bỏ những mục tiêu và hành động thừa. 
• BSC là một công cụ phân khai chỉ tiêu và kết nối các phòng ban hiệu quả bởi vì thông qua việc phân khai trong BSC, tất cả các phòng ban và đơn vị của công ty đều thấy được mục tiêu chung, mục tiêu riêng và mức độ ảnh hưởng của mục tiêu phòng ban này đến mục tiêu phòng ban khác rất rõ ràng thông qua sơ đồ chiến lược. Ngoài ra, BSC là một công cụ truyền thông chiến lược biến chuyện chiến lược, tầm nhìn thành công việc của tất cả mọi người chứ không chỉ của cấp điều hành. Từ đó, tất cả nhân viên trong tổ chức tăng sự cam kết và thấy được vai trò, nhiệm vụ của mình quan trọng như thế nào đối với tổ chức trong việc thực thi mục tiêu.
• BSC giúp cho mọi người trong tổ chức từ các cấp quản lý đến nhân viên biết được tầm nhìn, chiến lược của tổ chức qua đó biết được hướng hoạt động cũng như là những mục tiêu của tổ chức đó. Và những người nhân viên biết rằng họ có thể đóng góp cho sự thành công của tổ chức, từ đó các nhân viên sẽ đề ra những mục tiêu cụ thể và hành động theo cùng một hướng mục tiêu của tổ chức, tầm nhìn và chiến lược của tổ chức.

* Nguồn: Toppion Group