Việt Nam cho thấy tiến bộ trong Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Theo GII 2020)

• Việt Nam xếp thứ 42 trong số 131 nền kinh tế trong báo cáo Chỉ số Đổi mới Toàn cầu (GII), đo lường năng lực đổi mới của các quốc gia, có tương quan cao với các doanh nghiệp hiệu quả hơn và sự phát triển kinh tế.

• Việt Nam đã đạt được những bước tiến quan trọng trong những năm gần đây, nhưng cần phải làm nhiều hơn nữa để cạnh tranh với các nền kinh tế lớn hơn ở Đông Nam Á.

• Bài viết cung cấp bối cảnh cho các phát hiện GII, thảo luận chi tiết hơn về các chỉ số được lựa chọn.

Trong báo cáo thường niên công bố vào ngày 2 tháng 9 năm 2020, Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO) đã xếp hạng Việt Nam đứng thứ 42 trong số 131 quốc gia về Chỉ số Đổi mới Toàn cầu (GII). Với số điểm 37,12/100, Việt Nam đứng thứ ba ở Đông Nam Á sau Singapore và Malaysia, và thứ chín trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tuy nhiên, chúng ta đứng đầu trong nhóm 29 nền kinh tế có thu nhập trung bình thấp hơn.

Điều này nói lên điều gì về năng lực đổi mới của Việt Nam? Cùng BambuUP xem xét một số tác động đối với môi trường kinh doanh và tình hình phát triển chung của đất nước.

GII là gì?

Được phát triển bởi WIPO với sự hợp tác của Đại học Cornell và INSEAD, GII xếp hạng hiệu suất đổi mới của các quốc gia trên thế giới dựa trên 84 chỉ số được chia thành bảy lĩnh vực: thể chế, vốn nhân lực và nghiên cứu, cơ sở hạ tầng, mức độ phức tạp của thị trường, sự phức tạp trong kinh doanh, đầu ra kiến thức và công nghệ và kết quả đầu ra sáng tạo.

Những chỉ số trong báo cáo GII cho thấy: Trong năm 2020, năng lực đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã có nhiều thay đổi đáng kể. Vậy, những con số biết nói này cho chúng ta thấy những cơ hội và thách thức nào đặt ra cho Việt Nam?

Những con số ấn tượng của Việt Nam trong báo cáo GII 2020 (design by BambuUP)

Thế mạnh của Việt Nam

Báo cáo GII nhấn mạnh sự phức tạp của thị trường và kinh doanh - đây là những lĩnh vực mà Việt Nam có sự vượt trội, đặc biệt là liên quan đến khả năng tiếp cận các khoản vay tổng tín dụng và tài chính vi mô.

Sự phức tạp của thị trường và kinh doanh là hai lĩnh vực Việt Nam có sự vượt trội

Sự phức tạp của thị trường đề cập đến sự sẵn có của tín dụng và môi trường hỗ trợ đầu tư, tiếp cận thị trường quốc tế, cạnh tranh và quy mô thị trường - những yếu tố quan trọng đối với sự thịnh vượng và đổi mới.

Sự phức tạp trong kinh doanh đánh giá mức độ thuận lợi của các công ty đối với hoạt động đổi mới sáng tạo. Những đánh giá này gồm việc tích lũy nguồn nhân lực chất lượng cao và ưu tiên các hoạt động nghiên cứu giúp doanh nghiệp trở nên năng suất, cạnh tranh và đổi mới hơn.

“Chính phủ tạo điều kiện” là một nguyên tắc chỉ đạo cho chính sách, được phản ánh trong nỗ lực điều chỉnh quốc gia với các tiêu chuẩn quốc tế và thông lệ tốt nhất với mục tiêu cuối cùng là tạo ra môi trường thuận lợi hơn cho kinh doanh. Một số hỗ trợ bao gồm giảm thuế hoặc các chương trình cho thuê đất nhằm vào các lĩnh vực ưu tiên cao như công nghệ và năng lượng xanh.

Các tập đoàn đa quốc gia lớn cũng đã thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Việt Nam.

Các tập đoàn đa quốc gia lớn cũng đã thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Việt Nam

Việt Nam là quốc gia có lực lượng lao động trẻ, tài năng với nền tảng khoa học và kỹ thuật. Tuy nhiên, chúng ta sẽ cần phải dành nhiều nguồn lực hơn nữa cho nghiên cứu khoa học và giáo dục đại học nếu muốn đi đầu trong phát triển các công nghệ tiên tiến.

Việt Nam dẫn đầu về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và công nghệ cao (FDI). Bên cạnh đó, khả năng hấp thụ và truyền bá kiến ​​thức cũng là hai thế mạnh.

Sáng tạo ứng dụng dành cho thiết bị di động, xuất khẩu sáng tạo là một vài lĩnh vực liên quan đến đầu ra sáng tạo mà Việt Nam đã thực hiện tốt.

Ở vị trí top 10 về tăng trưởng năng suất và chi tiêu cho R&D (nghiên cứu và phát triển), Việt Nam cũng có những cải tiến đáng chú ý việc tiếp cận, sử dụng cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông.

Thách thức phải đối mặt

Bên cạnh những tiến bộ, báo cáo GII cũng chỉ ra những lĩnh vực Việt Nam cần cải thiện.

Số lượng lớn sinh viên nước ngoài du học tại Việt Nam ở bậc đại học đóng một vai trò quan trọng. Điều này ảnh hưởng lớn đến việc trao đổi ý tưởng và kỹ năng giúp thúc đẩy sự đổi mới của mỗi quốc gia. Mặc dù Việt Nam có nhiều bạn trẻ tài năng, nhiều người đã được cử đi học tập ở nước ngoài, nhưng chúng ta lại tụt hậu so với các nền kinh tế lớn hơn khác như Singapore về mức độ thu hút sinh viên quốc tế. Việt Nam sẽ cần nỗ lực hơn nữa trong việc quốc tế hóa các trường đại học của mình, chẳng hạn bằng cách cung cấp nhiều lớp học dạy tiếng Anh hơn.

Bên cạnh những cơ hội, Việt Nam vẫn có những thách thức của quá trình đổi mới sáng tạo

Việt Nam được xếp hạng cao về mức độ phổ biến kiến thức và xuất khẩu công nghệ cao. Trong khi đó, năng suất lao động - được đo bằng tốc độ tăng trưởng GDP mỗi giờ làm việc, vẫn là một lĩnh vực yếu.

Năng suất lao động là một yếu tố quan trọng trong việc duy trì hiệu suất tăng trưởng của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam, mặc dù con số này tăng trung bình 5% hàng năm kể từ năm 2011, nhưng vẫn còn thấp so với các nước ASEAN khác.

Trong nhiều năm, Việt Nam đã dựa vào lao động rẻ và chi phí nguyên liệu thấp để duy trì sức cạnh tranh. Tuy nhiên, Chính phủ thừa nhận rằng việc thúc đẩy năng suất lao động trong ngành công nghiệp, đặc biệt là trong các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ hàng đầu, là điều quan trọng hàng đầu.

Công nghệ đóng một vai trò quan trọng trong quá trình đổi mới sáng tạo tại bất kỳ quốc gia nào. Tại Việt Nam, mức độ nhập khẩu đối với các dịch vụ truyền thông, máy tính theo tỷ lệ phần trăm thương mại cho thấy khả năng và công cụ của địa phương vẫn còn hạn chế trong việc xử lý, chia sẻ và lưu trữ thông tin kỹ thuật số. Để giải quyết vấn đề này, chính phủ đã cam kết thực hiện một số kế hoạch đầy tham vọng để số hóa tất cả các khía cạnh của xã hội và đầu tư vào công nghệ 4.0.

Hiểu rõ về điểm mạnh, điểm yếu của từng quốc gia sẽ giúp các Startup có cái nhìn tổng quan và chuẩn bị đầy đủ khi tiếp cận vào thị trường của quốc gia đó. Nhằm mang đến cho cộng đồng Startup cơ hội tiếp cận gần hơn với đổi mới sáng tạo mở trên toàn thế giới.

BambuUP - Nền tảng nền tảng số tạo ra các kết nối ý nghĩa trong Hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo Mở.

Website: bambuup.com

Fanpage: Bambuup.com

LinkedIn: BambuUP