5 lời khuyên bổ ích dành cho sinh viên Marketing
Nếu bạn nhắm đến vị trí Marketing Executive, bạn phải có khả năng giao tiếp, diễn đạt, phân tích và tổ chức; nếu muốn trở thành Content Writer thì viết lách phải thành thạo; còn muốn làm Designer thì phải có mắt thẩm mỹ thần sầu và “chơi đùa” được với những phần mềm thiết kế...
Làm sao để có thể trở thành một nhân viên marketing chuyên nghiệp trong tương lai với một khoảng thời gian phù hợp nhất?
Phải tiếp cận kiến thức thực tế một cách có chọn lọc như thế nào?
Phải làm những gì để nâng cao kiến thức, kỹ năng mà một marketer cần phải có?
Phải làm những gì để khi ra trường bạn dễ dàng nắm bắt được cơ hội việc làm?
Khi còn ngồi trên ghế nhà trường, làm thế nào để kiếm tiền bằng kiến thức thực tế trong chuyên ngành của mình?
...
Vô số câu hỏi mình thấy các bạn sinh viên hay đặt ra. Vì thế, bài viết này dành cho những bạn đang hoang mang trong định hướng và tìm con đường phát triển bản thân với ngành Marketing.
Bài viết là quan điểm của tác giả Trần Hoàng Ngọc Tâm, Marketing Manager tại SimplePage.
1. Mục đích của bạn là gì?
Tại sao bạn học Marketing? Mục tiêu 3 năm, 5 năm, 10 năm tới trong ngành Marketing của bạn là gì?
Hiện nay bộ phận không nhỏ các bạn sinh viên ngành Marketing thường bị tác động bởi yếu tố bên ngoài đến nghề nghiệp tương lai, chứ chưa thực sự hiểu rõ mong muốn và mục đích của bản thân.
Để không bị lạc lối thì bạn nên xác định rõ mục tiêu của mình là gì (kiếm thật nhiều tiền/ giúp đỡ cộng đồng/ thay đổi thế giới...).
Tại sao bạn học Marketing?
2. Học, học nữa, học mãi
Với bất cứ một ngành nghề nào cũng vậy, bạn phải luôn cố gắng, nỗ lực trau dồi kiến thức và kỹ năng. Marketing là một trong những ngành nghề giúp chúng ta có một cuộc sống đa chiều nhất. Bạn sẽ khá “chóng mặt” vì sự biến hoá không ngừng của thị trường cũng như sự thay đổi trong thị hiếu người tiêu dùng. Vì vậy...
Đừng ngủ quên khi chưa có gì trong tay
Đừng đọc sách vài trang đã chán, học tiếng Anh vài phút đã buồn ngủ. Hãy học với tinh thần như đang chơi Liên Minh hoặc xem những clip hài vui vẻ. Giải trí là tốt, nhưng đừng bỏ bê việc học?
Ti tỉ thứ cần phải học
Tuy nhiên, hãy học từ những kiến thức căn bản trước. Đây là những kiến thức nền tảng bao gồm những nguyên tắc cơ bản của marketing. Những kiến thức ấy bao gồm:
- Bản chất của ngành marketing
- Các hệ thống thông tin marketing và nghiên cứu marketing
- Phân đoạn thị trường
- Thị trường mục tiêu
- Hành vi khách hàng
- Mô hình marketing 4P’s
- Quy trình tổng thể của kế hoạch marketing...
Hầu hết các kiến thức trên có trong nhưng cuốn sách như Marketing căn bản, Thấu hiểu tiếp thị từ A-Z của Philip Kotler và một số cuốn sách kinh điển về marketing khác bạn có thể tìm thêm.
Lý thuyết chính là chìa khoá tạo ra tư duy sáng tạo khi xây dựng chiến lược marketing.
Đó đều là những lý thuyết chuyên môn nhất định cần biết khi bắt đầu tiếp xúc với công việc này. Đừng cảm thấy nản mà hãy cố gắng tập trung hiểu rõ những vấn đề này. Những lý thuyết này chính là chìa khoá tạo ra tư duy sáng tạo khi xây dựng chiến lược marketing sau này.
Ngoài những kiến thức căn bản, hàn lâm ra thì bạn còn cần rèn luyện thêm nhiều kỹ năng và kiến thức khác. Một số checklist dành cho bạn:
Hãy đọc nhiều hơn
Làm marketing, bạn cần hoá thân vào cuộc sống người tiêu dùng, đồng cảm với họ. Vì thế, một trong những cách để làm Marketing tốt là đọc thật nhiều.
Ngoài việc đọc sách chuyên ngành thì đọc sách văn học, hay các truyện ngắn về xã hội đều có ích, sẽ giúp bạn thấu hiểu con người ở nhiều góc độ khác nhau trong cuộc sống. Hãy nhớ rằng, những chiến dịch Marketing thành công đôi khi đến từ một “Insight” rất đời thường mà những phân tích máy móc chẳng bao giờ có thể chỉ ra được.
Xem quảng cáo – đọc case-study
Mình thường xem rất kỹ từng bài quảng cáo trên Facebook, các quảng cáo khi bị cắt ngang trên YouTube hay TV để xem họ đang làm gì với từng ý tưởng, đây là cách để rèn luyện tư duy marketing rất hiệu quả. Khi xem bạn có thể tự mình tập đánh giá các chiến dịch Marketing dựa trên hiểu biết bản thân; hoặc có thể cập nhật case-study thực tế từ những trang thông tin uy tín như Tomorrow Marketers, Brands Vietnam... Chỉ sau thời gian ngắn, bạn sẽ thấy tư duy của mình thay đổi rõ rệt.
Đặc biệt, nếu bạn có một Cộng đồng khiến bạn học hỏi và kích thích đam mê Marketing, hoặc có các chuyên gia trong ngành – để cùng trao đổi và tranh luận với bạn, thì không còn gì tuyệt vời hơn. Cũng đừng quên mở rộng mối quan hệ và học hỏi từ những người giỏi trong ngành.
Tham gia các khoá học Marketing
Cần xem kỹ về tên học viện, review từ các anh chị đi trước và profile của giảng viên. Học marketing thì có rất nhiều khoá học về các kiến thức liên quan. Quan điểm của mình là đừng chọn các khoá tổng quan và có các kiến thức chung chung mà hãy chọn các khoá học đi vào chi tiết và có thực hành, để các bạn có thể học xong áp dụng được ngay sẽ hữu ích hơn.
Du lịch và trải nghiệm cuộc sống
Với mình, Marketing là cuộc sống. Du lịch và trải nghiệm thêm những điều mới sẽ giúp bản thân mở rộng thế giới quan và gia tăng vốn sống để phục vụ cho công việc. Vật vã suốt nhiều tháng trời học tập và làm việc, chúng ta cũng nên “đổi gió”, hãy dành thời gian đi du lịch để cảm nhận cuộc sống ở nhiều vùng miền. Nói chuyện với nhiều người ở ngành nghề khác nhau để hiểu thêm nhiều lĩnh vực. Mình thường kết hợp vừa đi du lịch vừa mở các buổi workshop để mở rộng quan hệ với những người cùng ngành. Khi bạn cảm nhận được Marketing hiện hữu ở mọi việc trong cuộc sống, thì xin chúc mừng – bạn đã bắt đầu có được cảm quan của một Marketer thực thụ.
3. Lo đi làm sớm!
Mình bắt đầu bước vào môi trường marketing khá sớm vào cuối năm nhất đại học. Việc khó khăn nhất lúc đó là phân bổ thời gian một cách hợp lý để có thể vừa đi học vừa đi làm. Kiến thức trên ghế nhà trường là chưa đủ. Việc đi làm sớm sẽ không chỉ giúp bạn tự tin và giao tiếp tốt mà còn giúp bạn rèn luyện tổng hợp các kỹ năng bản thân, thực chiến với từng nhóm công việc để thấy nó không còn hàn lâm như trong sách vở. Kiến thức của bạn sẽ được mài giũa, bồi đắp khi bạn làm việc với những người giỏi hơn. Từ kỹ năng nói, kỹ năng sử dụng tin học văn phòng, đến tiếng Anh... tất cả đều được rèn luyện để tuyệt vời hơn.
Chú tâm học tốt môn Marketing sẵn có ở trường: tiếp thu kiến thức, bỏ tâm sức để làm bài nghiên cứu... Dù các bạn nghĩ rằng học ở trường chẳng giúp gì khi đi làm, nhưng thực tế là có nhiều môn học sẽ giúp bạn có cơ hội được biết “hương hoa” đôi chút về công việc mình sẽ làm trong tương lai.
Một số kinh nghiệm khi đi làm thêm Marketing
1. Hỏi đúng chỗ, đúng cách
Đi làm không giống đi học, rất ít người có thời gian để lúc nào cũng cầm tay chỉ việc cho bạn, vì vậy bạn phải hoàn toàn chủ động trong công việc của mình.
Khi mới bắt đầu đi làm, hãy tìm hiểu thật rõ những quy trình chung của công việc, từ đó hiểu được công đoạn việc của mình. Kết hợp thêm óc quan sát để tìm hiểu trước, không hiểu chỗ nào mới nên hỏi các anh chị.
“Cái gì không biết thì tìm trên Google, cái gì không hiểu mới hỏi đồng nghiệp.”
2. Luôn luôn ghi chép
Sau khi đặt câu hỏi, hay tham gia các buổi training nào và nhận được câu trả lời rồi thì bạn nhớ ghi chép lại, đừng để hỏi lại một câu hỏi đã được trả lời. Không ai có đủ sự kiên nhẫn và thời gian nhắc nhở bạn hoài một vấn đề lặp đi lặp lại như khi đi học.
- Ghi chép để nhớ kiến thức khi học
- Ghi chép để đừng chậm trễ deadline
- Ghi chép để không nói trước quên sau
3. Chủ động trong mọi việc
Khi làm một công việc nào đó chứ không riêng gì marketing, hãy làm hết sức với tư duy của một người làm chủ. Vì khi đó bạn sẽ làm tất cả mọi việc liên quan đến công ty như cho chính bản thân mình một cách tận tâm và chuyên nghiệp hơn mà không cần đợi ai nhắc nhở mình cần phải làm gì. Như vậy là bạn đã chủ động với công việc của mình. Chính sự chủ động này sẽ giúp ích cho công việc và bản thân của bạn rất nhiều.
4. Có thể bắt đầu với công việc sales
Nếu bạn mới bắt đầu tìm việc làm trong ngành marketing mà chưa biết nên làm vị trí nào thì hãy thử làm sales. Có hai lý do bạn nên xin làm vị trí sales trước khi bắt đầu sự nghiệp marketing của mình.
Thứ nhất: Bạn có cái nhìn thấu đáo hơn về mong muốn, suy nghĩ của khách hàng và cách thức để thuyết phục họ – là tiền đề cho việc nghiên cứu hành vi và phân tích khách hàng trong marketing. Mọi hoạt động marketing đều phải xuất phát từ những khó khăn hay động lực mạnh mẽ của người tiêu dùng vì thế khi đã hiểu rõ nó bạn hoàn toàn có thể phát triển thêm nhiều mảng khác trong ngành.
Thứ hai: Biết cách thức team sales hoạt động, những thuận lợi cũng như khó khăn mà team sales gặp phải trong qua trình tiếp cận và chốt sales một khách hàng. Tạo tiền đề để sau này khi ở vị trí marketing, bạn vẫn có khả năng điều phối ăn ý với team sales để cho ra kết quả tốt nhất.
Tất nhiên đối với những bạn đã xác định kỹ năng của bản thân thì vẫn có thể làm ở những vị trí công việc phù hợp.
4. Xây dựng thương hiệu cá nhân
Đơn giản là một sự nhận diện của mọi người về bạn. Bạn cần tạo một profile của mình trên các kênh Internet; mạng xã hội như Facebook, Instagram, LinkedIn, Skype… để người khác dễ dàng nhận diện liên lạc. Bạn nên dùng Facebook để PR, Marketing làm cho hình ảnh cá nhân của bạn trở nên đẹp hơn trong mắt người khác.
Nên dùng các trang mạng xã hội để chia sẻ các kiến thức, hiểu biết của bạn về marketing, các công cụ marketing, các cách làm marketing tối ưu… Đó chính là cách để xây dựng thương hiệu cá nhân cho bạn. Càng về sau này, bạn sẽ càng thấy thương hiệu cá nhân quan trọng đến mức nào trong việc quyết định sự thành công của mình.
5. Học thêm kỹ năng, công cụ mới
Kỹ năng là thứ không có trường lớp nào dạy, thay vào đó bạn phải tự trau dồi qua quá trình tự học và trải nghiệm thực tế. Tuỳ vào vị trí cụ thể trong marketing sẽ yêu cầu những kỹ năng khác nhau.
Ví dụ nếu bạn nhắm đến vị trí Marketing Executive, bạn phải có khả năng giao tiếp, diễn đạt, phân tích và tổ chức. Nếu muốn trở thành Content Writer thì viết lách phải thành thạo, muốn làm Designer thì phải có mắt thẩm mỹ thần sầu và “chơi đùa” được với những phần mềm thiết kế...
Bạn không cần giỏi hết tất cả mọi thứ. Nhưng hãy tìm hiểu trước bạn muốn làm vai trò cụ thể nào trong thế giới marketing rộng lớn, để biết mình cần rèn luyện những gì.
Chúc các marketer tương lai đạt được những gì mình mong muốn!
Trần Hoàng Ngọc Tâm
Marketing Manager SimplePage