Review sách: Streampunks - Những kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông
Chưa đầy một thế hệ, chúng ta đã đi đến một giai đoạn mà ở đó những gì chúng ta xem, đọc và nghe không còn được quyết định duy nhất bởi một cơ quan hay một doanh nghiệp độc quyền nào nữa, mà chính bởi bản thân chúng ta. Với sự xuất hiện của YouTube, lần đầu tiên mọi người được quyền tiếp cận vào một hệ thống video miễn phí, nhanh chóng và trải rộng toàn cầu.
Để nói về Robert Kyncl và cuốn sách Streampunk - “Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông”, có lẽ không gì nằm ngoài sự tự tin. Robert Kyncl là giám đốc kinh doanh của Youtube, từng giữ vị trí phó chủ nhiệm phụ trách về nội dung của Netflix. Quả thật, ông trùm truyền thông này hoàn toàn có quyền tự hào về những gì sản phẩm cũng như đội ngũ của mình làm được - một cuộc cách mạng thực sự giúp thay đổi bộ mặt của văn hóa nghe nhìn.
Streampunk - “Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông” gần như là một cuốn sách lược sử về Youtube, với những điểm sáng và dấu mốc quan trọng góp phần đưa nền tảng này phát triển mỗi ngày. Điểm sáng ấy, cũng chính là những câu chuyện trải nghiệm tuyệt vời của những cá nhân dám nghĩ, dám sáng tạo và dám khác biệt.
Giống như chính Robert Kyncl từng nói: Hiện nay, đã có một khái niệm mới về người nổi tiếng và ảnh hưởng – đó là một người không ngần ngại phô bày cá tính, lòng tin, giá trị và ngay cả quan điểm chính trị đến cộng đồng. Mỗi chương của cuốn sách là một câu chuyện về mỗi cá nhân và cũng là một cộng đồng những người sáng tạo nội dung trên Youtube. Họ đã tạo dựng sự thành công một cộng đồng đa văn hóa, từ đó tạo nên tầm ảnh hưởng và sức lan truyền hơn bất cứ tên tuổi sừng sỏ nào trong giới truyền thông.
Với tư cách một người trực tiếp tham gia vào phát triển thư viện video lớn nhất thế giới, Robert Kyncl cho chúng ta thấy nhiều điều hơn phía sau màn hình. Đó là những nỗ lực của đội ngũ kiểm soát và phát triển nội dung luôn mong muốn tuyên truyền những thông điệp tích cực, ủng hộ và trao quyền tự do ngôn luận cho thiểu số và yếu thế. Từ những người da màu khó khăn trong việc lựa chọn một hình ảnh thumnail để chống lại thiên kiến “da trắng thượng đẳng”, đến những người trẻ Ấn Độ nỗ lực để thay đổi quan niệm nam quyền về nạn quấy rối và cưỡng hiếp tại đất nước này, hay câu chuyện của cô gái nghèo từ ngôi làng hẻo lánh trở thành thu nhập chính của gia đình nhờ vào video hướng dẫn may vá vụng về…
Tất cả đã cho chúng ta một niềm tin về một thế giới nơi mọi người đều được trao cơ hội thể hiện mình là ai và chiến đấu với bất công bằng vũ khí mình có trong tay.
Giới hạn nào cho những kẻ nổi loạn?
“Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông” được dịch bởi Nhà báo Lương Trọng Vũ – cựu biên tập viên của Tạp chí Forbes Việt Nam. Với văn phong súc tích, Lương Trọng Vũ đã truyền tải trọn vẹn ý nghĩa những câu chuyện được chính Giám đốc kinh doanh của Youtbe kể lại một cách chân thực và lôi cuốn.
Nhưng đằng sau những câu chuyện mang tính tích cực và sự lạc quan của tác giả cuốn sách, với tư cách là một người đang đầu tư thương hiệu cá nhân và tài chính vào thành công của công ty, qua 255 trang sách, Robert Kyncl đã làm nổi bật yếu tố quan trọng nhất: YouTube chính là chiếc gương phản chiếu trải nghiệm nhân loại. Và lẽ dĩ nhiên, nó chỉ cho chúng ta thấy những điều ta cần phải thấy, đằng sau lớp tráng men kia có thể là những kỹ thuật khác, khía cạnh khác mà ta chẳng thể ngờ, và ta chưa từng biết đến.
Dưới góc nhìn của một người có chuyên môn và hiểu biết sâu sắc về truyền thông, tâm lý người dùng, cũng như bản chất vận động của thông tin trong xã hội, “Kẻ nổi loạn định dạng lại ngành truyền thông” cũng là cẩm nang quý giá cho những ai đã và đang làm việc trong ngành truyền thông - quảng cáo trên nền tảng social media, mong muốn hiểu hơn về bản chất cũng như xu hướng của ngành công nghiệp đang ngày một lớn mạnh dưới tác động của công nghệ và khoa học.
Cuốn sách thành công trong việc mô tả một làn sóng dịch chuyển mới của ngành truyền thông, tương lai của thế giới này – khi truyền thông cũ và truyền thông mới đang cùng chạy đua để thay đổi, tất cả những kỹ năng cần thiết để cho những con người dẫn dắt truyền thông thích ứng kịp thời với nhu cầu ngày một phức tạp của khán giả và khách hàng.
Quả thật, Youtube đang định dạng lại ngành truyền thông, và nó cũng đang định dạng lại chính mình để không đánh mất đi mục tiêu và bản sắc tốt đẹp mà hàng triệu những nghệ sĩ và nhà sáng tạo nội dung cả chuyên lẫn không chuyên đã và đang nỗ lực mỗi ngày, nhằm tạo dựng giá trị tốt đẹp của mình, thay đổi thế giới và thách thức cả những chuẩn mực, lề lối cũ.
Chắc chắn Youtube đã đang và sẽ tiếp tục nỗ lực hơn nữa để bảo vệ cộng đồng tiềm năng của mình cũng như hiện thực hóa tham vọng trở thành “tương lai của ngành truyền thông” như tác giả nhận định.
Cuốn sách phù hợp với những nhà báo, biên tập viên, những người đang làm việc trong ngành truyền thông và cả những người đang nuôi dưỡng ước mơ, muốn phát triển kênh Youtube cá nhân của mình. Trong thế giới, khi mà bất cứ ai cũng có thể sản xuất nội dung, cung cấp, chia sẻ và dễ dàng trở nên nổi tiếng, YouTube giống như một mạng xã hội hoàn toàn mới mẻ, Kyncl khẳng định rằng sẽ không còn những người “gác cửa” làm khó dễ, buộc người sáng tạo phải “chơi trò chính trị” giữa nhà sản xuất và nhà phân phối, chúng ta hoàn toàn tự do và được là chính mình trong thế giới không chèo lái ấy.
Phương Trâm