Virus Corona và Viral Marketing?

Cả tháng nay Virus Corona là một chủ đề cả thế giới đang phải quan tâm. Coronavirus không chỉ nguy hiểm vì thời gian ủ bệnh mà còn cả sự nguy hiểm của nó khi có thể lây lan từ người sang người ngay cả trong thời gian ủ bệnh. Theo đó R0 (TRANSMISSION RATE - Tỉ lệ lây nhiễm) của coronavirus theo các nhà khoa học đang áng chừng khoảng 1.5 đến 3.5.

R0 LÀ GÌ?

R0 là "basic reproduction number" - số sinh sản cơ bản (xem thêm tại: https://en.wikipedia.org/wiki/Basic_reproduction_number), với Ebola R0 = 2, SARS R0 = 4 và với #coronavirus R0 = 2 (số gần đúng). Điều đó có nghĩa là gì? Với R0 = 2 thì cứ mỗi 1 người nhiễm virus sẽ lây cho 2 người khác. Giả sử con số này tính trong 1 ngày thì có nghĩa rằng ở ngày đầu có 1 người nhiễm virus thì tới ngày thứ 10 số người lây nhiễm sẽ là 2^10=1,024 người nhiễm, nhưng chỉ cần thêm 5 ngày nữa thôi thì con số này đã tăng lên chóng mặt 2^15=32,768 và sau 30 ngày thì con số này là cực kỳ khủng khiếp. Và đó cũng chính là mối lo ngại mà WHO phải đưa ra tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu, từ đó giảm R0 xuống bằng nhiều biện pháp phòng tránh như hạn chế đi lại, đeo khẩu trang, rửa tay... để giảm sự lây nhiễm.

The Conversation, CC BY-ND

Viral Marketing liên quan gì tới Virus?

Chắc hẳn không ai còn lạ gì với từ khóa Viral (Lan tỏa), nhưng ít ai biết rằng cơ chế viral marketing giống y hệt cơ chế lây lan mà coronavirus đang hoành hành. Với mỗi người biết đến thông tin nào đó, họ có thể chia sẻ trên MXH, trên báo đài, tin nhắn hay thậm chí là “buôn dưa lê” ở khắp mọi nơi. Và cứ như vậy thông tin sẽ được lan tỏa khắp mọi nơi và đó chúng ta gọi là thông tin được viral. Và lúc này con số R0 nó có thể là 2 cũng có thể là 3 và thậm chí là 100, 1000 tùy vào việc thông tin đó hữu ích, hay ho hoặc cũng có thể họ nhận được lợi ích từ việc chia sẻ đó. Vậy giờ bạn đã thấy nó liên quan rồi chứ?

Cơ chế căn bản của Viral Marketing và Virus là gì?

Theo như chúng ta thấy thì cơ chế đó chính là lây lan từ người sang người (trong xã hội loài người) và dễ hiểu hơn đó chính là cơ chế #referrer (giới thiệu) lẫn nhau. Và chắc hẳn rằng các nhà bán hàng đa cấp đã tận dụng tối đa cơ chế này để có thể phát triển một cách nhanh chóng bằng việc đưa ra các chính sách #referrer một cách đầy hấp dẫn. Nhưng tất nhiên, mô hình đa cấp ở nước ta cũng có nhiều biến tướng xấu, tuy nhiên nếu xét về mặt mô hình tiếp thị thì đây đúng là một mô hình thông minh và rất ưu việt.

Một ví dụ cơ bản cho các bạn dễ hiểu, trước đây tôi từng làm một công cụ xây dựng mobile web miễn phí #wapmienphi và người dùng muốn nâng lưu lượng hosting từ 50MB lên 500MB thì chỉ cần giới thiệu đủ 2 người - đây chính là động lực cho người giới thiệu (vật chủ). Như vậy, vô hình chung tôi đã tạo ra con số R0 = 2. Và trung bình 1 tài khoản người dùng sẽ giới thiệu được 2 tài khoản khác trong vòng 4 ngày, có nghĩa rằng trung bình 1 ngày sẽ giới thiệu được 0.5 người. Vậy ta sẽ có công thức đơn giản để tính con số users sau 30 ngày như sau: users = R0^days*0.5 (R0^ngày*0.5) = 2^30*0.5 = 536,870,912. Tất nhiên đây là con số không tưởng vì thực tế số người được giới thiệu và tham gia giới thiệu tiếp không đạt tỉ lệ là 2 (cũng tương tự việc chúng ta đang cố gắng ngăn chặn sự lây lan của dịch bằng cách giảm R0 xuống). Trong thực tế tôi đã đạt ~70k users sau khoảng 30 ngày, và với tôi đó cũng là một con số ấn tượng.

Như vậy, cơ chế căn bản của viral marketing chính là #referrer và ta dễ dàng bắt gặp ở một số doanh nghiệp đã áp dụng thành công như Dropbox, Google Drive, Box.net... và khác đi một chút đó chính là mô hình #affiliate marketing (tiếp thị liên kết) mà ở đó các publishers (đối tác truyền thông) sẽ đóng vai trò là những người đi “lây lan” cho bạn và bạn chỉ cần trả phí cho họ để họ có thêm động lực làm điều đó cho bạn mà thôi. Ví dụ như iTunes của Apple, bạn có thể đăng ký tham gia chương trình affiliate và đem các bài hát, ứng dụng... trên iTunes đi giới thiệu cho bất kỳ ai và bạn sẽ nhận được tiền thưởng (hoa hồng) khi người được giới thiệu trả tiền thuê, mua bài hát, ứng dụng trên iTunes.

Làm thế nào để làm Affiliate Marketing?

Tới đây bạn sẽ thấy referrer hay #affiliate marketing là một cách cực kỳ hiệu quả và ưu việt phải không? Thay vì bỏ tiền ra cho mỗi lượt hiển thị hay mỗi lượt nhấp chuột (click) của khách hàng thì giờ bạn chỉ phải bỏ tiền cho mỗi giao dịch thành công. Đó chính là điều tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy. Khi tôi làm chương trình #referrer cho Wapmienphi, tôi đã được những người dùng của tôi viết rất nhiều bài viết hướng dẫn sử dụng, bài giới thiệu về Wapmienphi mà tôi không hề mất đồng nào chi phí, và những bài này thì còn mãi theo thời gian.

Để làm referrer hay affiliate marketing có rất nhiều cách từ đơn giản cho tới phức tạp, đơn giản nhất bạn có thể dùng excel để theo dõi những người giới thiệu và đơn hàng đến từ họ. Cao hơn 1 chút bạn có thể dùng các plugin/ extension cho website/ CRM của bạn để có thể số hóa việc theo dõi này. Và nâng cao hơn thì chính là những #affiliate_platform chuyên nghiệp giúp bạn có thể tự động từ tracking (theo dõi hành vi người dùng) cho tới tự động tính hoa hồng, thanh toán... và thậm chí bạn có thể tương tác và đưa ra những cơ chế đặc biệt hơn theo thời gian cho những “vật chủ” (publisher) của bạn để có thể thay đổi biến hóa từ đó tăng chỉ số R0 lên nhiều hơn.

Tất nhiên, bạn cũng có thể tự xây dựng cho mình hệ thống referrer hay affiliate marketing chuyên nghiệp, và với kinh nghiệm gần 10 năm trong xây dựng hệ thống và phát triển phần mềm trong ngành quảng cáo và 4 năm với affiliate marketing thì tôi tin rằng bạn sẽ mất không dưới 12 man-month (1 người làm trong 12 tháng) để xây dựng được một hệ thống đầy đủ và chuyên nghiệp, và tất nhiên bạn cũng sẽ cần học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm để có thể tạo ra được 1 con virus hiệu quả!

Cuối cùng, hãy cùng chung tay giảm R0 của #coronavirus và tăng R0 của chính sản phẩm #viral, #referrer của chính bạn nhé!