SoftBank “lâm nguy” tại thị trường Trung Quốc
Dường như vận đen chưa dừng lại với tập đoàn SoftBank. Sau những rắc rối với các startup ở Mỹ, giờ đây đến các khoản đầu tư của SoftBank ở Trung Quốc cũng gặp trục trặc.
Mức định giá sau phiên IPO của One Connect (Công ty công nghệ tài chính) là 3.7 tỉ USD, chỉ bằng nửa giá trị so với cách đây một năm khi quỹ Vision – quỹ đầu tư mạo hiểm thuộc Softbank Nhật Bản đầu tư vào 100 triệu USD. Không dừng lại ở đó, cổ phiếu của quỹ này giảm nhẹ trong phiên ra mắt đầu tiên vào thứ 6, 13/12.
OneConnect chỉ là một trong nhiều vụ đầu tư mạo hiểm của SoftBank vào thị trường Trung Quốc. Nhưng có vẻ phi vụ đầu tư này đang gặp rắc rối và góp phần làm tăng thêm tai tiếng cho Masayoshi Son, giám đốc điều hành của SoftBank. Vị giám đốc này phải chịu đựng nhiều bình luận tiêu cực vì sau thảm hoạ IPO của mô hình startup cho thuê không gian làm việc WeWork (Mỹ) cùng cuộc cuộc giải cứu kỳ lạ sau đó.
Tập đoàn SoftBank (Nguồn: Getty Images)
Trong đợt IPO của công ty Bảo hiểm trực tuyến In ZhongAn P&C vào năm 2017, SoftBank đã đầu tư 550 triệu USD với vai trò là một nhà đầu tư đơn thuần. Nhưng theo một số nhà đầu tư, thoả thuận này được định giá quá cao và đang giao dịch chỉ bằng một nửa giá so với giá trước khi lên sàn.
Nhiều danh mục đầu tư chưa niêm yết của Vision ở thị trường Trung Quốc cũng gặp nhiều vấn đề. Hồi tháng 2, quỹ đầu tư Vision đã đầu tư 1.5 tỷ USD vào Guazi.com (Trang mua bán xe hơi cũ) định giá hơn 9 tỷ USD.
Nhưng một vòng gọi vốn trị giá 500 triệu USD cho Guazi.com trong nửa đầu năm nay đã thất bại, theo một nguồn tin của những chuyên gia gọi vốn chia sẻ.
Cũng theo nguồn tin này, các nhà đầu tư tiềm năng nghĩ rằng mức giá này quá cao dẫn đến trì hoãn đầu tư vì họ không thấy được lợi nhuận khi đầu tư cho một lĩnh vực mà doanh số đang giảm.
Guazi.com phát biểu trong một thông báo về việc ưu tiên cho những cuộc đàm phán với nhà đầu tư mới, bao gồm quỹ đầu tư Vision và các tổ chức đầu tư quốc tế hàng đầu khác. Dự kiến những nhà đầu tư mới này được kỳ vọng sẽ có lãi trong quý IV năm nay.
Hàng loạt phiên IPO ở Trung Quốc chao đảo và bị ảnh hưởng bởi nền kinh tế tăng trưởng ì ạch cùng căng thẳng thương mại với Hoa Kỳ.
Những nhà đầu tư và một số ngân hàng đang quan sát các giao dịch liên quan đến Trung Quốc có sự tham gia của SoftBank. Từ các khoản đầu tư với triển vọng phát triển đầy hứa hẹn, giờ đây những gì SoftBank làm chỉ như một tín hiệu về việc định giá quá cao các công ty startup mà SoftBank đầu tư vào.
SoftBank, cho đến hiện nay, vẫn từ chối bình luận về các khoản đầu tư của mình vào các công ty Trung Quốc.
Những vấn đề tồn đọng khác
Các vụ đầu tư mạo hiểm lớn khác cho ByteDance, chủ sở hữu TikTok và công ty trí tuệ nhân tạo Sensetime đang bị đe doạ bởi sự sụp đổ từ cuộc chiến tranh thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Quỹ đầu tư Vision đã đầu tư khoảng 1 tỷ USD cho cả hai, theo một nguồn tin cho hay.
ByteDance bị vướng vào một rắc rối với ban đánh giá an ninh quốc gia Hoa Kỳ vì cách xử lý dữ liệu khách hàng.
Về phần mình, vào tháng 10, Sensetime đã bị liệt vào danh sách công ty không được mua bất cứ mặt hàng nào mà không có sự phê duyệt của chính phủ Hoa Kỳ.
Dịch vụ đi chung Didi Chuxing, một trong những vụ đầu tư lớn nhất của SoftBank cho thị trường Trung Quốc với 11.8 tỷ USD, dường như đang có một tương lai tươi sáng sau khi sau khi đối thủ Uber mua cổ phần của công ty này.
Nhưng sự việc một tài xế của Didi hiếp dâm và giết hại hành khách đã làm xấu đi hình ảnh của công ty này dẫn đến đợt IPO vẫn chưa được xác định rõ ràng sau định giá trượt dốc của Uber.
Năm nay, quỹ Vision đã mở một văn phòng tại Trung Quốc do cựu giám đốc của Silver Lake – ông Eric Chen điều hành. Theo hai nguồn tin đáng tin cậy chia sẻ với Reuters, việc tuyển dụng nhân viên cho văn phòng Trung Quốc đang chậm lại, mặc dù SoftBank cho biết đội ngũ nhân viên ở Trung Quốc đang tăng trưởng rất mạnh kể từ tháng 3, bao gồm khoảng 20 chuyên gia đầu tư.
Một nguồn tin cũng nói rằng Chen đã thu nhỏ quy mô giao dịch mà ông đang tìm kiếm, hiện nay đang tập trung đầu tư khoảng 50 triệu USD, thay vì khoản đầu từ 200 đến 300 triệu USD.
SoftBank tiếp tục từ chối bình luận về thông tin này.
Mọi thứ đã vượt xa cách đây 2 năm, khi SoftBank và quỹ Vision đang tăng tốc. Ông Son đã có một cuộc đầu tư sinh tử vào Alibaba – trị giá 140 tỷ USD hiện tại vào thời điểm ngành kinh doanh công nghệ của Trung Quốc bùng nổ.
Sau đó, ông Son tiến hành kiểm định kỹ lưỡng để giúp các startup tăng trưởng nhanh và bắt buộc phải nhanh chóng tiêu diệt các đối thủ – bằng chứng là một cuộc họp với Good Doctor, nền tảng y tế trực tuyến của Ping An vào cuối năm 2017 để thảo luận về việc gọi vốn trước phiên IPO.
“Anh muốn huy động bao nhiêu vốn khi tham gia buổi IPO và sau đó?”, ông Son hỏi Wang Tao, CEO của Good Doctor, theo một nguồn tin.
Ông Wang trả lời ông Son rằng “tôi muốn khoản đầu tư trị giá 300 triệu USD trước, và sau đó là 1 tỷ USD”.
“Tôi có thể đầu tư cho anh 1 tỷ USD với điều kiện anh phải từ bỏ kế hoạch niêm yết”, ông Son nói.
Cuối cùng, Wang quyết định từ bỏ khoản đầu tư 1 tỷ USD, chỉ nhận 400 triệu USD từ quỹ đầu tư Vision trong buổi huy động vốn trước phiên IPO sau đó niêm yết cổ phiếu ở Hồng Kông vào năm ngoái.
Sau Mỹ, phong cách đầu tư nhiều và đẩy giá quá nhanh vào các startup có vẻ sẽ tiếp tục gây khó cho SoftBank ở thị trường Trung Quốc.
* Nguồn: Reuters