World Wide Web bước sang tuổi 30 và những website đáng nhớ từ A – Z
30 năm trước, Tim Berners-Lee đã gửi một bản đề xuất với nội dung “Quản lí thông tin" đến cấp trên của ông ở phòng thí nghiệm vật lý CERN tại châu Âu.
Ông mở đầu bản đề xuất với câu hỏi “Làm thế nào để các nhà khoa học trong tương lai có thể theo dõi những dự án ngày càng lớn của họ? - Câu trả lời nằm trong đề nghị này”, Tim viết.
Tim Berners-Lee miêu tả World Wide Web là một hệ thống kết nối chia sẻ thông tin có khả năng cách mạng hoá khả năng giao tiếp của toàn bộ hành tinh. Khi đó công nghệ kết nối các máy tính đã xuất hiện và liên tục phát triển trong vài thập kỉ. Mọi người có thể gửi email, chia sẻ file và tạo những biểu tượng cảm xúc đầu tiên.
Ảnh: The Costa Rica News
Nhưng chỉ đến khi World Wide Web xuất hiện thì internet mới thực sự bắt đầu bùng nổ. Trình duyệt web, trang web và siêu liên kết giúp tìm kiếm thông tin dễ dàng và bất kì ai cũng có thể tạo ra một trình duyệt hoặc một website của riêng mình.
Hơn 30 năm qua, nhiều trang web lớn đã đến và đi. Họ làm chúng ta phì cười và đôi khi lại phát tởm, khiến chúng ta lãng phí thời gian tìm bạn bè trên mạng và định hình lại thế giới trong thời gian đó. Nhân kỉ niệm 30 năm Wolrd Wide Web ra đời, hãy cùng nhìn lại những trang web, con người và công nghệ được cộng đồng mạng yêu thích nhất từ A – Z.
Amazon
Amazon đã nhanh chóng trở thành một nơi chính để mua sắm. Bắt đầu như một thư viện sách trực tuyến Amazon phát triển mạnh mẽ và mở rộng, đồng thời nuốt chửng nhiều thương hiệu và các cửa hàng bán lẻ offline khác.
Ngày nay, việc sử dụng Amazon là một điều không thể thiếu. Khi Amazon là một trợ lí giọng nói, đám mây lưu trữ dữ liệu, chuỗi cửa hàng tiện lợi cho người sành ăn và là nơi bạn dùng để mua gần như mọi thứ. Thật đáng tiếc khi Amazon lại học từ những đối thủ cũ và mở ra nhiều cửa hàng offline.
Các website tiêu biểu khác: Angelfire, America Online installation discs
BuzzFeed
Từ GIFs mèo cho đến các câu đố xác định tính cách, BuzzFeed là một trong những tiếng nói đầu tiên của truyền thông online chuyên làm những nội dung viral.
Cách truyền thông có phần trịch thượng của BuzzFeed đã tạo ra một làn sóng cho các trang web copycat, đủ để tạo ra cả một ngàng công nghiệp phương tiện truyền thông trực truyến cho thế hệ millennials mong muốn được quay trở lại. Một số trang web parody BuzzFeed tiêu biểu là ClickHole của Onionlaunched và ‘Girl Croosh’ trong phim ‘BoJack Horseman’.
Các website tiêu biểu khác: Badgers, Blogger
CSS
Cascading Style Sheets (CSS) giúp người dùng có thể tạo ra các trang web đẹp và dễ sử dụng bằng cách tách riêng giao diện ra khỏi phần coding. CSS cho phép người dùng sử dụng trình duyệt để kiểm tra mã của một trang web và khám phá toàn bộ trang hoặc thay đổi mọi thứ theo ý thích.
Một like cho Microsoft vì đã hỗ trợ CSS từ những ngày đầu. Nhưng cũng một dislike cho Microsoft vì đã phá hoại cuộc sống của các lập trình viên web với mô hình kì lạ của nó và những hư hỏng khác. Việc viết mã cho một trình duyệt vẫn là điều hiển nhiên, nhưng ít nhất giờ đây không còn khó khăn như trước kia.
Các website tiêu biểu khác: Craigslist, cat videos
Dril
Máy tính sinh ra World Wide Web và World Wide Web sinh ra Twitter, cuối cùng thật may mắn khi chúng ta có Weird Twitter. Dril - bậc tiền bối trong làng meme, đóng vai trò quan trọng trong định hình hành vi của cộng đồng mạng.
Năm ngoái, họ đã tổng hợp những tweets hay nhất của Dril và xuất bản thành sách. Và giống như Dril, tất cả chúng tôi sẽ tiếp tục “dành cả thanh xuân để Online”, mặc kệ lời khuyên từ những người thân yêu.
Các website tiêu biểu khác: Digg, DeviantArt
eBay
Lai lai giữa các cửa hàng chuyên nghiệp của Amazon và trang web hoàn toàn miễn phí của Craigslist, eBay đã tự củng cố vị trí của mình trở thành nơi để mua hầu hết mọi thứ second-hand online. Rất ít trang thương mai điện tử khác có thể bán cả phụ tùng xe hơi và quần áo cũ nhưng eBay đã làm cách nào đó và có thể bán tất cả mọi thứ.
eBay có đủ người dùng (cá nhân và doanh nghiệp) nên bạn có thể tìm thấy những món đồ rất kì lạ. Giao diện cũ kỹ của eBay thường không chịu nổi gánh nặng để phục vụ lượng người dùng khổng lồ. Nhưng các sản phẩm trên eBay vẫn tuyệt vời hơn bao giờ hết.
Các website tiêu biểu khác: Thế giới eBau’m, Etsy
Flickr
Năm 2004, chúng ta đã có máy ảnh kĩ thuật số và các trang mạng xã hội như Myspace và Friendster, nhưng không có cách nào để chia sẻ hình ảnh. Khi Flickr xuất hiện đã thay đổi mọi thứ.
Flickr mang lại một cảm giác tuyệt vời khi tải lên một loạt các bức ảnh về chuyến du dịch và chia sẻ chúng với bạn bè, sau đó được trải nghiệm lại những khoảnh khắc đánh nhớ đó chỉ với một nút bấm. Bạn có thể làm điều đó thông qua Flick’s vì sở hữu giao điện hấp dẫn và không có sự lộn xộn.
Flickr là một bộ sưu tập kĩ thuật số, là một bảo tàng ảnh trực tuyến dành cho những nhiếp ảnh gia từ chuyên nghiệp đến nghiệp dư. Ngày nay, Flickr dường như đang không được ưa chuộng nhiều nhưng vẫn có sức ảnh hưởng không hề nhẹ.
Các website tiêu biểu khác: Fark, Flash games
GeoCities
Hãy tưởng tưởng trang web GeoCities trong mơ của bạn. Có lẽ đó sẽ là một clip nghệ thuật lấp lánh hoặc một background gạch vì bạn không thể tìm thấy một hình ảnh đủ lớn để lấp đầy màn hình máy tính.
Trong lúc lựa chọn, đừng quên để GIF của một công nhân xây dựng với một chiếc mũ cứng và một bảng hiệu: “đang xây dựng” để khách tham quan biết bạn đang chuẩn bị một thứ gì đó tốt đẹp.
Các website tiêu biểu: Google Reader, GIFs
Hotmail
Email đã xuất hiện trước web ít nhất 20 năm. Tuy nhiên, Webmail đã giúp email dễ sử dụng và truy cập rộng rãi hơn. Web mail ra mắt vào năm 1996 là một trong những trang webmail đầu tiên và ai cũng có thể đăng kí sử dụng như một giải pháp thay thế cho ISP của họ.
Các trang web ban đầu rất táo bạo đến nỗi những người sáng lập, đã chọn Sabeer Bhatia và Jack Smith vì tham chiếu đến HTML( “HoTMaiL”). Hotmail chỉ thực sự bùng nổ khi được Microsoft mua vào năm 1997.
Các website tiêu biểu khác: HTML, hashtags
Internet Archive
Bạn có thể sẽ mất cả đời để tiêu thụ một phần rất lớn của Internet Archive, bao gồm 20 triệu cuốn sách, 4.9 triệu bộ phim, 5.1 triệu bản ghi âm, 410.000 phần mềm và vô số trò chơi kinh điển miễn phí.
Nhưng tất cả đều không là gì so với điều quan trọng nhất mà Internet Archive đang lưu trữ chính là internet. Không có nơi nào có thể xem lại lịch sử phát triển của các trang web tốt hơn và lưu lại những điều tưởng như đã bị lãng quên. Hơn 349 tỷ trang web được lưu trữ trên Internet Archive’s Wayback Machine.
Các website tiêu biểu khác: Image Macro
Jennicam
Vào năm 1996, Jennifer Ringley bắt đầu chia sẻ mọi khoảnh khắc của mình tại kí túc xá đại học bằng những hình ảnh có độ phân giải thấp và được đăng lên mạng mỗi 15 phút/lần.
Cô là một trong những người đầu tiên chia sẻ cuộc sống của mình một cách chân thực, không thêm bớt mang đến cảm giác gần gũi và thân mật. Và cũng chính Jennifer Ringley là những người đầu tiên phát hiện ra những cạm bẫy của sự nổi tiếng trên mạng. Sau nhiều năm kiệt sức với cuộc sống đó, cô quyết định offline kể từ năm 2003.
Các website tiêu biểu khác: JSTOR, Java on the Brain
Know Your Meme
Internet là một sự phát triển không ngừng của những meme cực kì hay và liên tục biến đổi. Know Your Meme đã lập ra biên niên sử của meme – tạo ra trật tự cho sự hỗn loạn.
Các website tiêu biểu khác: kottke.org
Livejournal
Khoảng đầu thế kỷ 21 xuất hiện một mạng xã hội tên là LiveJournal quy tụ một số lượng lớn người (một số người có bút danh khó hiểu) viết blog, tranh luận, đăng tiểu thuyết, thơ ca và nghệ thuật...
Vào năm 2007, LiveJournal đã được bán cho một công ty truyền thông của Nga. Việc này đã khiến nhiều người đóng góp ban đầu cho LiveJournal chuyển sang Facebook, Twitter và các nhóm nước ngoài khác. LiveJournal vẫn đang tồn tại máy chủ và người dùng của LiveJournal hiện là người Nga.
Các website tiêu biểu khác: Last.fm, Liquid Swords tweet
My Immortal
My Immortal đã dẫn đến sự phục sinh của fan-fict, nơi vố số những chuyện ảo mộng và tự sướng đến từ thanh thiếu niên được tạo ra. Điều thú vị về My Immortal đó là không ai biết người tạo ra trang web.
Có phải một thiếu niên tên Tara Gilesbie đã viết một câu chuyện Harry Potter fan-fict về một con phù thuỷ ma cà rồng goth tên “Ebony Dark’ness Dementia Raven Way?” Hay Tara chỉ là một tác giả hư cấu? Hay My Immortal thực ra là một dự án nghiêm túc dần bị troll?
Vào năm 2017 có một cô gái đã tự nhận là tác giả với một cuốn hồi kí nhưng nhà xuất bản đã phát hiện ra câu chuyện của cô ấy phần lớn là hư cấu. Cuối cùng thì bí ẩn lại chồng chất bí ẩn.
Các website tiêu biểu: MapQuest, Movable Type
Netflix
Phá huỷ nỗi lo về các khoản phí muộn của Blockbuster đã đủ để trở thành huyền thoại, nhưng Netflix còn chuyển hoá thành công dịch vụ cho thuê DVD thành dịch vụ xem phim trực tuyến, thay đổi hoàn toàn cách chúng ta xem phim và TV.
Netflix hiện đang chìm đắm trong văn hoá đại chúng và cụm từ “Netflix và chill” là một meme nổi tiếng. Bạn cũng có thể dễ dàng bắt chuyện với người khác về các bộ phim do Netflix sản xuất. Năm 2019 dịch vụ xem phim trực tuyến phát triển mạnh và Netflix là lựa chọn đứng đầu.
Các website tiêu biểu khác: Newgrounds, Neopets
Okcupid
Khi hẹn hò trực tuyến trở nên phổ biến, OkCupid đã kết nối mọi người bằng vô số câu hỏi ngớ ngẩn. Các biện pháp tính toán sự tương thích của trang web đã không còn hợp thời so với thao tác swipe đơn giản của Tinder. OkCupid vẫn là một trải nghiệm thú vị phản ánh sự lúng túng vốn có khi làm quen với một người lạ trên mạng.
Các website tiêu biểu khác: Oh Joy Sex Toy, The Onion
Pornhub
Xã hội sẽ ra sao nếu không có Pornhub? Chúng ta có lẽ phải lặn lội để tìm kiếm những tạp chí khiêu dâm bị vứt bỏ như những con chuột nhỏ bé bươi rác tìm thức ăn trong sự tuyệt vọng. Nhiều phim khiêu dâm miễn phí có nhiều yếu tố kém văn hoá. Nhưng Pornhub cũng là nơi khuyến khích mọi người thể hiện những sở thích có phần kị dị của mình.
Từ khi trang web thành lập vào năm 2007, Pornhub đã giúp rất nhiều người tìm được nơi giải toả những mong muốn tinh nghịch của mình qua những nội dung đặc biệt. Bắt đầu chỉ là nơi để xem ảnh đồi truỵ giờ đây trở thành một trong những trang web được xem nhiều nhất.
Các website tiêu biểu: PostSecret, The Pirate Bay
QWOP
QWOP là một trò chơi được tạo ra bởi các nhà triết học đạo đức, nhà thiết kế trò chơi và Bennett Foddy 11 năm trước nhưng trò chơi này khó đến kinh dị.
Đối với trò chơi này thì thắng thua không quan trọng mà là sự suy ngẫm về phần thưởng, hình phạt và giới hạn chịu đựng của bạn. QWOP không phải là trò chơi thú vị nhất, nhưng sẽ giúp bạn cảm nhận được điều gì đó ngoài việc bấm nút loạn xạ.
Các website tiêu biểu khác: Quora, quizzes
Tuy Digg xuất hiện trước, nhưng chính Reddit đã thành công trong việc tạo ra một trang web tin tức do người dùng quản lí xung quanh các cộng đồng thú vị, từ hình ảnh mèo đến tư vấn tài chính, các sản phẩm làm đẹp.
Reddit cũng là nơi mọi người thư giãn, khám phá sự tò mò và tìm kiếm những người có cùng sở thích. Reddit đôi khi gặp các vấn đề nan giải nhưng trang web đã trở thành một thứ cố định, không thể thay thế trong lòng người dùng.
Các website tiêu biểu khác: RSS, Rickroll
Strong Bad
Cái hay của Strong Bad là sự hài hước: một nhận vật hoạt hình phản diện đeo mặt nạ Lucha Libre trả lời một cách mỉa mai thư của người hâm mộ gửi anh ta trong giao diện và chất lượng hình ảnh thấp nhất có thể.
Nhưng vào đầu những năm 2000, công nghệ của Strong Bad không hề thấp. Hình ảnh của web sống động mà rất ít trang web khác có thể làm được. Sê-ri Strong Bad Email rất phổ biến và tạo ra các meme của riêng mình bao gồm “Trogdor the Burninator”, một tác phẩm death metal kinh điển đã được đưa vào trò chơi Guitar Hero II.
Các website tiêu biểu khác: StumbleUpon, spacejam.com
Tim Berners-Lee
Khi Tim Berners-Lee nghĩ ra hệ thống kiến thức toàn cầu và chia sẻ dữ liệu giữa các tổ chức nghiên cứu cách đây ba thập kỉ, dự án này ban đầu chưa được gọi là World Wide Web như hiện nay, mà là “Mesh”. Dự án WWW đầy tham vọng và hấp dẫn ngay từ khi bắt đầu, nhưng ngay cả Tim cũng khó có thể hình dung được sự bùng nổ tiếp theo của việc sử dụng web cho mục đích thương mại và tư nhân.
Tim Berners-Lee tiếp tục đóng vai trò chỉ đạo phát triển của Web thông qua World Wide Web Consortium, thiết lập các tiêu chuẩn tổng quát như HTML 5 và World Wide Web Foundation, ủng hộ sự tự do và miễn phí cho các trang web. Là một người ủng hộ tính trung lập, Berners-Lee nhận thấy có thể tận dụng sự nổi tiếng của mình để thúc đẩy chính phủ và tổ chức quốc tế duy trì tinh thần hợp tác trên web.
Các website tiêu biểu khác: Tumblr, Trojan Room Coffee Pot
URL
Định vị tài nguyên thống nhất (URL) là một chuỗi mã thô mà trên đó toàn bộ hệ thống web được xây dựng lên. Muốn tồn tại trên web, bạn cần có chuỗi địa chỉ để xác định vị trí của nó. Giống như mọi thứ liên quan đến web, thành công của URL vượt ngoài mong đợi.
Nhà phát minh web - Tim Berners-Lee đã thừa nhận rằng 2 dấu gạch chéo kép ở phía trước mỗi URL không có bất kỳ tác dụng gì, nếu được trở về quá khứ ông cũng sẽ loại bỏ nó.
Các website tiêu biểu khác: Urban Dictionary
vBulletin
vBulletin không phải là phần mềm đầu tiên và duy nhất để chạy các diễn đàn online nhưng lại được nhiều người yêu thích. Ngay cả trong thời đại Facebook các diễn đàn vẫn là một phần thiết yếu của các cộng đồng mạng. vBulletin là nơi mà cộng đồng có thể tập trung bàn luận về 1 chủ đề chuyên môn nhất định. vBulletin khiến việc tạo mới, quản lí và kiểm duyệt các cộng đồng đó trở nên dễ dàng hơn.
Một thiết lập có chút gian ác có tên “Tachy Goes to Conventy” đưa người dùng vào danh sách cấm chat toàn cầu. Comment của người bị đưa vào danh sách này sẽ không hiển thị trên web và họ cũng không hề biết điều đó. “Tachy Goes to Conventy” là một kỹ thuật kiểm duyệt hiệu quả, bởi vì đôi khi để ai đó hét vào một khoảng trống vẫn dễ dàng hơn việc bảo họ im lặng.
Các website tiêu biểu khác: Vine, vlogs
Wikipedia
Bạn có thể gọi Wikipedia là bách khoa toàn thư miễn phí mà ai cũng có thể chỉnh sửa nhưng như vậy chưa khắc hoạ được chính xác về trang web. Mà Wikipedia là sự phản ánh của văn hoá hiện đại.
Ra đời từ năm 2001, Wikipedia từ 1 trang web không ai tin tưởng. Trong bài tập về nhà của trẻ em khi sử dụng các trích dẫn từ Wikipedia đã trở thành một nguồn phân xử của những chủ đề nhiều tranh cãi. Cấu trúc siêu văn bản của Wikipedia mời gọi sự tò mò của trí tuệ.
Các website tiêu biểu khác: WordPress, Web 2.0
XKCD
XKCD chỉ mới xuất hiện từ năm 2006 nhưng thật khó tưởng tượng ra viễn cảnh có internet mà không có XKCD. Tự nhận là một webcomic của sự lãng mạn, châm biếm, toán học và ngôn ngữ”, XKCS bao gồm một số lượng lớn các chủ đề và xứng đáng với thành ngữ dân mạng đặt cho “Luôn có một XKCD phù hợp với bạn”.
Những người que không mặt giúp bạn dễ dàng liên tưởng mình vào những trang truyện, cho dù đó là những trang truyện độc lập hay những câu chuyện dài hơi hơn.
Các website tiêu biểu khác: Xanga, XML
Yahoo
Các công cụ tìm kiếm đã kiến tạo nên web và Yahoo là một trong những công cụ lớn nhất đầu tiên và tồn tại lâu nhất. Yahoo trở thành trang chủ của nhiều người và là nơi cung cấp tin tức về thị trường, thể thao. Và liên kết đến hộp thư Yahoo của bạn trên cùng một trang.
Trang chủ Yahoo vẫn là một trong những trang web được truy cập nhiều nhất, ngay cả khi sức ảnh hưởng của Yahoo đã suy yếu. Yahoo đã được Verizon mua lại hai năm trước và nổi tiếng vì đã để lãng phí Flickr.
Các website tiêu biểu khác: YTMND, YouTube
ZomboCom
Nội dung tại ZomboCo, chỉ bao gồm một video giới thiệu với nội dụng chính: “Chào mừng bạn đến với ZomboCom. Đây là ZomboCom”. Ban đầu giọng nói nghe có vẻ như rất vui vẻ nhưng dần trở về sau giọng nói bắt đầu thay đổi bằng cách gằn lên với nội dùng rằng “Bạn có thể làm bất cứ điều gì tại ZomboCom. Giới hạn duy nhất chính là bạn. Chào mừng bạn đến với ZomboCom.”
Nguồn: The Verge