Social Listening: Điểm danh các trào lưu gây sốt giới trẻ trong tháng 9
Tháng 9/2015, mạng xã hội Việt Nam chào đón nhiều sự kiện lớn, nhỏ trên nhiều lĩnh vực: từ công nghệ (các smartphone bom tấn thi nhau ra mắt), làm đẹp (các dòng sản phẩm cao cấp ồ ạt đổ về Việt Nam), nhiếp ảnh (bộ ảnh bạn thân), nhân vật, sự kiện (cô gái và hình xăm) cho đến thời tiết, giao thông (ngập lụt ở đường phố Sài Gòn – Hà Nội)... Trong số đó, một vài sự kiện nhận được sự quan tâm đặc biệt, có lượng người chia sẻ và tham gia bình luận khổng lồ, đã nhanh chóng trở thành các trào lưu, gây bão mạng xã hội và tác động sâu sắc đến nhóm người dùng trẻ.
Dựa vào số liệu thống kế từ hệ thống lắng nghe và theo dõi người dùng trên mạng xã hội (Social Listening) SocialHeat, bài viết phân tích 3 trào lưu nổi bật nhất trong khoảng thời gian 3 tuần đầu tháng 9 bao gồm: sự kiện Apple 2015, Son Louboutin và phim điện ảnh “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”- nhằm làm rõ tác động của các trào lưu này đối với hành vi người dùng internet Việt Nam:
Biểu đồ so sánh tổng lượng thảo luận của các trào lưu trong 3 tuần đầu tháng 9
Biểu đồ so sánh tổng lượng thảo luận cho thấy, trong các trào lưu nổi bật của tháng 9, sự kiện Apple lại được quan tâm hơn cả, chiếm 67% trên tổng lượng thảo luận của cả 6 trào lưu.
Sự kiện Apple
Đến hẹn lại lên, sự kiện ra mắt sản phẩm mới của Apple vào tháng 9 hàng năm luôn được dư luận đặc biệt quan tâm và trở thành xu hướng thảo luận trên các mạng xã hội. Năm nay, “Apple Event" bắt đầu râm ran từ cuối tháng 8, các thông tin về sự kiện nhanh chóng nhận được lượng quan tâm khổng lồ và bùng lên với hơn 40.000 lượt thảo luận chỉ tính riêng trong ngày sự kiện diễn ra (10/9)
Biểu đồ thể hiện tổng lượt thảo luận về Apple Event từ ngày 1-18/09.
Chỉ có nam giới quan tâm đến sự kiện Apple?
Các nguồn thông tin nhắc đến Apple Event nhiều nhất
Thông tin nhân khẩu học của người dùng tham gia vào trào lưu
Công nghệ luôn là một chủ đề thu hút nam giới vượt trội so với nữ giới. Riêng đối với “sự kiện Apple”, các diễn đàn, cộng đồng, trang tin về công nghệ như Voz, TinhTe, SoHoa, Vnreview.vn… với lực lượng thành viên chủ yếu là nam - vẫn là các nguồn chia sẻ thông tin chính, mang lại lượng thảo luận nhiều nhất.
Tuy nhiên, từ công cụ theo dõi lắng nghe người dùng trên mạng xã hội (Social Listening) SocialHeat, có đến 35,6% người dùng là nữ cũng thể hiện sự quan tâm và tham gia bàn luận về chủ đề này. Trong đó, nội dung thảo luận chủ yếu xoay quanh hình dáng, kích thước và màu phiên bản mới của iPhone 6s (vàng hồng) cho thấy xu hướng quan tâm đặc biệt đến thiết kế của nhóm người dùng giới tính nữ.
Người dùng bàn luận gì về sự kiện Apple
Vốn luôn nhận được sự quan tâm và kỳ vọng to lớn từ thị trường, bộ đôi iPhone 6s và 6s Plus chính là chủ đề ngôi sao, thu hút nhiều nhất lượng thảo luận từ trước khi sự kiện bắt đầu và sau đó. Ý kiến tiêu cực về sản phẩm này chủ yếu đến từ giá bán (hơn 30 triệu tại Việt Nam) được cho là quá tầm tay của đa số người dùng trong nước.
Tuy nhiên, với nhiều cách tân và thay đổi táo bạo, iPad Pro mới là nhân tố gây bất ngờ lớn nhất và cũng tạo ra nhiều tranh cãi nhất trong sự kiện Apple lần này. Thậm chí, một phụ kiện bán riêng của iPad Pro là Apple Pencil cũng trở thành chủ đề hot và nằm trong top từ khóa tìm kiếm liên quan trực tiếp đến sự kiện.Đọc thêm về bài viết chi tiết phân tích “Phản ứng của người dùng Việt đối với iPad Pro”.
Ngoài ra, cái bắt tay của Apple và đối thủ “không đội trời chung” Microsoft cũng được giành nhiều sự quan tâm. Trong đó có 30% tỏ thái độ tiêu cực, nhưng lại có đến 57% ủng hộ và thích thú, cho rằng người dùng sẽ được hưởng lợi nhiều nhất sau thương vụ hợp tác này.
Và như thường lệ, bất kỳ sản phẩm mới nào của Apple được ra mắt sẽ kéo theo hang loạt các chủ đề về so sánh. Trong đó SamSung luôn là đại diện nổi bật với Galaxy S6, bên cạnh đó, cái tên Surface Pro 3 cũng bất ngờ được nhắc đến khá nhiều nhờ những tính năng tương tự trên iPad Pro.
Như vậy, từ các phân tích cho thấy sức ảnh hưởng to lớn đến từ cách xây dựng thương hiệu đầy phong cách và mang tính định hướng thị trường của Apple, nhờ đó các thông tin liên quan đến thương hiệu này đều trở nên hấp dẫn một cách “lạ kỳ” và trở thành chủ đề xu hướng. Cụ thể, sự kiện Apple năm nay đã vượt qua giới hạn của một buổi ra mắt sản phẩm công nghệ thông thường, trở thành một trào lưu, là chủ đề mà người dùng tham gia bàn luận & chia sẻ như một cách thể hiện bản thân trên các mạng xã hội.
Son Louboutin
Nguồn gốc trào lưu
Christian Louboutin là một thương hiệu hàng đầu thế giới chuyên thiết kế & sản xuất giày cao gót. Việc thương hiệu hàng đầu này ra mắt sản phẩm son độc đáo đã làm điên đảo phụ nữ trên toàn cầu. Đổ bộ vào Việt Nam với mức giá $90 USD, được xem như “cây son đắt nhất Việt Nam”, Louboutin nhanh chóng trở thành cơn sốt trên khắp các mạng xã hội Việt. Trào lưu phát cuồng vì son Louboutin phản ánh khá nhiều khía cạnh trong tâm lý và hành vi người trẻ Việt hiện nay.
Chào sân bằng những thông tin đầu tiên từ cuối tháng 8. Đến tháng 9, lượng thông tin bùng lên một cách nhanh chóng và trở thành một trong những trào lưu lớn nhất về mỹ phẩm của giới trẻ Việt năm 2015, với hơn 30,200 lượt thảo luận trong 3 tuần đầu tháng 9.
Biêu đồ thể hiện tổng số thảo luận của Son Louboutin từ ngày 01-18.09.2015
Giải mã sự bùng nổ của trào lưu này có thể phân tích qua 2 mốc thời gian (1) 06/09: các hotgirl/người ảnh hưởng/profile cá nhân thương mại có lượng fan theo dõi đông đảo trên các trang xã hội đồng loạt chia sẻ hình ảnh/thông tin về thương hiệu này và (2) 11/09: từ các bài viết của các trang tin cho giới trẻ (YanNews, Kenh14…), các chế phẩm ăn theo: nhạc/video chế, hình ảnh hài hước, truyện … đã đẩy trào lưu này lên cao cực đại và chạm đỉnh.
Đối tượng bị ảnh hưởng bởi trào lưu này nhiều nhất?
Các nguồn thông tin nhắc đến Louboutin nhiều nhất
Thông tin nhân khẩu học của người dung tham gia vào trào lưu
Phụ nữ - đối tượng khách hàng chính của sản phẩm làm đẹp có khuynh hướng tư duy cảm tính, vì vậy dễ dàng bị tác động bởi các hiệu ứng đám đông góp phần tạo nên các trào lưu cho sự kiện này, chiếm 68% lượng khán giả, với 54% thuộc độ tuổi từ 18-24.
Điểm đặc biệt, có đến 32% người dùng là nam đã bị kéo vào trào lưu này một cách trực tiếp và gián tiếp: chủ động tìm hiểu, mua để tặng người yêu/vợ hoặc rất nhiều số khác được bạn gái/vợ nhắc khéo, vòi vĩnh để được mua tặng. Vì vậy mà Louboutin được cộng đồng mạng gọi vui là giấc mơ của các cô gái và cơn ác mộng của các chàng trai. Điều này cho thấy trong các quyết định mua sắm về mặt hàng mỹ phẩm/làm đẹp, nữ giới có xu hướng tự chủ & đưa ra quyết định rất cao, ngay cả khi họ không phải là người chi trả.
Son Louboutin và tâm lý đám đông
Ở giai đoạn đầu của trào lưu, các thảo luận chủ yếu xoay quanh thương hiệu và thiết kế độc đáo của sản phẩm. Thế nhưng càng về sau, các chủ đề thảo luận lại liên quan nhiều hơn đến các vấn đề về tâm lý, xã hội của nhóm người trẻ theo trào lưu: các từ khoá: “90$”,“hot girl”, “bạn trai”… cho thấy ngoài việc sở hữu một món mỹ phẩm có giá trị cao (90$) để được đánh giá sành điệu như một “Hot Girl”, các cô gái còn xem son Louboutin như một thước đo mức độ quan tâm, chiều chuộng của người yêu/chồng. Các chủ đề như: bạn trai ăn mì gói dành tiền mua son cho bạn gái hay cô gái vì cây son bỏ người yêu… vì thế trở thành chủ đề gây tranh cãi và phản ánh khá nhiều thái độ sống tiêu cực của giới trẻ thông qua trào lưu này.
Như vậy, có thể thấy ở lứa tuổi mong muốn thể hiện bản thân và “cuộc sống là mạng xã hội”, nhóm nguời dùng trẻ rất dễ bị tác động và tham gia ồ ạt vào các trào lưu để thể hiện sự “sành điệu”, “đẳng cấp” và “thức thời" của mình. Tuy nhiên, những trào lưu này có một đặc điểm chung là sẽ nhanh chóng lắng xuống và qua đi do người dùng nhanh chóng bị cuốn vào những chủ đề hay trào lưu mới.
Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh - tấm vé trở về tuổi thơ
Ít đình đám hơn 2 sự kiện kể trên, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” vốn đã gây được sự chú ý với cộng đồng mạng từ tháng 6, từ những cảnh quay hoành tráng trong trailer bị hé lộ. Tuy nhiên thời gian gần đây, việc công bố ngày ra mắt (2/10) và các hoạt động đẩy mạnh truyền thông của hãng sản xuất, đã khiến cho bộ phim được nhắc đến gần 14,000 lần, trở thành một trong những chủ đề hot nhất tháng 9 với rất nhiều ủng hộ tích cực.
Biểu đồ thể hiện tổng lượt thảo luận của “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” từ 01-18.09.2015
Khán giá nữ - nhiều cảm xúc và dễ bị tác động
Với những cảnh quay mô tả chân thực và đẹp sâu sắc về làng quê Việt Nam những năm 80, “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” nhanh chóng thu hút một lượng người quan tâm khổng lồ trên nhiều lứa tuổi trong đó: 69,2% là nữ - đối tượng khán giả nhiều cảm xúc và dễ bị rung động.
Thông tin nhân khẩu học của lượng người dung tham gia vào trào lưu
Các nguồn thông tin nhắc đến TTHVTCX nhiều nhất
Các chủ đề được bàn luận nhiều nhất
Kịch bản là yếu tố được bàn luận nhiều nhất, với nguyên tác gốc của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh là một tác phẩm đã quá quen thuộc với tuổi thơ của nhiều người. Thậm chí, độ hot từ bộ phim còn tác dụng ngược trở lại, khiến tác phẩm “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” bán chạy và “cháy hàng” trở lại một cách bất thường.
Hình ảnh từ bộ phim với cảnh làng quê Phú Yên đẹp “như trong tranh” cũng khiến một lượng lớn người xem liêu xiêu. Ngoài ra, ekip làm phim với các dàn diễn viên nhí đáng yêu, đạo diễn tiếng tăm (Victor Vũ), nhạc phim sâu lắng… cũng là các chủ đề yêu thích của cộng đồng mạng khi nói về “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”.
Trào lưu duy trì bền vững nhờ vào thông tin chất lượng
Không thực sự bùng nổ như các trào lưu về sự kiện Apple hay mỹ phẩm, nhưng cho đến nay, trào lưu thảo luận về bộ phim vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Thậm chí lượng khán giả chờ đợi ngày phim ra mắt ngày một lớn hơn và mức độ chào đón cũng nồng nhiệt hơn.
Nhìn vào quá trình hình thành và phát triển của trào lưu này cho thấy, việc cung cấp thông tin đúng thời điểm về sản phẩm/thương hiệu để khán giả không bị bội thực mà vẫn đủ thu hút, quyết định rất nhiều đến tuổi thọ và độ hấp dẫn của trào lưu. Cách “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” đưa thông tin đến giá khả vừa giúp nuôi dưỡng tình cảm của khán giả với bộ phim một cách tự nhiên, vừa tạo hiệu ứng truyền miệng để mở rộng đến đối tượng tiềm năng. Trào lưu này đã chứng minh các thông tin có chiều sâu và tiếp cận cộng đồng ở khía cạnh cảm xúc, đều dễ dàng được đón nhận.
Dữ liệu được thu thập và phân tích thông qua hệ thống SocialHeat của YouNet Media, một trong những agency hàng đầu Việt Nam về theo dõi – quản trị và phân tích thương hiệu, thị trường và người dùng trên môi trường Internet. Hệ thống Social Listening & Market Intelligence của YouNet Media là nền tảng duy nhất tại Việt Nam có khả năng thu thập và phân tích thông tin theo thời gian thực (real-time), tự động (automatic sentiment) và bao phủ trên 90% các nguồn tin tức và thảo luận từ các mạng xã hội (800 nghìn fanpages; nhóm và 20 triệu người dùng Facebook Việt Nam, Youtube,…), diễn đàn, cộng đồng, tin tức trực tuyến… Xem Video giới thiệu YouNet Media và các sản phẩm, dịch vụ của chúng tôi tại: https://youtu.be/Ft3ssMyhvaY