Walt Disney dưới góc nhìn marketing (Phần 3)
Đây chính là phần cuối cùng trong serias bài về "Walt Disney dưới góc nhìn marketing".
3. Kinh doanh theo “chuỗi giá trị”
Khi sở hữu những “nhân vật” tầm cỡ như chuột Mickey, vịt Donald hay sau này là thuyền trưởng Jack Sparrot, bản thân Walt Disney và công ty ông đã tuyên bố: “Tôi sẽ không để lợi nhuận từ những nhân vật của mình giới hạn trong bất kỳ hình thức kinh doanh nào”. Và Walt Disney đã mở rộng kinh doanh cũng như mở rộng nhượng quyền thương hiệu.
Chuột Mickey là thương hiệu tiên phong trong việc nhượng quyền – hình ảnh Mickey xuất hiện khắp nơi - từ que kem, đến cặp sách, nón, bánh … 2 năm sau khi ra đời, kem Mickey đã bán được 1,000,000 cây tại Mỹ - mang về lợi nhuận 0,5 USD/cây kem cho Walt Disney. Tại Việt Nam hiện nay có 2 doanh nghiệp đang mua bản quyền hình ảnh của Walt Disney là công ty nước đóng chai Sapuwa và doanh nghiệp bánh kẹo ABC (tách ra từ Đức Phát) với chi phí hàng trăm ngàn USD mỗi năm.
“Tôi sẽ không để lợi nhuận từ những nhân vật của mình giới hạn trong bất kỳ hình thức kinh doanh nào”.
Để mở rộng đường cho những nhân vật của mình tiến vào thế giới thật, Walt Disney cho xây dựng Disney Land – và sau này là Disney World, là “công viên giải trí” đầu tiên tại Mỹ và cũng là đầu tiên trên thế giới. Disney Land không chỉ là một công viên giải trí, mà còn là một “Walt-Mart” của các sản phẩm mang thương hiệu Disney và một loạt những dịch vụ đi kèm – như dịch vụ cho những gia đình nuôi mộng thành công trong làng giải trí. Những siêu sao như Britnet Spears, Christina Aguilera hay Justin Timberblank đều xuất thân từ “Mickey club” - một dịch vụ học về nghệ thuật tại Disney Land. Như chính thương hiệu Disney, Disney Land đúng là WonderLand - miền đất thần tiên.
Một bước đi được đánh giá là cực kỳ táo bạo của Walt Disney là lập kênh truyền hình “Disney Channel”. Lần đầu tiên một công ty sản xuất đứng ra lập một kênh truyền thông - liệu điều này có khiến những “ông lớn” khác như Cartoon Network, HBO, Star Movie …tẩy chay sản phẩm cùa họ không? Và liệu một kênh truyền hình chỉ có Walt-Disney style có thể thu hút mọi người không? Hầu hết mọi người nói là không – nhưng Walt Disney vẫn rất tự tin.
Và kết quả đã chứng minh là họ đúng, khi Disney Channel là một trong những kênh truyền hình cho trẻ em được ưa chuộng nhất thế giới. Và từ kênh truyền hình này, những ngôi sao mới của loạt phim truyền hình xuất hiện. Chắc không ai quên được cô bé Hanna Montana đã trở thành hình mẫu của trẻ em thế giới thế nào - đến nỗi Mirley Circus cũng chưa thể thoát khỏi “hình ảnh” nhân vật của mình.
Disney Land không chỉ là một công viên giải trí, mà còn là một “Walt-Mart” của các sản phẩm mang thương hiệu Disney và một loạt những dịch vụ đi kèm.
Hãy nhìn thật chi tiết vào Hanna Montana – để xem “danh mục sản phẩm” của Walt Disney: xuất thân là một chương trình truyền hình, Hanna Montana đã xuất hiện nhiều phiên bản truyền hình khác nhau – và xuất hiện cả phim ngắn (“Hanna Montana: The Movie). Đi sau những bộ phim & loạt phim ấy là những đĩa DVD cho những người hâm mộ, những soundtrack để rót đầy vào Ipod của lũ trẻ, và cả những chuyến lưu diễn ca nhạc vòng quanh thế giới của Hanna Montana. Đó là chưa kể những ảnh hưởng từ phong cách ăn mặc, cách nói chuyện …đến trẻ em toàn thế giới.
Bản thân tôi so sánh việc Walt Disney lập Disney Channel như khi Apple giới thiệu App Store vậy. Từ Disney Channel hay App Store, hai công ty trên đã nắm quyền lực tối thượng trong thế giới hiện nay - quyền lợi của kênh phân phối. Rất nhiều người sẽ há hốc mồm khi Apple công bố doanh thu của App Store là 2,000,000 USD mỗi …ngày – trong đó 30% là thuộc về Apple, thì chắc hẳn họ sẽ phải ngất xỉu nếu biết được doanh thu của Walt Disney, nhất là vào trong những mùa cao điểm (sau những mùa “bom tấn”).
Kết luận
Những chiến lược kinh doanh của Walt Disney như đầu tư vào thương hiệu, mở rộng kênh phân phối, đi ngược về 2 đầu của chuỗi giá trị …đều được các tập đoàn hiện nay áp dụng triệt để. Nhưng Walt Disney đã làm điều đó trước họ 50 năm, hay cũng trước Steve Jobs 40 năm. Đằng sau những nụ cười của trẻ thơ trong rạp phim là một đế chế thật sự, vững mạnh và trường tồn. Xin tặng mọi người một câu quote để đúc kết lại bài viết này: “Remember if you see someone on top, they didn’t fall there”.
Nguyễn Dũng
Nguồn CRM Việt