Tìm người kế vị Warren Buffett: Cuộc đua song mã

Lá thư hằng năm mà tỉ phú Warren Buffett gửi cho cổ đông Berkshire Hathaway luôn được trông chờ. Năm nay cũng không ngoại lệ.

Nhà đầu tư không chỉ quan tâm đến tình hình làm ăn của Berkshire mà còn săn tìm bất kỳ thông tin, hay lời gợi ý nào trong lá thư của Buffett về tên tuổi của người kế vị Tập đoàn, nhất là khi vị Tổng Giám đốc (CEO) của Berkshire đang ở tuổi gần đất xa trời (84 tuổi). Trong lá thư gửi cho cổ đông năm nay, Buffett cho biết Hội đồng Quản trị đã tìm được “người phù hợp” cầm cương tại Berkshire nhưng lại không nói rõ tên.

Dù Buffett vẫn kín miệng nhưng Phó Chủ tịch Berkshire, ông Charles Munger (91 tuổi), người bạn đồng hành lâu năm của Buffett, lại úp mở về tên tuổi của người kế nhiệm tương lai. Trong một lá thư riêng gửi cổ đông, Munger đã đặc biệt nêu tên 2 nhà điều hành của Berkshire là Ajit Jain và Greb Abel như những tấm gương sáng về các nhà lãnh đạo “hàng đầu thế giới” mà xét ở một số khía cạnh nào đó “mỗi người là một nhà điều hành còn giỏi hơn cả Buffett”.

Ajit Jain, Warren Buffett and Greg Abel

“Charlie vừa đưa 2 người (tức Greg Abel và Ajit Jain) ra trước ban công của Điện Kremlin để họ vẫy chào đám đông. Ông ấy sẽ chẳng làm thế nếu không có lý do”, Jeff Matthews, một nhà đầu tư và là tác giả của các cuốn sách viết về Berkshire trong đó có một cuốn về người kế vị tập đoàn này, nhận xét.

Jain, 63 tuổi, đang điều hành bộ phận tái bảo hiểm của Berkshire, một bộ phận quan trọng cung cấp nguồn vốn chủ yếu để Buffett đi đầu tư trong hàng chục năm qua. Trong khi đó, Abel, 52 tuổi, phụ trách mảng năng lượng, một bộ phận cũng quan trọng không kém. Đây là bộ phận mà Berkshire đã rót hàng đống tiền vào các dự án và các thương vụ thâu tóm, giúp đem về mức sinh lời ổn định cho Tập đoàn.

Xét ở tính chất quan trọng của cả hai bộ phận này đối với thành công của Tập đoàn, chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi Munger đặc biệt nhắc đến 2 nhà điều hành này trong lá thư gửi cho cổ đông, theo David Rolfe, vốn đang quản lý khoảng 11 tỉ USD giá trị tài sản (trong đó có cổ phiếu Berkshire) thuộc Wedgewood Partners Inc.

Cả Jain lẫn Abel dường như đều sở hữu những phẩm chất phù hợp với những gì mà Buffett yêu cầu phải có ở một vị CEO của Berkshire. Người đứng đầu Berkshire “phải sáng suốt, suy xét dựa trên lý trí, điềm tĩnh và quyết đoán, phải là người hiểu rộng về kinh doanh và có cái nhìn sâu sắc về hành vi ứng xử con người. Và một điều cũng quan trọng không kém là người đó phải biết giới hạn của mình ở đâu”, Buffett nói.

Người đứng đầu Berkshire “phải sáng suốt, suy xét dựa trên lý trí, điềm tĩnh và quyết đoán, phải là người hiểu rộng về kinh doanh và có cái nhìn sâu sắc về hành vi ứng xử con người. Và một điều cũng quan trọng không kém là người đó phải biết giới hạn của mình ở đâu.

Jain đã có gần 30 năm làm việc tại Berkshire, từ lâu được xem là một ứng cử viên sáng giá cho vị trí CEO. Buffett mời Jain về làm vào năm 1986 để xây dựng một bộ phận tái bảo hiểm mặc dù khi đó như Jain đã thừa nhận là ông hầu như chẳng biết gì về bảo hiểm hay tái bảo hiểm. Dù là tay mơ nhưng Jain đã nhanh chóng nắm bắt công việc và làm một cách xuất sắc. Bằng chứng là Buffett đã không tiếc lời ca ngợi Jain trong các lá thư hằng năm gửi cổ đông khi những rủi ro mà Jain liều mình chấp nhận đã bắt đầu đem lại lợi nhuận lớn cho Tập đoàn.

Năm ngoái, Berkshire Hathaway Reinsurance Group, do Jain dẫn dắt, đã đóng góp tới 42,5 tỉ USD vào tổng số tiền từ mảng bảo hiểm lên tới 84 tỉ USD của Berkshire.

Trong một lá thư hằng năm gửi cho cổ đông, Buffett từng viết rằng: “Nếu tôi, Charles Munger và Ajit Jain có mặt trên một con thuyền đang chìm và chỉ có thể cứu được 1 trong 3 người thì hãy bơi tới cứu Jain”. Điều này cho thấy Buffett coi trọng Jain đến thế nào.

Jain tốt nghiệp Trường Kinh doanh Harvard, nổi tiếng là người dám đi những nước cờ lớn đầy rủi ro và không theo quy cũ nào. “Ông ấy xuất sắc trong việc đánh giá và định giá các khoản rủi ro khác thường cũng như tạo ra những lĩnh vực kinh doanh mới, mang lại lợi nhuận cao. Những tài năng này của ông là rất quan trọng để có thể thành công trong lĩnh vực bảo hiểm - cỗ máy kinh doanh giúp Berkshire hái ra tiền”, Laura Rittenhouse, chuyên gia tư vấn chuyên về các mối quan hệ giữa CEO và nhà đầu tư, nhận xét.

Việc Jain thường xuyên làm việc trực tiếp với Buffett và khoảng thời gian lâu năm điều hành ở Berkshire cũng đã giúp ông quá rành rẽ với văn hóa doanh nghiệp tại Berkshire. Tại một buổi thảo luận được tổ chức vào tháng 2, ông Jain cho biết việc không có tính quan liêu tại Berkshire và các bộ phận hoạt động của Tập đoàn là những gì khiến cho Berkshire trở nên độc đáo. Được biết, buổi thảo luận này được tổ chức nhằm bàn về tương lai của Berkshire khi không còn Buffett, một chủ đề trong cuốn sách gần đây của Giáo sư Larry Cunningham thuộc Đại học George Washington. “Ajit, giống như các CEO khác của Berkshire, đều biết rằng ủy quyền và phân quyền là chìa khóa đối với tương lai của Tập đoàn”, Cunningham nói.

Nếu Jain là một cựu chiến binh ở Berkshire thì Abel là một nhà đàm phán thương vụ rất nhạy bén. Nền tảng xuất thân của 2 người này cũng rất khác biệt. “Ajit là tài chính, còn Greg là công nghiệp”, Cunningham cho biết.

Abel đầu quân cho Berkshire vào năm 2000 khi Tập đoàn thâu tóm một công ty dịch vụ công ích ở Iowa, Mỹ với giá 2 tỉ USD. Kể từ đó, Berkshire đã bỏ ra hơn 15 tỉ USD vào các thương vụ thâu tóm và Tập đoàn cũng đã bỏ ra một số tiền tương đương vào các dự án năng lượng tái tạo. Abel là người đã góp phần đưa bộ phận năng lượng - Berkshire Hathaway Energy - trở thành một trong những nhà cung cấp điện lớn nhất nước Mỹ và hiện cung cấp năng lượng cho hơn 11,5 triệu khách hàng trên khắp thế giới. Theo Wall Street Journal, Berkshire Hathaway Energy đang đóng góp xấp xỉ 10% lợi nhuận của Berkshire.

Abel có kinh nghiệm dày dạn trong việc phân bổ vốn khắp ngành năng lượng, một kỹ năng quan trọng cho vị CEO tương lai của Berkshire, người mà sẽ phải quyết định liệu có nên mua và khi nào thì mua công ty hoặc cổ phiếu hoặc chi tiêu vào hoạt động đầu tư cơ bản, giống như những gì Buffett đang làm. Abel cũng là người làm việc thân cận với Buffett. Ông được giao vị trí CEO bộ phận năng lượng vào năm 2008 từ David Sokol, một trong những thân tín trước đây của Buffett (Sokol đã rời Berkshire vào năm 2011).

Giống như Jain, Abel không muốn thu hút nhiều sự chú ý của giới truyền thông, nhưng những người hiểu rõ Abel cho biết ông là một nhà lãnh đạo có uy tín, có sức cuốn hút, có thể chinh phục được nhiều nhóm đối tượng khác nhau trong ngành năng lượng từ các cơ quan quản lý nhà nước cho đến khách hàng.

Jain và Abel đều nắm giữ trọng trách lớn tại những bộ phận quan trọng của Tập đoàn. Họ đều là những người thân tín với Buffett và có khả năng lãnh đạo xuất sắc. Vậy giữa Jain và Abel, Buffett sẽ chọn ai? “Các yếu tố quan trọng để chọn người này hay người kia là: Ai là người tận tâm nhất đối với Berkshire Hathaway và sở hữu nhiều phẩm chất riêng khác thường mà Buffett và Hội đồng Quản trị chỉ có thể chọn người đó mà thôi. Và ai là người cần thiết nhất phải tiếp tục nắm giữ vị trí hiện tại để phát triển Berkshire?”, chuyên gia tư vấn Rittenhouse nhận xét.

Ngô Ngọc Châu
Nguồn Nhịp cầu Đầu tư