Facebook ngày không còn Sheryl Sandberg

Sheryl Sandberg cuối cùng rời khỏi Facebook sau 14 năm sát cánh cùng nhà sáng lập kiêm CEO Mark Zuckerberg.

Giữa tuần qua, Facebook (nay đổi tên thành Meta) chính thức công bố Sheryl Sandberg sẽ thôi đảm nhận vị trí COO (Giám đốc Hoạt động) vào mùa thu này, sau 14 năm sát cánh cùng Mark Zuckerberg gầy dựng lên đế chế truyền thông xã hội trị giá hơn 1.000 tỉ USD.

Ngay sau thông tin về sự ra đi của Sandberg (dù bà còn giữ ghế trong Hội đồng Quản trị), giá cổ phiếu của công ty đã giảm gần 3%. Đáng nói là Sandberg ra đi vào một thời điểm vô cùng nhạy cảm đối với Meta: tăng trưởng mảng quảng cáo – nguồn doanh thu chính của công ty – đang chậm lại giữa lúc Zuckerberg đang thay đổi tầm nhìn chiến lược của công ty cùng nhiều vụ bê bối đang bủa vây.

Đại công thần

Khi đầu quân cho Facebook, Sandberg đã là một tên tuổi nổi cộm trong ngành công nghệ. Bà từng là Phó Chủ tịch của Google phụ trách mảng hoạt động và bán hàng trực tuyến toàn cầu. Trước đó, bà nắm giữ các vị trí cấp cao tại World Bank và Bộ Tài chính dưới thời Tổng thống Mỹ Bill Clinton. Những năm đầu tiên ở Facebook, bà thường được nhắc đến ở vai trò người giám sát một công ty được điều hành bởi một nhà sáng lập vô cùng trẻ tuổi.

“Khi Sandberg đầu quân cho Facebook năm 2008, tôi chỉ mới 23 tuổi và hầu như không biết gì về điều hành doanh nghiệp. Chúng tôi đã tạo nên một sản phẩm tuyệt vời – website Facebook – nhưng chưa tạo ra lợi nhuận từ nó và khi ấy còn đang vật vã chuyển đổi từ một startup nhỏ thành một doanh nghiệp thực sự”, Zuckerberg nói.

Bà Sheryl Sandberg
Nguồn: Barron's

Tại Facebook, Sandberg là nhân vật quyền lực nhất chỉ sau CEO Zuckerberg. Bà đã gầy dựng nên mảng quảng cáo, đưa doanh thu của Facebook tăng trưởng mạnh mẽ từ chỉ xấp xỉ 150 triệu USD vào năm 2007 lên hơn 3,7 tỉ USD vào năm 2011 – thời điểm trước khi Facebook lên sàn. Con số này đã lên tới 117 tỉ USD vào năm 2021. Vị nữ tỉ phú cũng được vinh danh là một trong những người phụ nữ có sức ảnh hưởng nhất trong ngành công nghệ. Tiếng tăm càng vang xa với việc bà khởi xướng phong trào Lean In (ra mắt cuốn sách Lean In được xuất bản vào năm 2013), vạch ra cho những người phụ nữ con đường đi đến thành công và làm sao đạt được mục tiêu của mình.

“Sheryl đã gầy dựng nên mảng quảng cáo của chúng tôi, tuyển dụng được những người giỏi, đắp nặn nên văn hoá quản lý công ty và dạy cho tôi cách điều hành một doanh nghiệp. Bà ấy đã tạo ra cơ hội cho hàng triệu người trên khắp thế giới và là đại công thần tạo nên phần lớn Meta ngày nay”, Zuckerberg nói.

Giữa muôn trùng vây

Sandberg ra đi giữa thời điểm chuyển giao vô cùng quan trọng của Meta (cũng sở hữu cả Instagram, WhatsApp và Messenger). Tháng 10/2021 Zuckerberg đã đổi tên công ty thành Meta trong một canh bạc vĩ đại vào cái mà ông gọi là “sự tiếp nối thời đại của internet di động”. Đó là Metaverse, một không gian ảo được tạo ra từ các công cụ hỗ trợ thực tế ảo tăng cường, nơi con người có thể dùng các avatar riêng để tương tác với nhau trong một thế giới chia sẻ. Công ty đã dành ra 10 tỉ USD cho Metaverse trong năm tới và có kế hoạch chi thêm vào những năm tới.

Nhưng Meta đã và đang vật vã với cuộc chuyển giao này. Vào tháng 2/2022, giá trị vốn hoá của Meta đã bốc hơi hơn 230 tỉ USD, mức giảm lớn nhất trong ngày từ trước đến nay, sau báo cáo kết quả kinh doanh đầy thất vọng. Theo đó, công ty đã chứng kiến sự sụt giảm lần đầu tiên trong 18 năm qua về số lượng người sử dụng hằng ngày, giảm tới nửa triệu người sử dụng trong 3 tháng cuối cùng của năm 2021. Công ty cũng đang nỗ lực giữ chân người dùng trẻ tuổi – một nhóm nhân khẩu học cực kỳ quan trọng đối với mảng quảng cáo và nhóm này đang từ bỏ Facebook và Instagram để chạy sang các nền tảng khác như ứng dụng video ngắn TikTok.

Sự thoái vị của Sandberg cũng rơi vào một thời điểm nhạy cảm: tỉ phú Peter Thiel, nhà đầu tư ban đầu vào Facebook, cũng vừa rút khỏi Hội đồng Quản trị của công ty, cho thấy một số người chơi quyền lực có thể “bỏ tàu” khi chiếc tàu Meta đang chao đảo giữa những cơn sóng lớn.

Chắc chắn nỗ lực chuyển mình trở thành một công ty phần cứng của Meta sẽ vô cùng gian nan – một hành trình mà chính các nhà điều hành công ty này cho biết sẽ mất ít nhất 1 thập kỷ và một số chuyên gia trong ngành cho rằng khó có thể đến đích. Tính từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu của công ty đã giảm gần 45%, cho thấy tầm nhìn Metaverse của ông chủ Meta đang bị đặt dấu hỏi lớn.

Nhiều nhà điều hành không muốn tham gia vào hành trình chuyển mình này đã rời khỏi công ty trong năm qua. Trong đó có David Marcus, đứng đầu mảng tài chính và Giám đốc Doanh thu David Fischer.

Không chỉ vậy, những năm gần đây công ty đã và đang vấp phải sự phản ứng kịch liệt do sức ảnh hưởng quá lớn của mình, các thương vụ thâu tóm những đối thủ như Instagram và WhatsApp cùng hàng loạt vụ bê bối thông tin. Zuckerberg và các nhà điều hành đã buộc phải ra điều trần trước Quốc hội nhiều lần trong 3 năm qua. Công ty hiện đang đối mặt với một vụ kiện chống độc quyền từ Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) và có thể bị săm soi từ các cơ quan khác như Ủy ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ.

Vì vai trò của Sandberg trong việc xây dựng lên đế chế quảng cáo của Facebook và là người điều hành bộ phận chính sách công ty, giám sát các vấn đề quan hệ công chúng nên giới phân tích cho rằng bà cũng phải chịu một phần trách nhiệm cho vụ việc Cambridge Analytica về xâm phạm tính riêng tư dữ liệu cũng như vụ bê bối sai lệch thông tin trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 cùng với các vụ việc gây tranh cãi khác.

Trả lời phỏng vấn CNBC về quyết định ra đi trong giai đoạn nhạy cảm này, Sandberg nói rằng: “Đó là một công việc thực sự khó khăn. Nhưng tôi phải tìm thời gian riêng cho mình để đóng góp nhiều hơn cho phụ nữ và cho quỹ thiện nguyện của mình”.

Thực ra ít ai ở Facebook ngạc nhiên về sự ra đi của Sandberg, vốn đã được đồn đoán trong nhiều năm. Trong năm qua, công ty đã tăng thêm nhiệm vụ cho một số nhà điều hành cấp cao để họ báo cáo trực tiếp lên Zuckerberg. Zuckerberg cho biết Giám đốc Tăng trưởng Javier Olivan sẽ trở thành COO tiếp theo nhưng vai trò của Olivan sẽ khác với những gì Sheryl đã làm; vị COO mới sẽ tập trung vào thế mạnh của mình là điều hành hoạt động cho hiệu quả hơn.

“Tôi không có ý định thay thế vai trò của Sheryl Sandberg trong cơ cấu tổ chức hiện tại vì tôi không chắc sẽ có thể tìm được người như Sandberg. Bà đã là một siêu sao, một người định hình vai trò COO theo cách riêng rất độc đáo của bà”, Zuckerberg chia sẻ.

Văn Quốc
Nguồn