Sự nghiệp Zhang Yiming, tỉ phú bí ẩn đứng sau ‘hiện tượng toàn cầu’ TikTok

Sức hút của TikTok không chỉ tạo ra thế hệ ngôi sao mạng xã hội mới, mà còn biến đồng sáng lập Zhang Yiming thành tỷ phú giàu thứ 33 trên thế giới.

Ông Zhang Yiming sở hữu tài sản 44,5 tỉ USD nhờ đồng sáng lập ByteDance, công ty Trung Quốc đứng sau ứng dụng video ngắn TikTok. Dù là một trong những người giàu nhất thế giới, ông Zhang đặc biệt kín tiếng về cuộc sống cá nhân của mình. Gần đây, ông thông báo từ chức CEO ByteDance sau khi điều hành gần một thập kỷ, tự nhận “không có tính xã giao” và thiếu kỹ năng quản lý. Ông yêu thích các hoạt động riêng tư như lên mạng, đọc sách nghe nhạc và suy nghĩ về những gì có thể xảy ra hơn.

“Thực tế là tôi thiếu một số kỹ năng làm nên một lãnh đạo lý tưởng”, Reuters dẫn lời ông Zhang. Ông Zhang cho rằng sẽ hỗ trợ công ty tốt hơn nếu không quản lý trực tiếp nhân sự.

Ông Zhang sinh năm 1983 tại Phúc Kiến, Trung Quốc. Cha mẹ ông là nhân viên nhà nước. Theo SCMP, tên của ông mang ý nghĩa “khiến mọi người bất ngờ ngay từ nỗ lực đầu tiên”. Ông tốt nghiệp Đại học Nankai năm 2005, nơi ông học vi điện tử trước khi chuyển sang chuyên ngành kỹ thuật phần mềm. Ông kết hôn với một người bạn học cùng trường nhưng chưa có con.

Sau đại học, ông Zhang làm tại một startup đặt vé du lịch trực tuyến có tên Kuxun. “Tôi là một trong những nhân viên đầu tiên. Ban đầu, tôi chỉ là kỹ sư bình thường nhưng sang năm thứ hai, tôi phụ trách khoảng 40 đến 50 người làm công nghệ back-end và các nhiệm vụ khác liên quan tới sản phẩm”.

Công việc này giúp ông có kỹ năng bán hàng để sau này vận dụng phát triển ByteDance. Ông hồi tưởng trên SCMP: “Tôi còn nhớ cuối năm 2007, tôi đến gặp khách hàng cùng Giám đốc kinh doanh. Trải nghiệm đó giúp tôi biết bán hàng tốt là như thế nào. Khi thành lập Toutiao và tuyển nhân viên, những kinh nghiệm ấy giúp tôi rất nhiều”.

Ông Zhang từng làm việc tại Microsoft trước khi thành lập ByteDance. Công ty mẹ của TikTok ra đời năm 2012 và hiện có giá trị khoảng 250 tỉ USD, là công ty tư nhân lớn nhất thế giới. Không chỉ sở hữu TikTok, ByteDance còn có trong tay một số ứng dụng mạng xã hội khác tại Trung Quốc, chẳng hạn FlipChat, Duoshan.

Ông Zhang Yiming trở thành tỷ phú đô-la cùng với thành công của TikTok
Ảnh: BI

Sản phẩm đầu tay của ông Zhang tại ByteDance là ứng dụng đọc báo Toutiao. Ông muốn tạo ra một nền tảng tin tức dựa hoàn toàn vào trí tuệ nhân tạo, khác với công cụ tìm kiếm Baidu. Ông cung cấp tin tức dựa trên gợi ý thay vì từ khóa. Dù tập trung vào tin tức, ByteDance thực ra không có nhân viên nào là nhà báo. Trả lời Bloomberg, ông khẳng định: “Điều quan trọng nhất là chúng tôi không phải doanh nghiệp tin tức. Chúng tôi giống với doanh nghiệp tìm kiếm hay nền tảng mạng xã hội hơn. Chúng tôi đang làm một việc rất sáng tạo. Chúng tôi không phải bản sao của một công ty Mỹ, cả về sản phẩm lẫn công nghệ”.

Ông Zhang giới thiệu TikTok vào tháng 9/2016 dưới cái tên “Douyin”. Năm 2020, Business Insider đưa tin TikTok là ứng dụng iOS số 1 nước Mỹ (không tính game). Nó là một trong các mạng xã hội phổ biến nhất trong giới trẻ Mỹ, được tải hơn 1 tỉ lượt. Hiện tại, phiên bản Trung Quốc vẫn giữ tên Douyin, còn phiên bản quốc tế là TikTok.

Đồng sáng lập ByteDance không chỉ xem video TikTok mà còn tự làm video riêng. Ông cũng yêu cầu các lãnh đạo công ty làm như vậy. Ông còn đề ra thử thách về số lượt “thả tim” mà họ phải đạt được, nếu không sẽ phải chống đẩy. Tạp chí Time đánh giá phong cách lãnh đạo của ông Zhang là “nhẹ nhàng nhưng lôi cuốn, logic nhưng đam mê, trẻ trung nhưng khôn ngoan”.

Ông Zhang cho biết sự phổ biến của TikTok trên toàn cầu khiến cuộc sống của ông trở nên thú vị hơn. Ông muốn ứng dụng tiếp tục tăng trưởng và kỳ vọng ByteDance có thể hoạt động không biên giới như Google. Để làm được điều đó, ông Zhang nói: “Phải chăm chỉ hơn, phải hoàn hảo hơn…. Doanh nhân Trung Quốc phải cải thiện khả năng khi họ đi ra thế giới”.

Dù vậy, ảnh hưởng ngày một lớn của TikTok lại đặt ra nhiều lo ngại từ phía nhà chức trách Mỹ. Tháng 2/2019, công ty đồng ý nộp phạt 5,7 triệu USD cho Ủy ban Thương mại liên bang Mỹ (FTC) vì cáo buộc thu thập bất hợp pháp thông tin trẻ dưới 13 tuổi mà chưa có sự cho phép của phụ huynh, vi phạm Đạo luật Bảo vệ Quyền riêng tư trực tuyến của Trẻ em.

Tháng 7/2020, Tổng thống Mỹ Donald Trump doạ cấm TikTok vì nguy cơ bảo mật, buộc ByteDance phải đàm phán bán hoạt động của TikTok tại Mỹ cho các người mua tiềm năng. Sự việc khiến ông Zhang bị mạng xã hội Trung Quốc tấn công, gọi ông là kẻ phản bội, hèn nhát. Dù vậy, ByteDance cuối cùng không ký kết thoả thuận nào sau khi ông Joe Biden đắc cử Tổng thống Mỹ.

Thành công ngày hôm nay của ông Zhang gắn liền với đạo đức làm việc của mình. Ông Zhang học được giá trị của việc theo đuổi sự xuất sắc khi còn làm công việc đầu tiên. “Khi đó, tôi phụ trách công nghệ, song khi sản phẩm có vấn đề, tôi cũng chủ động tham gia thảo luận phương án. Nhiều người nói đây là điều tôi không nên làm. Tuy nhiên, tôi muốn nói rằng: tính trách nhiệm của bạn và đam mê làm mọi thứ thật xuất sắc sẽ dẫn dắt bạn làm được nhiều thứ hơn và có thêm kinh nghiệm”.

Tài sản của ông Zhang tăng lên nhanh chóng. Năm 2018, ông kiếm được hơn 12 tỉ USD. Theo tạp chí Forbes, phần lớn tài sản đến từ 24% cổ phần trong ByteDance. Lần đầu tiên ông Zhang được công nhận là tỉ phú USD là tháng 3/2018 với tài sản khoảng 4 tỉ USD. Đến nay, tài sản ròng của ông ước đạt 44,5 tỉ USD, đứng thứ 33 thế giới, theo Bloomberg.

Du Lam (Theo BI)
Nguồn CafeBiz