COVID-19 khiến hàng chục ngàn doanh nghiệp rút khỏi thị trường

Do khó khăn và ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, trong tháng 3, cả nước có đến 6.553 doanh nghiệp rút khỏi thị trường và gần 5.920 doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký, lần lượt tăng 55,5% và 59,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Như vậy, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường từ đầu năm đến nay lên đến 34.890, cao hơn số lượng thành lập mới đến 5.200 doanh nghiệp.

Ngoài ra, theo dữ liệu của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong tháng này cũng chỉ đạt 3.423 doanh nghiệp, giảm gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái; trong khi tỷ lệ này trong tháng 3-2019 tăng đến hơn 170% so với tháng 3-2018.

Theo cơ quan quản lý việc đăng ký kinh doanh, tính chung trong quí đầu tiên của năm 2020, các số liệu về tình hình đăng ký doanh nghiệp cho thấy, những diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19 đã ảnh hưởng đến sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp. Thể hiện ở mức tăng trưởng thấp về lượng doanh nghiệp thành lập mới, sự giảm sút về số vốn bổ sung hoặc cam kết đưa vào kinh doanh, quy mô doanh nghiệp và sự gia tăng mạnh mẽ của số doanh nghiệp ngừng hoạt động trong ngắn hạn.

Hoạt động kinh doanh ản đạm do vắng khách là một trong những khó khăn mà dịch COVID-19 mang đến cho doanh nghiệp hiện nay. Ảnh minh họa: T. Hoa

Trong quí 1-2020, cả nước có hơn 29.700 doanh nghiệp thành lập, tăng 4,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là một tín hiệu lạc quan song trên thực tế, mức tăng trưởng số doanh nghiệp thành lập mới của quí 1-2020 là mức thấp nhất của quí 1 trong suốt 5 năm vừa qua, từ 2015-2019 (so với mức tăng trung bình là 10,9%). Điều này cho thấy những ảnh hưởng đang ngày một rõ rệt của dịch viêm phổi cấp COVID-19 đến hoạt động của cộng đồng doanh nghiệp trong nước nói chung.

Chưa kể, số doanh nghiệp mới thành lập vẫn còn thấp hơn đến khoảng 5.200 so với tổng số doanh nghiệp gặp khó khăn phải rời khỏi thị trường trong cùng thời gian này.

Mức tăng trưởng số doanh nghiệp thành lập mới của quí 1-2020 là mức thấp nhất của quí 1 trong suốt 5 năm vừa qua, từ 2015-2019.

Theo các nhà phân tích, doanh nghiệp rút khỏi thị trường thể hiện rõ xu hướng làm ăn hiện nay, đó là tâm lý của các chủ doanh nghiệp: nghe ngóng, chờ đợi, “đóng băng” hoặc đưa doanh nghiệp vào tình trạng “ngủ đông” để xem xét tình hình tiến triển của dịch bệnh, rồi từ đó mới quyết định tiếp tục kinh doanh hay đóng cửa, nhiều đơn vị thực sự đóng cửa hoàn toàn ở thời điểm này.

Điều này thể hiện ở sự gia tăng mạnh về số doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh trong ngắn hạn và giảm về số doanh nghiệp giải thể, và chờ giải thể.

Cụ thể trong quí 1-2020, có gần 34.890 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường (tăng 2% so với cùng kỳ 2019), bao gồm: gần 18.600 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn (tăng 26%), 12.178 doanh nghiệp chờ giải thể (giảm 20,6%), 4.115 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể (giảm 0,02%). Trung bình mỗi tháng có 11.630 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường.

Theo dữ liệu lịch sử thì tỷ lệ gia tăng doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn của quí 1 hàng năm trong giai đoạn 2015-2019 không có sự đột biến, với mức trung bình khoảng 20%.

Tốp 10 tỉnh/ thành có số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường nhiều nhất trong quý I-2020. Đồ họa: Hùng Lê Nguồn: Cục Quản lý đăng ký kinh doanh

Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh trong ngắn hạn quí 1-2020 là gần 18.600 doanh nghiệp, tăng 26% với cùng kỳ năm 2019. Đây là mức tăng cao nhất về số lượng đăng ký tạm ngừng kinh doanh trong quí 1 giai đoạn 2015-2020, thể hiện sự ảnh hưởng trực tiếp của dịch COVID-19 đến việc tạm ngừng kinh doanh của doanh nghiệp.

Một điểm đáng lưu ý là so với cùng kỳ năm 2019, số lượng các doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn tăng mạnh ở 15/17 lĩnh vực. Trong đó, một số lĩnh vực mà các doanh nghiệp đang gặp phải khó khăn có tỷ lệ doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh tăng cao nhất là: kinh doanh bất động sản (493 doanh nghiệp, tăng 94,1% so với cùng kỳ năm ngoái); nghệ thuật, vui chơi và giải trí (có 135 doanh nghiệp, tăng 39,2%).

Dịch vụ việc làm và du lịch có số doanh nghiệp phải rời thị trường lên đến 1.037; hay vận tải kho bãi có 1.129 doanh nghiệp rời thị trường trong quý này. Các lĩnh vực khác cũng ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh COVID-19 là dịch vụ lưu trú và ăn uống với số doanh nghiệp rời thị trường là 936 doanh nghiệp; giáo dục và đào tạo có 305 doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong quí 1-2020 là 14.810 doanh nghiệp, giảm 1,6% so với cùng kỳ năm 2019, trong khi tỷ lệ này của quí 1-2019 so với quí 1-2018 tăng đến 78,1%.

Ngoài ra, trong quí 1-2020, trên cả nước có 11.427 doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký, tăng 20,2% so với cùng kỳ năm 2019. Đây là những doanh nghiệp không còn kinh doanh tại địa chỉ đã đăng ký, qua kiểm tra của cơ quan thuế thì không tìm thấy và không liên lạc được. Những doanh nghiệp này có thể đang hoạt động, đã chuyển địa điểm kinh doanh nhưng không thông báo với cơ quan nhà nước hoặc đã ngừng hoạt động nhưng không đăng ký.

Sản xuất của một doanh nghiệp trong nước. Ảnh minh họa: Lê Hoàng

Số lượng doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ đăng ký tập trung chủ yếu ở các ngành bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, xe máy (3.790 doanh nghiệp, chiếm 33,2%); xây dựng (1.803 doanh nghiệp, chiếm 15,8%); công nghiệp chế biến, chế tạo có 1.329 doanh nghiệp (chiếm 11,6%).

Tổng số vốn đăng ký bổ sung vào nền kinh tế trong 3 tháng đầu năm 2020 là 903.788 tỉ đồng (giảm 17,7% so với cùng kỳ năm 2019), bao gồm: số vốn đăng ký của doanh nghiệp đăng ký thành lập mới là 351.369 tỉ đồng (giảm 6,4%) và số vốn đăng ký tăng thêm của các doanh nghiệp là 552.419 tỉ đồng (giảm 23,5%) với 9.060 doanh nghiệp đăng ký tăng vốn.

Bên cạnh đó, các số liệu khác về tình hình đăng ký kinh doanh trong 3 tháng qua phản ánh rõ nét sự ảnh hưởng tiêu cực của COVID-19. Cụ thể, tổng số lao động đăng ký của các doanh nghiệp thành lập mới trong quí 1-2020 là 243.711 lao động, giảm 23,3% so với cùng kỳ năm 2019.

Hùng Lê
Nguồn The Saigon Times