Tỷ phú Nhật đã xây dựng Uniqlo thành đế chế tỷ đô như thế nào?

Giống như nhiều doanh nhân nổi tiếng khác, con đường đến với vinh quang của Tadashi Yanai không phải lúc nào cũng trải hoa hồng.

Vừa có màn ra mắt đầy ấn tượng tại TP HCM, mới đây, hãng thời trang đến từ Nhật Bản Uniqlo lại công bố kế hoạch "tiến quân" ra Hà Nội. Đế chế thời trang lớn thứ 3 thế giới gắn liền với tên tuổi tỷ phú Tadashi Yanai.

Tadashi Yanai - nhà sáng lập tập đoàn Fast Retailing được đánh giá là một trong những doanh nhân thành công nhất Nhật Bản. Ông chính là người đã gây dựng Fast Retailing từ một doanh nghiệp gia đình nhỏ thành hãng bán lẻ thời trang nổi tiếng thế giới. Đóng góp lớn vào thành công của Fast Retailing chính là thương hiệu đang "tung hoành" tại nhiều nước châu Á - Uniqlo.

Đi lên từ những thất bại

Tính đến cuối tháng 10, doanh nhân 70 tuổi Tadashi Yanai - Nhà sáng lập và Chủ tịch Tập đoàn Fast Retailing là người giàu nhất Nhật Bản với khối tài sản 31,6 tỷ USD. Theo xếp hạng của Forbes, Yanai là tỷ phú giàu thứ 27 trên thế giới. Còn tại châu Á, ông đứng sau ông chủ Tencent - tỷ phú Trung Quốc Ma Huateng.

Tadashi Yanai - nhà sáng lập, CEO thương hiệu thời trang Uniqlo.

Tadashi Yanai sinh ra trong một gia đình làm nghề may ở Hiroshima (Nhật Bản). Do đó, ngay từ nhỏ, ông đã tiếp xúc nhiều với vải vóc, kim chỉ và thời trang. Sau khi tốt nghiệp đại học Waseda chuyên ngành kinh tế và khoa học chính trị năm 23 tuổi, ông bắt đầu làm việc trong tiệm may y phục của cha. Đến năm 1984, ông thừa kế công việc kinh doanh gia đình và thành lập Công ty Unique Clothing Warehouse (nơi cung ứng những trang phục độc đáo). Uniqlo ra đời từ sự kết hợp của các chữ này và phát âm tiếng Anh sẽ là "YOU-nee-klo".

Cửa hàng Uniqlo đầu tiên xuất hiện tại Hiroshima. Tuy nhiên, chiến lược sai lầm của Yanai khi mở 3 cửa hàng ở ngoại ô Tokyo đã khiến người tiêu dùng cho rằng Uniqlo là thương hiệu nhà quê. Ba cửa hàng vừa khai trương buộc phải ngừng hoạt động và màn chào sân của thương hiệu này bị đánh giá thất bại. Đến năm 1995, cửa hiệu 3 tầng sang trọng tại Harajuku - một trong những con phố sầm uất nhất tại trung tâm thủ đô Tokyo mới tạo dấu ấn cho Uniqlo trên thị trường.

Chia sẻ với Channel News Asia, vị chủ tịch Fast Retailing nói: “Tôi rất hiểu thế nào là thất bại. Khi mở rộng chi nhánh ra nước ngoài, chúng tôi thất bại tại Anh, rồi sau đó lại thua tại Trung Quốc và Mỹ”.

Thực tế, năm 2001, Uniqlo từng cố gắng chiếm lĩnh thị trường Anh khi mở 21 cửa hàng trong vòng 2 năm. Nhưng chính sự mở rộng quá nhanh mà không thể quản lý tốt đã buộc hãng này đóng cửa 16 cửa hàng sau đó.

Giám đốc điều hành Fast Retailing khi đó cũng thừa nhận họ đã không làm tốt việc thiết lập nhận diện thương hiệu trước khi mở cửa hàng và đã học rất nhiều từ những sai lầm ấy.

Với thị trường Mỹ, đây vẫn là bài toán khó với Uniqlo và tỷ phú Yanai. Không chỉ phải cạnh tranh quyết liệt với những đối thủ nặng ký như Zara (Tây Ban Nha) và H&M (Thụy Điển), thương hiệu Nhật Bản cũng tỏ ra lép vế trước 2 tên tuổi nội địa là Gap và Forever 21.

Năm 2012, Uniqlo từng đặt mục tiêu tham vọng là mở 1.000 cửa hàng tại Mỹ. Nhưng theo tạp chí Forbes, sau khi đóng cửa 6 địa điểm, Uniqlo chỉ còn 47 cửa hàng tại Mỹ tính đến tháng 3/2017 - một con số rất khiêm tốn so với mục tiêu đã đề ra.

Tuy nhiên, đứng lên từ trái đắng thất bại, thương hiệu hiện có trên 1.000 cửa hàng ở nước ngoài và không ngừng tăng trưởng. Là nhà bán lẻ thời trang lớn nhất châu Á nhưng tham vọng của ông chủ Yanai là đưa thương hiệu trở thành số một thế giới, vượt mặt cả H&M và Inditex - công ty đứng sau Zara.

Công thức "chín thất bại, một thành công"

Những năm đầu thập niên 1990, nền kinh tế Nhật đi xuống. Khi đó, những trang phục giá rẻ của Uniqlo nhanh chóng trở nên thịnh hành. Đợt suy thoái diễn ra khoảng một thập kỷ tại xứ sở mặt trời mọc lại trở thành ưu thế cho Uniqlo trong tình cảnh người dân phải cố gắng thắt lưng buộc bụng, cắt giảm tối đa chi phí.

Đến năm 1994, 10 năm kể từ ngày ra đời, Uniqlo mở rộng ra thành 100 cửa hàng. Hầu hết tăng trưởng đến từ các cửa hàng ở vùng ngoại ô Nhật Bản. Đến 1998, công ty trình làng dòng trang phục chất liệu nỉ và ngay lập tức gây bão trên thị trường.

"Tôi có cảm giác mình đã tìm được thêm một mỏ vàng nữa kể từ khi mở cửa hàng đầu tiên năm 1984", Yanai mô tả.

Nhờ hiệu ứng này, thương hiệu càng phổ biến hơn nữa với người dân trong nước. Tuy nhiên, ngay sau đó, công ty gặp khó khăn khi lợi nhuận và doanh số sụt giảm. Họ bắt đầu tổ chức lại bộ máy và phát triển dòng sản phẩm dành cho nữ giới, từ đó lấy lại vị trí trên thị trường. Tiếp đó, thương hiệu cũng bắt đầu tập trung vào những cửa hàng có diện tích lớn hơn.

Uniqlo cũng được biết đến với việc phát minh ra nhiều loại nguyên vật liệu mới như các loại vải giữ ấm Heattech, hay chất vải làm mát để mặc trong mùa hè oi nóng như AIRism. Tính trung bình, cứ mỗi tuần, lại có một cửa hàng của Uniqlo được mở trên thế giới.

Yanai cho biết ông chưa bao giờ nản lòng trước những khó khăn. Triết lý trong cuộc sống của vị doanh nhân sinh năm 1949 là "Chín thất bại, một thành công" và kinh doanh là hành trình tiến tới "huy chương vàng".

“Nếu bạn muốn đi vào kinh doanh, bạn không nên sợ thất bại. Nếu bạn không cố gắng bạn sẽ không thành công”, vị tỷ phú chia sẻ. Cùng chính phương châm này đã từng bước tạo dựng sự chắc chắn cho công ty và biến Uniqlo thành một “đế chế” trong lĩnh vực may mặc tại Nhật Bản.

Bản thân Tadashi Yanai cũng rất ngưỡng mộ nhà sáng lập thương hiệu thời trang Zara Amancio Ortega: “Giống như chúng tôi, họ đã phát triển từ một doanh nghiệp địa phương thành một hiện tượng toàn cầu với các cửa hàng trên toàn thế giới. Zara đã cho chúng ta một ví dụ và chúng ta cần tiếp tục noi gương họ”, ông nói.

Trong khi hãng thời trang Tây Ban Nha chủ trương “sao chép” các xu hướng thời trang trên thế giới thì đội ngũ thiết kế của công ty Nhật Bản lại tập trung vào việc tạo ra những bộ quần áo chất lượng cao và dễ sử dụng.

Đến nay, với tinh thần cạnh tranh không ngừng và chiến lược kinh doanh hiệu quả của ông Tadashi Yanai, Fast Retailing cùng thương hiệu chủ lực Uniqlo liên tục mở rộng ra nhiều thị trường mới, trở thành đế chế thời trang lớn thứ 3 thế giới với doanh thu gần 20 tỷ USD trong năm tài chính 2019. Bên cạnh hơn 2.200 cửa hàng tại 24 thị trường của Uniqlo, Fast Retailing cũng quản lý nhiều thương hiệu khác gồm GU, Theory, Helmut Lang, PLST (Plus T), Comptoir des Cotonniers, Princesse tam.tam và J Brand.

Là tỷ phú giàu nhất Nhật Bản và có tên trong danh sách tỷ phú Forbes, tuy nhiên, ông chủ Uniqlo sống khép kín tại căn nhà ở ngoại ô Tokyo và ít phô trương sự giàu có của mình.

Hiện ông và gia đình sống trong một biệt thự rộng 16.586m² ở khu rừng ngoại ô Tokyo, do ông mua đấu giá 78 triệu USD năm 2001. Theo Business Insider, căn biệt thự này có sân golf, phòng trà và nhà ở cho nhân viên bảo vệ, được định giá khoảng 50 triệu USD năm 2017. Ngoài ra, ông chủ Uniqlo cũng sở hữu một căn nhà 74 triệu USD khác ở Shibuya - khu phố đắt đỏ bậc nhất Nhật Bản và là nơi ở của nhiều lãnh đạo Chính phủ và doanh nghiệp hàng đầu.

Vị tỷ phú này cũng là một golf thủ chuyên nghiệp. Mỗi mùa hè, ông dành 3 tuần chơi golf ở Hawaii, nơi ông sở hữu 2 sân golf có tổng giá trị 74,1 triệu USD.

Năm 2017, tỷ phú Yanai chia sẻ với Nikkei Asian Review rằng sẽ nghỉ hưu khi bước sang tuổi 70. Tuy nhiên đến nay, chưa có thông báo chính thức nào về việc ông sẽ rời vai trò điều hành tập đoàn hay tiết lộ về người kế nhiệm. Hai con trai của ông, Kazumi Yanai và Koji Yanai, đều là phó chủ tịch cấp cao của Fast Retailing trước khi được thăng chức lên hội đồng quản trị vào tháng 10/2018. Tại thời điểm bổ nhiệm, ông khẳng định điều này không đồng nghĩa với việc 1 trong 2 người sẽ là Chủ tịch tương lai của Fast Retailing.

Nha Trang
Nguồn Diễn đàn Doanh nghiệp