Thị trường bán lẻ: Khúc dạo đầu của cạnh tranh

Người đến, kẻ đi kể lại câu chuyện đằng sau sự cạnh tranh khốc liệt của các doanh nghiệp bán lẻ.

Triển vọng của thị trường bán lẻ trong 6 tháng cuối năm, một bức tranh khả quan với sự phát triển trên nhiều mặt: Số lượng mặt bằng bán lẻ, quy mô của các dự án đi vào thị trường và địa bàn, bao gồm các địa phương, đô thị xung quanh các trung tâm kinh tế văn hóa của cả nước.

Điểm yếu thị trường

Nghiên cứu mới nhất của Savills Việt Nam, cho thấy, thị trường bán lẻ đang là môi trường phát triển thuận lợi của các mô hình bán lẻ hiện đại, với thế mạnh tiện lợi và ngày càng tích hợp nhiều hơn các điểm mạnh của mô hình truyền thống, đem đến một điểm đến chứ không chỉ là một trải nghiệm mua sắm.

Tại thị trường Hà Nội, tổng nguồn cung diện tích mặt bằng bán lẻ hiện đã lên tới trên 1,5 triệu m2 sàn, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong 2 năm trở lại đây, số lượng trung tâm thương mại liên tục gia tăng; những khu vực trước đây thiếu mặt bằng bán lẻ thì nay cũng đã có những dự án phục vụ nhu cầu cho người dân về mua sắm và vui chơi giải trí. Khu vực phía Tây Hà Nội là một ví dụ.

Trong khi đó, tại thị trường TP.HCM, tổng nguồn cung diện tích mặt bằng bán lẻ cũng đã đạt khoảng 1,4 triệu m2 sàn, tăng 13% so Q2/2018. Thị trường đang ghi nhận sự phát triển mạnh của các mô hình bán lẻ hiện đại như cửa hàng tiện lợi, siêu thị, trung tâm thương mại thay vì các mô hình truyền thống như chợ và bách hóa.

So sánh với các thị trường trong khu vực, Hà Nội & TP.HCM hiện đang có tỷ lệ diện tích bán lẻ trên đầu người thấp, cho thấy nhiều dư địa phát triển.

Tuy nhiên, việc chưa có quy hoạch tổng thể rõ ràng đang là điểm yếu của thị trường bán lẻ VN, làm chặn đà thay đổi cục diện đầu tư, thói quen mua sắm tại một số địa phương, khu vực mà việc quy hoạch này hiện đang diễn ra một cách thụ động.

Chưa hết, chi phí đất cao tại các khu đô thị lớn, đòi hỏi nhiều vốn đầu tư ban đầu và thu hồi vốn chậm hơn các sản phẩm BĐS khác như nhà ở.

Ngoài ra, thị trường bán lẻ Việt Nam chưa thực sự có lợi thế cạnh tranh với các thị trường ở quốc gia khác đối với các mặt hàng cao cấp, bởi tỷ trọng người mua mặt hàng này nhỏ và họ sẵn sàng mua sản phẩm cao cấp tại nước ngoài.

Đến và đi của những tên tuổi

Thị trường trong nửa đầu năm 2019 đã chứng kiến một số doanh nghiệp bán lẻ trong nước đã phát triển lớn mạnh và thành công, như Vingroup, Saigon co-op, nhưng cũng chứng kiến sự đến và đi của nhiều tên tuổi bán lẻ.

Cạnh tranh khốc liệt đã khiến hàng loạt tên tuổi như Trần Anh, Shop & Go, Fivimart, Giant và mới nhất Auchan bị loại khỏi thị trường.

“Câu chuyện thành bại của một doanh nghiệp bán lẻ có lẽ nằm ở chiến lược kinh doanh, bên cạnh đó là tích hợp công nghệ để phù hợp với thói quen tiêu dùng hiện đại”, Giám đốc Nghiên cứu & Tư vấn, Savills Hà Nội, bà Đỗ Thị Thu Hằng, nhận định.

“Sự cạnh tranh của thị trường bán lẻ mới đang chỉ bắt đầu”, bà Hằng nói và dẫn chứng, việc các doanh nghiệp lớn như Vingroup và Saigon co-op trong thời gian qua mở rộng kinh doanh về nhiều các tỉnh thành lớn và thâu tóm các thương hiệu nhỏ lẻ.

Đến nay, các chuỗi bán lẻ nước ngoài, với mô hình hiện đại, tân tiến và đã được minh chứng trên thế giới, bên cạnh tiềm lực tài chính có lợi thế cạnh tranh hơn các doanh nghiệp Việt trong mảng phát triển trung tâm thương mại. Nhưng cạnh đó, các doanh nghiệp Việt cũng đang cho thấy sức mạnh trong lĩnh vực cửa hàng tiện ích với mạng lưới rộng khắp.

Thị trường cũng không loại bỏ hướng đi tích hợp hệ sinh thái bán lẻ hoặc kết hợp giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài để đa dạng hóa sự phát triển, tận dụng thế mạnh của cả 2 bên hướng tới cung cấp nhiều trải nghiệm, sản phẩm tốt, tiện lợi, giá cả phù hợp cho người tiêu dùng.

“Tới đây, sự cạnh tranh dự kiến sẽ còn khốc liệt hơn”, Giám đốc Nghiên cứu & Tư vấn, Savills Hà Nội dự báo.

Theo bà Hằng, sau một thời gian dài tìm hiểu và thử nghiệm tại thị trường VN, các doanh nghiệp ngoại đã dần nắm bắt được thị hiếu và thói quen tiêu dùng của người Việt, từ đó đưa ra những chiến lược kinh doanh và kỳ vọng phù hợp, sẵn sàng cạnh tranh với các doanh nghiệp Việt.

Những thương hiệu đang có kế hoạch và chiến lược phát triển lớn mạnh, bà Hằng kể đến Aeon, Lotte và sắp tới là các thương hiệu như CJ và Emart của Hàn Quốc.

Vân Nguyễn
Nguồn Nhịp cầu Đầu tư