Thay đổi khi đang dẫn đầu cuộc chơi

Thay đổi trong doanh nghiệp là chuyện cần phải làm đối với bất kỳ người lãnh đạo nào. Nhưng lúc nào cần nghĩ đến việc thay đổi để không bị xem là quá muộn và thay đổi cái gì để đem lại sự phát triển cho doanh nghiệp?

Scott Anthony, tác giả quyển Tái Tạo Kép (Dual Transformation) khuyên hãy thay đổi ngay thời điểm họ đang dẫn đầu cuộc chơi và phải thay đổi kép.

Một trong câu than vãn thường nghe nhất từ các lãnh đạo doanh nghiệp, đại khái như “không lâu sau khi tôi vừa ổn định xong phòng ban này thì phòng ban khác lại nảy sinh vấn đề.” Sự thay đổi liên tục trong doanh nghiệp cũng như trong cuộc sống khiến chúng ta thường chỉ bắt tay giải quyết vấn đề nhiều hơn là nghĩ ra cách để vượt lên phía trước.

“Lãnh đạo phải đồng thời tái định vị lãnh vực kinh doanh cốt lõi của doanh nghiệp và dẫn dắt một nhóm chuyên biệt để tạo ra cái mới,” Scott Anthony nói. Ông gọi quá trình này là “Tái Tạo Kép” – tên của quyển sách mà ông cùng đứng tên tác giả với Clark Gilbert – CEO của Deseret News Publishing - và Mark Johnson – đồng sáng lập Innosight. Scott đã đưa ra bốn chiến lược để thực hiện tái tạo kép.

Chú ý chọn vị trí đúng để quan sát

“Chúng ta có thể trải nghiệm tương lai từ hôm nay nếu đứng đúng vị trí”, Scott nói. Và vị trí đúng chính là những chỗ ngách của thị trường, những khu vực mà mô hình kinh doanh truyền thống chưa chạm đến.

Scott có một ghế trong ban giám đốc của Mediacorp, một công ty truyền thông lớn nhất Singapore. Mediacorp kiếm tiền từ việc sản xuất các kênh truyền hình, được đánh giá là cách kinh doanh an toàn trong ngành truyền thông. Nhưng Scott không nghĩ vậy.

“Tôi có bốn đứa con và khi tôi quan sát cách chúng xem video hằng ngày tôi biết ngành kinh doanh cốt lõi của Mediacorp đang chết dần,” Scott giải thích. “Đứa con gái 10 tuổi, Holly, chưa bao giờ xem truyền hình chính thống mà hay xem YouTube của Dan TDM – một game thủ người Anh – chơi những trò như Minecraft. Tôi thì xem những thứ đó là ‘vớ vẩn’ nhưng Holly và đám bạn thì chết mê chết mệt. Dan TDM có 20 triệu người đăng ký theo dõi trên YouTube và theo một khảo sát đáng tin cậy, Dan kiếm mấy triệu bảng Anh mỗi năm.”

Theo Scott, đó chính là tương lai của ngành truyền hình. Nếu chọn đứng vị trí của Holly, chúng ta sẽ khám phá những hành vi mới. Càng chọn đúng vị trí, chúng ta càng nhìn thấy dấu hiệu của sự thay đổi càng sớm. Cũng chính vì lý do này, Mediacorp đã chuyển hướng sang digital và đầu tư mạnh vào nền tảng Toggle.

Thay đổi cách tiếp cận vấn đề

Những lời dạy từ các trường kinh doanh trước đây cho rằng vấn đề có thể được giải quyết bằng qui trình khắt khe. Trước tiên, thu thập dữ liệu về vấn đề đó, sau đó phân tích, rồi đưa ra quyết định, cuối cùng là thực thi quyết định. Nếu kết quả thu được lệch khỏi những gì mong muốn, thường chúng ta sẽ hủy kết quả đó và điều chỉnh đầu vào để được kết quả mong đợi.

Nhưng Scott nhận định trong một thế giới mới với sự thay đổi dồn dập hiện tại, cách tiếp cận này không còn tác dụng nữa. Ngược lại, những kết quả “trệch hướng” mới chính là những cánh cửa hé mở sự thật. Theo ông, một kết quả không mong muốn chính là điểm khởi đầu cho câu hỏi: “Tôi rút ra được kết luận gì từ điều trệch hướng này? Tôi có thể làm khác đi hay không?”

Trong quyển Tái Tạo Kép, Scott đề cập cụ thể các bước để doanh nghiệp thay đổi thông qua các câu chuyện cụ thể ở một số công ty mà ông có nghiên cứu.

Hãy nhận biết sớm các dấu hiệu của sự thay đổi

Một kết quả không mong muốn chính là điểm khởi đầu cho câu hỏi: “Tôi rút ra được kết luận gì từ điều trệch hướng này? Tôi có thể làm khác đi hay không?”

Nếu dựa vào dữ liệu có được để nhận biết sự thay đổi thì đã quá muộn vì lúc đó sự thay đổi đã diễn ra. Đó là một thách thức lớn, vậy làm cách nào bây giờ? Scott đưa ra ba dấu hiệu sớm ông cho là đáng quan tâm.

Thứ nhất, sự bồn chồn hay không hài lòng của khách hàng. Điều đó chứng tỏ có thứ khác làm khách hàng hài lòng hơn sản phẩm/dịch vụ của mình. Đó chính là một lỗ hổng cần được lấp đầy.

Thứ hai, bất cứ khi nào thấy đối thủ cạnh tranh làm điều gì khác lạ, hãy chý ý cho kỹ. “Một người đang dẫn đầu thị trường hay đánh giá thấp những người xung quanh và thường nói… ‘đó chỉ là kẻ tầm thường, không làm nên trò trống gì đâu’ và chúng ta mới là người dẫn đầu,” Scott giải thích, “Ngay tại thời điểm đó, nhận định này có thể đúng, nhưng cũng có thể đó là sự ra đời của một thứ mới mẻ sẽ làm thay đổi mọi thứ. Vì vậy, đừng ngồi yên.”

Cuối cùng, hãy nhìn vào báo cáo tài chính, nếu “tăng trưởng doanh thu bắt đầu chậm và lợi nhuận bắt đầu tăng”, đó là lúc đường ray dưới chân chúng ta đang chuyển hướng.

Đủ ý chí

Chỉ có thể trải qua nhiều cuộc thay đổi sống còn nếu người lãnh đạo đủ ý chí. Tất nhiên, đối với từng người khác nhau từ “đủ ý chí” sẽ có nghĩa khác nhau. Đối với tác giả Scott Anthony của Tái Tạo Kép, điều này có nghĩa là phải duy trì những mối quan hệ giữa gia đình và công việc, đồng thời dành thời gian để tìm động lực mới và dấn thân vào những trải nghiệm mới.

Thay đổi là một điều khó tránh khỏi. Hãy chú ý xem xét để tìm kiếm cơ hội trong đó hơn là trở thành nạn nhân của sự thay đổi.

Vũ Lương
Nguồn Forbes Vietnam