Tại sao các báo lại dựng ‘bức tường phí online’?
Những bức tường phí (paywall) đang được dựng lên tại nhiều trang web tin tức gần đây, trong bối cảnh các nhà xuất bản tìm cách tạo nguồn thu nhập ổn định mới, tách biệt khỏi quảng cáo trực tuyến, nơi Facebook và Google đang chiếm thị phần lớn.
Mặt khác, các nhà xuất bản tin tức phụ thuộc vào quảng cáo hiển thị (display ads) kỹ thuật số đang chiến đấu chống lại các ứng dụng chặn quảng cáo bằng những bức tường phí thanh toán vi mô, trong cuộc vật lộn nhằm giữ chân các nhà quảng cáo, đồng thời duy trì các trang web của họ luôn miễn phí, mở cửa với độc giả.
Gần đây nhất, hãng tin Bloomberg của Mỹ đã trở thành nhà xuất bản lớn tiếp theo tiến hành thu phí, mở rộng bức tường phí từ Businessweek ra toàn trang Bloomberg.com.
Điều này có nghĩa là các độc giả sẽ được đọc 10 tin miễn phí cùng 30 phút xem livestream từ kênh Bloomberg TV trước khi được gợi ý đăng ký đọc tiếp các nội dung mới với mức phí từ 34,99 USD một tháng.
Trong kỷ nguyên của Netflix và Spotify, mọi người đang dần quen với việc phải trả tiền cho các nội dung sáng tạo.
Tổng biên tập John Micklethwait của Bloomberg cho biết lý do của sự chuyển dịch sang mô hình thu phí. Ông viết trong một bình luận như sau: “Không nhà cung cấp tin tức nào duy trì được nguồn lợi nhuận tốt từ quảng cáo, bất kể nền tảng độc giả của họ có lớn thế nào. Nhưng vẫn còn đó một nguồn thu tích cực: Người tiêu dùng sẽ trả tiền. Trở về giai đoạn 2006 và trước đó, họ đã quen với việc đọc các trang web miễn phí, chỉ trừ một vài ngoại lệ (như trang Economist đã thu phí từ lâu). Nhưng trong kỷ nguyên của Netflix và Spotify, mọi người đang dần quen với việc phải trả tiền cho các nội dung sáng tạo. Họ đang sống trong một nền kinh tế tri thức, nơi những ý tưởng và thông tin mang trong mình giá trị và mức giá của tin tức vẫn còn tương đối rẻ.”
Tổng chi tiêu quảng cáo ở Anh đã tăng 4,6% để đạt mức kỷ lục là 22,2 tỷ bảng Anh hồi năm ngoái, nhưng miếng bánh của ngành công nghiệp báo chí lại đang nhỏ dần đi. Hiện nay, Google đang chiếm thị phần lớn nhất, theo sau đó là Facebook.
Theo báo cáo của WAN-IFRA, các nhà xuất bản tin tức chỉ nhận được 0,29 USD cho mỗi dollar mà nhà quảng cáo bỏ ra vào thị trường.
Báo cáo của Hiệp hội Quảng cáo cho thấy tổng giá trị quảng cáo trên internet ở Anh đã đạt 11,5 tỷ bảng trong năm 2017.
Trong đó, quảng cáo tìm kiếm chiếm 8,4 tỷ bảng, quảng cáo hiển thị chiếm 3,95 tỷ bảng, theo số liệu bổ sung từ Cục Quảng cáo trên Internet của Anh.
Trong bối cảnh Google chiếm 90% quảng cáo tìm kiếm ở Anh, dự kiến công ty này có thể kiếm được ít nhất 5 tỷ bảng tiền quảng cáo chỉ tính riêng tại Anh. Xét về mảng quảng cáo hiển thị trực tuyến ở Anh, Facebook được cho là đối thủ đáng gờm nhất với doanh thu trên 1 tỷ bảng.
Trong bối cảnh như vậy, các hãng tin đang phải vật lộn để tạo ra một nguồn thu nhập khả dĩ hơn từ quảng cáo trực tuyến. Mục tiêu này cũng được đề ra trước sự suy giảm doanh thu từ các quầy bán báo và quảng cáo trên báo in.
Một năm trước, Press Gazette đã khởi động chiến dịch Duopoly (Lưỡng độc quyền), cảnh báo rằng sự thống trị của Google và Facebook trên thị trường quảng cáo đang đẩy các nhà xuất bản tin tức vào cảnh phá sản, một xu hướng đang diễn ra.
Quyết định rút về đằng sau một bức tường phí của Bloomberg tháng này tương tự như động thái hồi tháng Tư của Vanity Fair, tờ tạp chí chuyên đưa tin tức về người nổi tiếng và lối sống.
Tổng biên tập Vanity Fair Radhika Jones nói với các độc giả rằng sự gắn bó của họ “cho phép chúng tôi đầu tư vào phóng sự, bài viết, hình ảnh và video, mở rộng đến những lĩnh vực mới và những nền tảng mới.
Thuộc sở hữu của gã khổng lồ Conde Nast, Vanity Fair cho độc giả đọc miễn phí 4 tin mỗi tháng trước khi họ phải trả tiền để đọc thêm. Tổng biên tập Vanity Fair Radhika Jones nói với các độc giả rằng sự gắn bó của họ “cho phép chúng tôi đầu tư vào phóng sự, bài viết, hình ảnh và video, mở rộng đến những lĩnh vực mới và những nền tảng mới.”
Vào đầu năm nay, tạp chí công nghệ Wired cũng đã bắt đầu tính phí cho các nội dung trực tuyến. Năm nay đánh dấu lễ kỷ niệm lần thứ 25 của tờ tạp chí dưới thời biên tập viên sáng lập là Louis Rossetto.
Wired đang tính phí 10 USD một năm cho độc giả tiếp cận tờ tạp chí dưới dạng bản in và bản kỹ thuật số. Trong một bài đăng giải thích cho quyết định này, Wired cho hay: “Suốt gần trọn lịch sử tồn tại, mô hình kinh doanh của chúng tôi chủ yếu được xây dựng trên quảng cáo. Nhiều nhà quảng cáo rất muốn kết nối với các độc giả tinh tế của chúng tôi, và Wired vẫn là cách tốt nhất để tiếp cận họ.”
Theo báo cáo Nội dung số 2018, các nền tảng gồm YouTube, Facebook, Twitter và Snapchat đang thống trị lĩnh vực quảng cáo số tại Mỹ.
“Nhưng trong những năm gần đây, ngành công nghiệp này đã gặp phải những biến động và hỗn loạn, tỏ ra không đáng tin cậy để chúng tôi đặt trọn việc kinh doanh vào đó.” Tờ tạp chí nói thêm rằng bức tường phí chỉ giúp họ nâng cao chất lượng phục vụ độc giả.
Trong 11 thương hiệu báo chí thương mại quốc gia lớn ở Anh, chỉ có 3 tờ báo dùng mô hình thu phí đọc trực tuyến là Times, Telegraph và Financial Times. Đa số còn lại đều cho phép truy cập miễn phí, và phụ thuộc vào sự kết hợp giữa quảng cáo (quảng cáo hiển thị, nội dung được tài trợ), thương mại điện tử - và, trong trường hợp của tờ Guardian, các khoản quyên góp ủng hộ - để tạo thu nhập và hỗ trợ hoạt động báo chí của họ.
Nhưng các bức tường phí cũng đang xuất hiện nhằm chống lại sự trỗi dậy của phần mềm chặn quảng cáo, nhằm bảo vệ nguồn doanh thu được tạo ra từ quảng cáo hiển thị trên nhiều trang web tin tức.
Tháng 11 năm ngoái, trang tin tức tài chính Business Insider đã khởi động một bức tường phí yêu cầu độc giả dùng phần mềm chặn quảng cáo trả phí để gỡ quảng cáo hoặc cho trang web này vào danh sách trắng (và nhìn thấy quảng cáo) nhằm tiếp cận các nội dung.
Các bức tường phí cũng đang xuất hiện nhằm chống lại sự trỗi dậy của phần mềm chặn quảng cáo và bảo vệ nguồn doanh thu.
Cũng như trong nhiều trường hợp khác, hiện ra trước mắt độc giả là một màn hình đóng băng màu trắng và lựa chọn “cho phép chạy quảng cáo” hoặc mua một “tấm vé gỡ quảng cáo.”
Nhấp vào lựa chọn sau, độc giả sẽ được đưa đến với hệ thống Contributor của Google, một dạng ví điện tử mà họ có thể nạp tiền vào bất kỳ lúc nào.
Một trang không có quảng cáo trên Business Insider có giá 0,04 bảng Anh, và 1 bảng Anh sẽ mua được quyền tiếp cận 25 trang mà không gặp quảng cáo. Google khẳng định một “phần nhỏ” trong số này thuộc về Google cho việc chạy dịch vụ Contributor, số còn lại thuộc về trang tin tức.
Hãng tin kinh doanh City AM hiện đang buộc những người dùng chặn quảng cáo phải liệt trang web của họ vào danh sách trắng hoặc trả một khoản phí nhỏ để truy cập - lên đến 50 xu một ngày trong trường hợp của City AM - sau khi cài đặt phần mềm từ Jamatto.
Một bức tường phí thanh toán vi mô cũng đang được trang web tán gẫu Popbitch sử dụng. Người dùng sẽ phải trả 10 xu cho các tin tức tuyển chọn, và số tiền này có thể đạt tới 30 xu mỗi tuần. Một khi đạt đến mức này, họ sẽ có toàn quyền truy cập vào trang web trong tuần đó.
Khi khởi động bức tường phí hồi tháng Giêng, Popbitch cho biết: “Sau nhiều thập kỷ cố gắng kiếm tiền từ mảng kỹ thuật số, ngành công nghiệp truyền thông vẫn không thực sự hiểu được mình đang làm gì trên trực tuyến. Vì thế chúng tôi sẽ thử một điều gì đó mới.”
Hiện báo chí địa phương và khu vực cũng đang có những động thái nhằm ngăn chặn ứng dụng chặn quảng cáo bằng cách sử dụng mô hình đăng ký miễn phí.
Báo cáo của WAN-IFRA cho thấy, tỷ lệ lớn doanh thu từ quảng cáo trực tuyến tại Mỹ đổ hết vào túi các ông lớn Google và Facebook.
Trong tháng này, tờ Yorkshire Post - thuộc sở hữu của Johnston Press - đã đề nghị độc giả đăng ký thì mới được tiếp tục đọc các nội dung trực tuyến của mình.
Kết luận lại là độc giả có trải nghiệm trang web được cải thiện hơn, và tờ báo có khả năng củng cố mối quan hệ giữa các nhà quảng cáo và các khách hàng tiềm năng bằng cách ngăn ứng dụng chặn quảng cáo.
Trong một bức thư gửi độc giả, Tổng biên tập James Mitchinson viết: “Báo chí chất lượng cao sinh ra từ một cơ quan có bề dày lịch sử từ năm 1974 đòi hỏi nhiều chi phí.”
“Để bảo đảm tờ Yorkshire Post có thể tiếp tục bảo vệ và tăng cường sức mạnh cho nước Anh thêm 264 năm nữa, chúng tôi cần các độc giả của mình đăng ký theo dõi có trả phí và/hoặc mua báo của chúng tôi, và/hoặc đăng ký trả tiền đọc báo điện tử của chúng tôi, và/hoặc chào đón các nhà quảng cáo đáng quý của chúng tôi vào nhà của các bạn, qua mạng Internet và trên điện thoại di động.”
Tờ Hackney Gazette của Archant cũng đã lập một bức tường phí nhằm khuyến khích những độc giả chặn quảng cáo đưa trang web vào danh sách trắng hoặc trả 99 xu một ngày để truy cập không gặp quảng cáo.
“Để bảo đảm tờ Yorkshire Post có thể tiếp tục bảo vệ và tăng cường sức mạnh cho nước Anh thêm 264 năm nữa, chúng tôi cần các độc giả của mình đăng ký theo dõi có trả phí.”
Giám đốc nội dung của Archant kiêm biên tập viên của The New European, Matt Kelly, chia sẻ với Press Gazette: “Tại một thời điểm nào đó, bạn cần phải dừng lại và nói rằng đây là nội dung chất lượng cao, đắt tiền và tốt cho cộng đồng - bạn phải thực sự cảm thấy như mình đang có một sự đóng góp, ngay cả nếu điều đó không phải là tắt những quảng cáo mà chúng tôi dựa vào đó để duy trì mô hình kinh doanh.”
Ông nói rằng nhóm xuất bản, bao gồm nhiều tờ báo địa phương như Easter Daily Press ở Norfolk, vẫn đang rất “cởi mở” với chiến lược thu phí tin tức trực tuyến.
Thành công của việc chống lại ứng dụng chặn quảng cáo của bức tường phí phần nào phụ thuộc vào việc các trang web bảo đảm các quảng cáo hiển thị của họ không quá phô trương và gây phiền phức cho độc giả - lý do khiến họ dùng phần mềm chặn quảng cáo - khiến họ buộc phải bỏ truy cập cả trang web.
Kelly nói thêm: “Ngành công nghiệp quảng cáo đã không làm tốt việc tạo ra những trải nghiệm quảng cáo thu hút, nhưng chẳng có lý do gì để quảng cáo không thể trở thành một dạng nội dung thực sự cuốn hút”.
Mai Nguyễn / PressGazette
Nguồn VietnamPlus