Bí quyết thành công của Tân Hiệp Phát - gia tộc doanh nhân tỷ đô
Gần đây, trong các bài phân tích của mình, nhiều kênh truyền hình châu Á đã đề cập tới câu chuyện về Tập đoàn Tân Hiệp Phát, một trong số ít thương hiệu nước giải khát Việt Nam có sản phẩm được xuất khẩu và tiêu thụ tại nhiều quốc gia trên thế giới.
Theo Asia Times thì tập đoàn này hoạt đông theo mô hình doanh nghiệp gia đình và cho đến nay vẫn là một doanh nghiệp gia đình kinh doanh hiệu quả và thành công tại Việt Nam. Tân Hiệp Phát đã ghi dấu sự phát triển vượt bậc của một thương hiệu Việt vươn tầm ra thế giới.
Vượt qua thử thách, khó khăn thuở ban đầu
Đã có nhiều nghiên cứu, phân tích về sự thành công của Tập đoàn Tân Hiệp Phát, thế nhưng chưa nhiều người biết đến sự nỗ lực của những con người trong cùng một gia đình, với tinh thần không gì là không thể trong hành trình phát triển các sản phẩm đồ uống tốt cho sức khỏe đạt tiêu chuẩn quốc tế. Được thành lập từ năm 1994, khởi nghiệp từ một phân xưởng sản xuất nhỏ chỉ với vài chục nhân viên, Tân Hiệp Phát đã đặt những bước chân đầu tiên vào lĩnh vực sản xuất đồ uống. Ra đời tại thời điểm đất nước mở cửa hội nhập là cơ hội nhưng cũng là thách thức lớn đối với Tân Hiệp Phát.
Tân Hiệp Phát khởi nghiệp với sản phẩm đồ uống làm từ trà xanh, một sản phẩm nói khó không khó, nói dễ càng không dễ khi người Việt có nhu cầu uống trà, nhưng đã quen với trà miễn phí hoặc tự pha. Bà Trần Uyên Phương, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Tân Hiệp Phát chia sẻ rằng, vào thời điểm đó có rất nhiều ý kiến nói rằng ý tưởng phát triển sản phẩm đồ uống từ trà xanh cách đây 20 năm sẽ không khả thi, bởi ở Việt Nam, trà là miễn phí. Nhiều doanh nghiệp cũng đã từng thất bại trong lĩnh vực này.
Vượt qua định kiến ban đầu, Tân Hiệp Phát đã tập trung đầu tư vào ngành giải khát mới mẻ. Tân Hiệp Phát khá táo bạo khi đầu tư lắp ráp dây chuyền sản xuất nước giải khát công nghệ Aseptic vô trùng đầu tiên ở Đông Nam Á, xây nhà máy sản xuất chai nhựa cho sản phẩm. Công nghệ Aseptic là một phức hợp các dây chuyền kết nối chặt chẽ với nhau, để cho ra đời một sản phẩm trên nền tảng công nghệ Aseptic có thể tóm lược qua các công đoạn gồm: trích ly nguyên liệu, lọc ly tâm siêu tốc, phối trộn, tiệt trùng UHT, chiết rót – đóng nắp và đóng gói sản phẩm. Trong đó, giá trị mà Aseptic tạo ra hoàn toàn vượt trội so với công nghệ khác. Các dưỡng chất từ nguyên liệu tự nhiên sẽ được chuyển hóa tối ưu sang sản phẩm nhờ hệ thống chiết xuất hiện đại với các quy chuẩn ngặt nghèo về thời gian, nhiệt độ, chất lượng nước.
“Ngay khi tiếp cận với dây chuyền Aseptic, tôi đã quyết tâm phải đưa công nghệ này về Việt Nam dù chi phí cao đến mấy để người tiêu dùng (NTD) trong nước có cơ hội sử dụng những sản phẩm tốt nhất mà nó tạo ra”. Đó là lời khẳng định của ông Trần Quí Thanh, người sáng lập, Tổng Giám đốc Tập đoàn Tân Hiệp Phát trước câu hỏi vì sao ông “dám” bỏ tới 300 triệu USD để đầu tư hệ thống dây chuyền công nghệ Aseptic vào sản xuất.
Ông Trần Quí Thanh – Tổng Giám đốc Tập đoàn Tân Hiệp Phát (giữa).
Thị trường nước giải khát vốn luôn cạnh tranh gay gắt từ thị phần, tiềm lực tài chính đến nguồn nhân lực và đặc biệt là công nghệ sản xuất, bởi nó tác động lớn tới hoạt động của mỗi doanh nghiệp. Công nghệ sẽ tạo ra giá trị khác biệt cho mỗi sản phẩm, tại một số quốc gia trên thế giới, NTD sẵn sàng chi ra số tiền cao hơn 10% để sử dụng những sản phẩm được sản xuất trên dây chuyền Aseptic. Những quyết định táo bạo với tầm nhìn xa của Tân Hiệp Phát - môt doanh nghiệp gia đình từ thuở ban đầu, cho đến hiện tại vẫn là hướng đi đúng, sự lựa chọn đúng. Cùng với đó, quyết tâm tạo ra nền tảng công nghệ dây chuyền sản xuất hiện đại nhất, tạo ra sản phẩm chất lượng tốt nhất vì sức khỏe người tiêu dùng đã làm nên thành công của gia tộc doanh nhân Tân Hiệp Phát.
Kinh nghiệm quản trị doanh nghiệp gia đình
Mô hình công ty gia đình là mô hình kinh doanh lâu đời và phổ biến trên thế giới. Khoảng 70 năm trước, ở các nước Châu Âu mô hình doanh nghiệp gia đình đã phát triển. Những tập đoàn danh tiếng như Ford, Volkswagen, Toyota, Samsung, SoftBank… đều có xuất phát điểm là các công ty gia đình. Theo báo cáo đánh giá trên toàn thế giới, doanh thu, lợi nhuận, tăng trưởng của doanh nghiệp gia đình tốt hơn doanh nghiệp khác 10%.
Tại Việt Nam, sự hiện hữu của các doanh nghiệp gia đình nhiều hơn khi kinh tế tư nhân được “cởi trói” sau công cuộc đổi mới năm 1986. Hiện nay, các công ty phát triển theo hình thức gia đình không phải là điều quá mới mẻ. Tuy vậy, các công ty gia đình giữ được sự phát triển vững mạnh là rất khó. Tân Hiệp Phát là một trong số đó.
Vừa qua, tại sự kiện “Ngày hội kết nối giao thương” do Tập đoàn Tân Hiệp phát tổ chức với sự tham dự của hàng trăm doanh nghiệp, Ban Lãnh đạo tập đoàn đã thẳng thắn chia sẻ kinh nghiệm quản trị điều hành doanh nghiệp gia đình để đat được hiệu quả tối ưu.
Bà Trần Uyên Phương – Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Tân Hiệp Phát nhận định: “Tại doanh nghiệp gia đình luôn tồn tại song hành giữa quyền sở hữu và tinh thần làm chủ. Để quản trị tốt, các doanh nghiệp gia đình cần kết hợp giữa chuyên nghiệp hóa với chủ nghĩa gia đình; văn hóa làm việc nhóm, sự trung thành, dũng cảm của nhân viên. Trong doanh nghiệp gia đình, lỗi lầm thì được tha thứ nhưng vi phạm đạo đức thì không được tha thứ” Bà Trần Uyên Phương chia sẻ.
Theo bà thừa kế là trách nhiệm của thế hệ tiếp theo, nhiệm vụ làm sao các tài sản của thế hệ thứ nhất chuyển giao cho thế hệ thứ ba có cộng lãi. Chứ không phải kế thừa là xài cho hết số tiền truyền lại. Để doanh nghiệp gia đình phát triển bền vững cần thiết phải gia đình hóa doanh nghiệp, chuyên nghiệp hóa gia đình.
Bà Trần Uyên Phương (áo dài đen) – Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Tân Hiệp Phát trong một tiết mục biểu diễn nhân 23 năm ngày thành lập tập đoàn Tân Hiệp Phát.
Đồng quan điểm, bà Phạm Thị Nụ - Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn THP (mẹ của doanh nhân Trần Uyên Phương) chia sẻ, tại THP sếp Thanh (Dr. Thanh) rất khó tính đối với các nhân viên. Đặc biệt là đối với các con, ông luôn mong muốn các con không ỷ lại, nỗ lực trưởng thành giỏi giang hơn mỗi ngày. Bà Nụ khẳng định, làm doanh nghiệp gia đình không thể đội hai mũ, phải rạch ròi giữa vị trí làm vợ, chồng và mối quan hệ sếp, nhân viên. Để có được những vị trí lãnh đạo trong công ty, bà Nụ và các con đã phải chứng minh, thuyết phục “sếp Thanh” bằng năng lực chứ không dựa trên mối quan hệ gia đình.
Thế hệ thứ nhất và thế hệ thứ hai của gia tộc doanh nhân
Về quan điểm đào tạo thế hệ thừa kế Tập đoàn Tân Hiệp Phát, ông Trần Quí Thanh chia sẻ: “Quan điểm của tôi là cần cho con biết giá trị sự đúng, không đúng, giữa thưởng và phạt. Thương con muốn con là tương lai của mình thì phải đào tạo, phát triển và rèn rũa để con trưởng thành, thế hệ sau giỏi hơn thế hệ trước. Qua nhiều giai đoạn để xây dựng lực lượng kế thừa”.
Ái nữ thứ hai của “Nhà Dr. Thanh”, nữ doanh nhân Trần Ngọc Bích (em gái Trần Uyên Phương) chia sẻ rằng, trong bộ máy làm việc của một công ty, mỗi người sẽ có trách nhiệm quyền hạn đi chung với kết quả đạt được. Nếu người thân nằm trong ban quản trị mà không bàn giao ra kết quả thì cách duy nhất là xử phạt. Ban lãnh đạo công ty phải tạo ra những kết quả thuyết phục thì mới tương xứng với tầm của mình. “Tôi và chị Phương lúc còn đi học bên Thụy Sĩ, có đến thăm một tập đoàn lớn. Ở doanh nghiệp này, lãnh đạo đang vận hành công ty không phải con ruột, người thân của Chủ tịch công ty” Bà Bích nói.
Chân dung gia tộc doanh nhân – ông Trần Quí Thanh và 2 ái nữ: bà Trần Ngọc Bích (đầu tiên từ trái sang) và bà Trần Uyên Phương (thứ 2 từ phải sang).
Giải đáp câu hỏi của một doanh nhân hỏi về quá trình làm việc với người ba cũng là người sếp, thế hệ thứ nhất với thế hệ thứ hai, tại sự kiện ngày hội kết nối giao thương, nữ doanh nhân Trần Ngọc Bích (em gái Trần Uyên Phương) cho biết: “Bích làm việc với sếp Thanh về góc độ nhân lực, tài chính, Bích biết rõ trong công ty chỉ có một người làm chủ, ra quyết định. Bích thấy không có vấn đề gì về thế hệ thứ nhất, thứ hai. Bích xác định việc mình phải làm gì để tốt cho công ty”. Theo bà Bích, năm 2009, Tân Hiệp Phát ở mức độ tăng trưởng rất cao, lúc này, mối quan hệ gia đình cũng bị ảnh hưởng. Các thành viên đã ngồi lại, lắng nghe nhau chia sẻ, cùng xây dựng nên bộ giá trị chung. Ở đó, mỗi người đều cam kết giá trị trên tinh thần tự nguyện, thoải mái. Chúng tôi thường xuyên soi chiếu việc làm vào những giá trị cam kết”.
Tân Hiệp Phát vừa kỷ niệm 23 năm thành lập, một quãng thời gian đủ dài để trưởng thành và phát triển. Đúng như tuổi 23 thanh xuân và tràn đầy năng lượng sống, gia tộc doanh nhân Tận Hiệp Phát đã không chỉ khẳng định vị trí thương hiệu quốc gia của người Việt, mà còn mang khát vọng vươn tầm ra thế giới.