Canon: Lựa bước theo thời
Trong thế giới thương hiệu, Canon là một trong những thương hiệu lừng danh nhất của Nhật Bản, đồng thời cũng là một trong những trường hợp điển hình về thành công của một thương hiệu tại xứ sở này. Cũng như nhiều thương hiệu khác của Nhật Bản, nó cũng xuất xứ từ ý tưởng đơn giản và điều kiện ban đầu bình thường đến sơ sài, thế mà rồi thành đạt và trở thành một trong những thương hiệu đại diện xứng đáng cho quốc gia này.
Từ sao chép đến tiên phong
Thương hiệu Canon được đăng ký bản quyền năm 1935 nhưng tiền thân của nó có từ năm 1933. Khi ấy, anh chàng Goro Yoshida mới hơn 30 tuổi quyết tâm chế tạo ra loại máy chụp ảnh nhỏ nhẹ và dễ sử dụng giống như loại máy ảnh nhỏ đang rất được ưa chuộng của các hãng như Leica, Contax hay Rolleiflex. Ý tưởng là như vậy và điều khác biệt duy nhất mà Goro Yoshida muốn đạt được là bán với giá rẻ. Yoshida thành lập công ty “Precision Optical Industrie Co. Ltd.”. Sao chép ý tưởng, không cần phải bỏ công nghiên cứu nhiều và chỉ với một vài cải tiến nhỏ, không lâu sau đó, Yoshida cho ra sản phẩm đầu tiên và đặt tên là Kwanon. Cái tên này trong tiếng Nhật là tên của Quan thế âm bồ tát và là gợi ý của một người bạn của Yoshida. Sản phẩm đầu tiên của Yoshida được khách hàng hoan nghênh đến mức bất ngờ cả ở trong lẫn ngoài nước Nhật. Vì thế, Yoshida cần một cái tên thể hiện “tính quốc tế” chứ không phải nghe qua biết ngay là tiếng Nhật. Canon được lựa chọn, cả trong tiếng Latinh lẫn tiếng Hy Lạp nó đều có nghĩa là “tiêu chuẩn”. Không ít nhà viết lịch sử thương hiệu đời sau cho rằng, Yoshida chọn cái tên thương hiệu này với ngầm ý đặt ra mục đích phát triển để sản phẩm của mình được coi là tiêu chuẩn chung. Năm 1947, công ty ban đầu được đổi tên thành Canon Camera Co. Inc.. Sau đó, lô-gô thương hiệu với chữ cái C nổi bật hơn được sử dụng từ năm 1953. Ngày nay, Canon là một trong những hãng chế tạo thiết bị camera lớn nhất thế giới. Năm 2012, hãng xếp hạng thương hiệu Interbrand xếp Canon ở vị trí thứ 30 với giá trị thương hiệu 12, 029 tỷ USD trong số 100 thương hiệu giá trị nhất thế giới. so với những “ông bạn đồng hương”, Canon chỉ đứng sau Toyota (vị trí 10) và Honda (vị trí 21), đứng trên Sony (vị trí 40), Nintendo (vị trí 56), Panasonic (vị trí 65) và Nissan (vị trí 73) trong bảng xếp hạng này.
Sản phẩm ban đầu của Canon là máy ảnh và hoàn toàn không phải phát minh của Canon. Nhưng sự sao chép ý tưởng ấy lại đặt nền móng vững chắc đầu tiên cho toàn bộ quá trình phát triển thương hiệu từ đó về sau. Bài học thành công đầu tiên của thương hiệu này có lẽ là sự chuyển hướng kịp thời từ sao chép sang sáng tạo. Nếu sao chép ý tưởng chỉ đủ cho sự gây dựng ban đầu và khai phá được một khe hở trên thị trường thì sáng tạo để rồi đi tiên phong mới có thể mở ra được thị trường mới trong bối cảnh thời thế luôn biến động và cuộc cạnh tranh trên thị trường trong nước cũng như ngoài nước càng ngày càng thêm quyết liệt và không khoan nhượng. Định hướng này đã được Canon đưa ra ngay từ đầu thập kỷ 40 của thế kỷ trước, bắt đầu bằng chế tạo những máy chụp X-quang đầu tiên và hàng loạt sản phẩm khác. Đầu thập kỷ 60, Canon là một trong những hãng đầu tiên trên thế giới kết hợp công nghệ điện, vật lý và hóa học vào những sản phẩm công nghệ quang học và chính xác của mình. Năm 1964, Canon thâm nhập thị trướng máy móc thiết bị văn phòng với máy tính điện tử 10 chữ số đầu tiên trên thế giới. Năm 1967, Canon đề ra khẩu hiệu quản lý “Camera trong tay phải, máy văn phòng trong tay trái”, hình tượng hóa định hướng kinh doanh của công ty và định hướng phát triển cho thương hiệu. Năm 1969, hãng đổi tên thành Canon Inc.. Canon cho ra đời chiếc máy sao chụp tài liệu đầu tiên năm 1970 và không bỏ lỡ những cơ hội mới đến cùng với sự bắt đầu của kỷ nguyên máy tính với các sản phẩm như máy in laser, máy in phun, máy photocopy đa năng… Cứ theo thời mà lựa bước như thế và đi tiên phong nếu có thể được, nếu không thì ít nhất cũng phải đồng hành chứ không để bị tụt hậu, Canon dần trở thành và được công nhận thuộc bậc cây đa cây đề trong rừng thương hiệu của thế giới.
Những triết lý độc đáo
Trong quá trình phát triển thương hiệu, Canon đề ra và vận dụng hai triết lý phát triển chính và chúng đều độc đáo đến mức độc nhất vô nhị. Thứ nhất là triết lý “Three Selfs”, tạm dịch là “ba việc tự phải làm” áp dụng cho tất cả mọi thành viên của hãng, từ lãnh đạo cấp cao đến lao công bình thường. Đó là Tự phấn đấu (chủ động và tích cực trong mọi việc), Tự quản lý (tự xử lý công việc với trách nhiệm và xứng đáng được tin cậy) và Tự ý thức (ý thức được tình huống của mình và vai trò của mình trong tình huống đó). Triết lý này được coi là những nguyên tắc chỉ đạo quan trọng và quyết định nhất đối với Canon. Có thể thấy qua đó Canon coi trọng yếu tố “nhân lực” như thế nào trong kinh doanh và phát triển thương hiệu.
Triết lý thứ hai là “Cùng sống và làm việc vì cái tốt đẹp chung”. Nghĩa đen của nó là tình đoàn kết và sự gắn bó trong công ty, coi đó là tác nhân quyết định nhất để đạt được mục tiêu đề ra. Nghĩa bóng của nó là tập hợp tất cả mọi người, bất kể thuộc sắc tộc, tôn giáo và văn hóa nào để cùng sống và làm việc vì tương lai chung. Đằng sau triết lý này là mục đích gắn bó cộng sự với công ty, tạo sự hài hòa giữa việc làm của cộng sự với số phận của công ty. Giống như định hướng ngay từ đầu là Canon của Nhật Bản, nhưng có phạm vi hoạt động trên khắp thế giới.
Trên nền tảng hai triết lý ấy, Canon đã xây dựng nên văn hóa kinh doanh và doanh nghiệp rất đặc thù, kết hợp được truyền thống với hiện đại, duy trì được khả năng luôn tự đổi mới chính mình và khả năng thích ứng với mọi thay đổi của thời cuộc và môi trường kinh doanh. Những chiến lược phát triển như The Premium Company Plan (tạm dịch: Chiến lược công ty đẳng cấp) hay The Excellent Global Corporation Plan (Tạm dịch: Chiến lược tập đoàn toàn cầu xuất sắc) đều thể hiện tinh thần của cả hai triết lý đó, đều là những dấu mốc quan trọng trong quá trình phát triển thương hiệu và đều được coi là những đóng góp quyết định cho thành công của thương hiệu này. Canon là bằng chứng cho thấy, trong thế giới thương hiệu mênh mông với cuộc cạnh tranh quyết tử giữa các thương hiệu vẫn luôn tiềm ẩn cơ hội cho thương hiệu mới hình thành, phát triển và thành đạt, ở thuở ban đầu có thể chỉ cần sao chép, nhưng về sau không thể không sáng tạo và tìm lối đi riêng./.