Cuộc chiến taxi: Lối nào cho Vinasun?
Báo cáo hoạt động kinh doanh 6 tháng đầu năm 2017 của Vinasun mới đây cho thấy doanh số của Vinasun đã sụt giảm nghiêm trọng, mà nguyên nhân chính là sự cạnh tranh ngày càng mạnh mẽ từ các hãng taxi công nghệ như Uber hay Grab.
Theo ông Trương Đình Quý, Phó TGĐ Vinasun, trong quý II/2017, doanh thu của Vinasun giảm mạnh, xuống 810 tỷ đồng kéo theo lãi gộp trong kỳ giảm 27% xuống còn 116 tỷ đồng - mức giảm lớn nhất trong vòng nhiều năm qua. Lợi nhuận từ hoạt động động kinh doanh chỉ đạt 11,6 tỷ đồng, giảm gần 80% cùng kỳ. Lũy kế 6 tháng đầu năm, DN kinh doanh taxi này đạt 1.903 tỷ đồng doanh thu, giảm 16% so với cùng kỳ. Lợi nhuận trước thuế đạt 127,6 tỷ đồng, giảm 32%. Trong đó, đóng góp chính vào lợi nhuận vẫn là thanh lý xe cũ với xấp xỉ 75 tỷ đồng.
Sụt giảm vì cạnh tranh với taxi công nghệ
Điểm đáng chú ý nhất trong Báo cáo của Vinasun lần này là Cty đã cắt giảm hợp đồng chính thức với gần 8.000 người, giảm lượng nhân sự từ 17.160 hồi đầu năm xuống chỉ còn 9.179 tính đến hết quý 2/2017.
Việc Vinasun - DN kinh doanh dịch vụ taxi lớn nhất VN gặp khó khăn, phần nào cho thấy bức tranh hoạt động kinh doanh của lĩnh vực taxi hiện tại không dễ dàng.
Taxi Vinasun tại TP HCM.
Ban lãnh đạo Vinasun cho rằng, Uber và Grab là nguyên nhân chính khiến hãng sụt giảm doanh thu. Thực tế cho thấy, bên cạnh yếu tố thị trường, các khoản chi phí bao gồm các loại phí BHXH, y tế, lương nhân viên tăng theo lương tối thiếu và sự gia tăng các loại phí khác - những khoản chi phí này, Uber, Grab không phải chịu, cũng trở thành những rào cản khiến Vinasun khó cạnh tranh.
Ông Nguyễn Hữu Tín - Chuyên viên phân tích cổ phiếu VNS cho biết, nhìn từ độ dốc cổ phiếu Vinasun trong thời gian 3 năm gần đây cho thấy, sự sụt giảm doanh thu mạnh khiến tình hình kinh doanh Cty sẽ khó tiến triển nếu giữ nguyên kinh doanh theo mô hình truyền thống.
Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2017 tổ chức mới đây, Ban lãnh đạo Vinasun cho biết, Cty đang thay đổi toàn bộ mô hình hoạt động. Theo đó, từ hoạt động trên cơ sở tự doanh thì nay đang dần thay đổi sang nhượng quyền.
Trong mô hình chia sẻ doanh thu truyền thống, Vinasun sở hữu xe và thuê người lái rồi chia sẻ doanh thu với lái xe. Lái xe nhận 40% doanh thu và phải chịu tiền xăng, Vinasun nhận phần còn lại và trả các chi phí khác liên quan đến xe như chi phí điểm đón khách, bảo dưỡng định kỳ, chi phí sửa chữa xe. Tuy nhiên, theo mô hình mới, tùy từng dòng xe và đời xe, Cty sẽ khoán cứng doanh thu cho bên tài xế và nhận một khoản cố định.
Mô hình mới
Theo mô hình mới, “gánh nặng chi phí điểm đón khách, bảo dưỡng định kỳ, chi phí sửa chữa xe sẽ do nhân viên hợp đồng chi trả”.
Vinasun sẽ hoạt động theo mô hình mới.
Tuy nhiên, vấn đề ở đây là liệu định mức doanh thu hiện tại của Vinasun có đủ hấp dẫn nhân viên. Ở khía cạnh khác, nếu không duy trì được bộ phận này, hiệu suất sử dụng tài sản của Vinasun sẽ sụt giảm mạnh khi hàng nghìn chiếc xe phải nằm bãi do không có người khai thác.
Theo lãnh đạo Vinasun, việc chuyển mô hình hoạt động, hàng nghìn nhân viên từ chính thức chuyển sang dạng hợp đồng, đồng nghĩa với nhiều chi phí phúc lợi bị cắt giảm, giúp Vinasun giảm được một khoản chi phí quản lý.
Cùng với việc áp dụng công nghệ tương tự Uber, Crab, hãng Vinasun cũng đang tiến hành chuyển đổi mô hình kinh doanh từ phân chia lợi nhuận truyền thống, các DN sở hữu xe và thuê người lái rồi chia sẻ doanh thu với lái xe sang cho thuê bao xe.
Với mô hình thuê bao xe, lái xe sẽ nhận toàn bộ doanh thu và phải trả lại cho Vinasun tiền thuê cố định từ 600.000 - 800.000 đồng/ngày tùy theo loại xe. Lái xe sẽ chi trả toàn bộ chi phí liên quan đến xe bao gồm xăng xe, bảo dưỡng, chi phí sửa xe, bến đỗ. Trong mô hình này, Vinasun sẽ không chịu trách nhiệm nộp bảo hiểm xã hội cho lái xe. Đồng thời, Vinasun cũng sẽ nâng cấp phần mềm để khách hàng có thể tham khảo trước giá cước trên mỗi hành trình.
Ông Tín khẳng định: Với mô hình mới, những nhân viên của Vinasun sẽ phải cố gắng để đạt doanh thu cao hơn con số khoán đó và hưởng phần chênh lệch. “Đây là bài toán rất khó, nhưng nếu không chuyển đổi mô hình hoạt động Vinasun khó để tồn tại” - ông Tín nhấn mạnh.
Phạm Hùng
Nguồn Diễn đàn Doanh nghiệp